Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da Afrika Birliği (AfB) Zirvesi düzenlendi. Yerel basındaki habere göre, İsrail’in AfB’deki gözlemci üyeliğine ilişkin karar alınamadı. AfB, İsrail’in gözlemci üyeliğine ilişkin kesin kararını gelecek yıl düzenlenecek zirvede verecek.

Afrika Birliği Komisyonu, 22 Temmuz 2021’de İsrail’in gözlemci üyeliğini kabul etmişti. Güney Afrika, Namibya, Botsvana, Mısır, Cezayir, Komor Adası, Tunus, Cibuti, Moritanya ve Libya gibi ülkeler karara itiraz ettiklerini duyurmuştu.

İsrail, Afrika Birliği Örgütü’nün (OAU) 2002’de yeniden yapılandırılarak AfB’ye dönüştükten sonra gözlemci üyeliğini kaybetmişti.

Filistin-İsrail meselesinde iki devletli çözümü destekleyen Afrika Birliği, daha önce İsrail’in gözlemci üye olma çabalarını tüm girişimlere rağmen reddetmişti.

el Fetih, Arap Birliği ve Hamas, karardan memnun

Filistin Dışişleri Bakanlığı, Afrika Birliği Zirvesi’nde İsrail’in gözlemci statüsünün askıya alınması kararını memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Bakanlık, Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da devam eden 35. Afrika Birliği Zirvesi’nden çıkan İsrail’in gözlemci statüsünün askıya alınması kararına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, kararla ilgili, “Filistin davası, Filistin halkının meşru hakları ve Afrika halklarının özgür iradesi için bir zafer” değerlendirilmesinde bulunuldu. Afrika Birliğine aldığı karardan ötürü teşekkür edilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Karar, İsrail’e, işgale son vermesi ve ihlallerini durdurması için baskı yapma yolunda atılmış bir adım ve İsrail’in uluslararası kararlara ve meşruiyete uyması için açık bir çağrıdır.”

Öte yandan Fetih Hareketi de kararı memnuniyetle karşıladığını duyurdu. Hareket, kararın, “Afrika Birliği’nin Filistin davasını destekleyen, sömürgecilik ve apartheid’e karşı çıkan tarihsel duruşuyla uyumlu olduğu” değerlendirmesi yapıldı.

Arap Birliği ve Hamas da İsrail’in gözlemci statüsünün askıya alınması kararını memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

Karar gelecek yıl

Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da düzenlenen Afrika Birliği Zirvesi’nde, İsrail’in gözlemci üyeliğinin askıya alındığı, üyeliğe ilişkin kesin kararın gelecek yılki zirvede görüşüleceği belirtildi.

İsrail Dışişleri Bakanlığı, 22 Temmuz 2021’de yaptığı yazılı açıklamada, İsrail’in 2002’den beri ilk kez Afrika Birliğine gözlemci üye olarak kabul edildiğini duyurmuştu.

Güney Afrika, Namibya, Botsvana, Mısır, Cezayir, Komor Adası, Tunus, Cibuti, Moritanya ve Libya gibi ülkeler karara itiraz etmişti.

Arap Birliği de Afrika Birliğinin İsrail’i gözlemci statüsünde Birliğe alma kararını kınamıştı.

Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da düzenlenen 35. Afrika Birliği Zirvesi’nin bugünkü toplantısında, Birliğe İsrail’in gözlemci üyelik kararını geri çekmesi çağrısı yapmıştı.

İsrail yazılı açıklama yaptı, Birliğe kabulünü istedi

İsrail, Afrika Birliği Zirvesi’nde İsrail’in gözlemci statüsünün iptali için Cezayir ve Güney Afrika’nın girişimlerinin Birlik tarafından “reddedildiğini” bildirdi. İsrail Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da devam eden 35. Afrika Birliği Zirvesi’nden çıkan İsrail’in gözlemci statüsünün askıya alınması kararına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, askıya alınma kararına ilişkin şu değerlendirmeye yer verildi: “Birlik, bugünkü toplantısında, Cezayir ve Güney Afrika’nın İsrail’in örgüte gözlemci olarak kabulünün iptal edilmesi için yaptığı girişimleri reddetti ve konuyla ilgili istişareleri sürdürmek için bir komite kurmaya karar verdi.”

Komitenin sonuçlarını 2023’teki Afrika Birliği Zirvesi’nde sunacağı hatırlatılan açıklamada, İsrail’in Birliğe kabulünün “İsrail ve Afrika ülkeleri arasında artan iş birliğini kolaylaştıracağı” kaydedildi.

Bakanlık açıklamasında, “İsrail, Orta Doğu’daki değişimlere paralel olarak Afrika Birliği ile diyalog ve iş birliğini genişletmeye büyük önem veriyor ve bunu kıtanın gelecek nesli için ortak faaliyetlerimizin önemli bir ifadesi olarak görüyor.” ifadeleri kullanıldı.

Arap Birliği ve Hamas açıklaması

Arap Birliği ise İsrail’in gözlemci statüsünün askıya alınması kararını memnuniyetle karşıladı.

Arap Birliği’nden yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in Birlikteki gözlemci üyeliği statüsünün askıya alınmasının yapıcı bir adım olduğu ve Birliğin Filistin davasını destekleyen, sömürge karşıtı tarihsel konumunu yansıttığı belirtildi. Açıklamada karar, “İsrail’in Filistin halkına yönelik devam ettirdiği yasa dışı uygulamaların ödüllendirilmemesi için alınması gereken bir karar” olarak nitelendirildi.

Öte yandan Hamas da kararı memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Hareketten yapılan açıklamada, “Hamas, Afrika Birliği Zirvesi’nin siyonist rejime Birlik içinde gözlemci statüsü verilmesini askıya alma kararını memnuniyetle karşılamaktadır.” ifadelerine yer verildi.