İran’ın başkenti Tahran’da resmi temaslar gerçekleştiren Bakan Hakan Fidan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi tarafından kabul edildi. Fidan ve Reisi’nin görüşmesinde bölgesel ve küresel konuları görüştükleri bildirildi. Fidan Tahran’da ilk olarak, İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile ikili ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdi.

Ortak basın toplantısı

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Tahran’daki görüşmesinin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi. Burada konuşan Fidan, Kerkük’ün etnik ve mezhepsel kompozisyon olarak Irak’ın küçük bir modelini teşkil etmekte olduğunu belirtti. Fidan, “Kerkük’ün huzur ve istikrarı Irak’ın bütününün huzur ve istikrarına doğrudan etki etmektedir. Kerkük’ü barış içinde bir arada yaşama kültürünün sembolü olarak görüyoruz.” dedi.

Fidan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani liderliğinde kurulan hükümetin ülkeye bir istikrar getirdiğini aktararak, “Özellikle, kendisinin ve hükümetinin uzun vadede alt yapı ve üst yapı konularında, yatırım konularında verdiği çabaları destekliyoruz. Bunun Irak’ın bugünü ve geleceği için ne kadar önemli olduğunun farkındayız. Böyle bir dönemde, Irak’ın asli ve kurucu unsurları arasında yer alan Türkmen soydaşlarımızın ana yurdu konumundaki Kerkük’te can kaybıyla sonuçlanan gerginliklerin ortaya çıkmasını üzüntü ve büyük kaygıyla karşılamaktayız.” ifadelerini kullandı.

Bu tür gerginliklere mahal verilmemesi gerektiği yönündeki görüşlerin, Irak makamlarıyla daha önce paylaşıldığını vurgulayan Fidan, şunları kaydetti:

“(Kerkük) Şehirde son dönemde artış gösteren PKK mevcudiyetine de süratle son verilmesini Irak makamlarından talep ediyoruz. Kerkük yakın zamanda büyük acılar ve katliamlar yaşamış kadim bir şehirdir. Bu şehirdeki hassas toplumsal dengelerin korunması, temsil ve idarede tüm toplumsal kesimlere eşit söz hakkı verilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Bu çerçevede, şehirde tüm kesimlerin eşit bir şekilde temsilinin sağlanması ve idareye katılımını da uzun zamandır biliyorsunuz bu formülü destekliyoruz. Türkmen soydaşlarımızın hak ve menfaatlerinin korunması, Irak’a yönelik politikamızın bildiğiniz gibi ana unsurları arasında yer almaktadır. Türkmen haklarının siyasi pazarlıklara konu edilmesine karşı durmaya ve Türkmenleri her alanda desteklemeye devam edeceğiz.”

Türkiye ile İran’ın kültürel bağları

Türkiye ile İran arasında yüzyıllara dayanan kültürel bağların bulunduğuna da dikkati çeken Fidan, iki ülkenin uzun yıllardır yan yana barış içinde yaşadığını ifade etti.

Bakan Fidan, son yıllarda iki ülke tarafından ortaya koyulan dayanışmanın 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler vesilesiyle kendini bir kez daha gösterdiğini söyleyerek, İran hükümetine ve halkına yaşanan depremler ve sonrasında gösterilen dayanışma nedeniyle teşekkür etti.

Fidan, “Bu ortaya koydukları tavır güçlü dayanışmamızın ve dostluğumuzun önemli bir nişanesidir.” dedi.

İki ülkenin bulunduğu coğrafyadaki gelişmelerin ve krizlerin, İran’la işbirliğinin önemini gösterdiğini vurgulayan Fidan, “İkili işbirliğimizi Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi gibi kurumsallaşmış diyalog mekanizmalarıyla daha da ileri taşımak arzusundayız.” ifadesini kullandı.

Ortak sınır güvenliği ve PKK

Görüşmede ortak sınır güvenliği, terörizmle mücadele, ticaret, ulaştırma ve yüksek öğretim konularının müzakere edildiğinin altını çizen Bakan Fidan, özellikle PKK tehdidinin ortadan kaldırılmasıyla ilgili hassasiyetlerin gündeme getirildiğini ifade etti.

Fidan, iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttığına işaret ederek, ivmenin sürdürülmesine yönelik atılacak adımların ve ticaret hacminin 30 milyar dolar hedefine ulaşması için ele alınacak somut konuların detaylıca görüşüldüğünü kaydetti.

Sınır ticareti, tarım, hayvancılık, enerji ve lojistik konusunda ülkelerin pozisyonlarıyla ilgili fikir alışverişinde bulunulduğunu söyleyen Fidan, “Tüm bunları yakın zamanda düzenleyeceğimiz Karma Ekonomik Komisyonu Toplantısı’nda ayrıca ele alacağız.” dedi.

İşbirliği ve bölgesel projeler

Fidan, görüşmelerde enerji alanındaki işbirliğine ve bölgesel kalkınma projelerine de değinildiğini belirtti.

Başta Suriye, Irak, Filistin, Güney Kafkasya, Yemen ve Afganistan olmak üzere, Ukrayna ve Libya konularının da görüşüldüğünü ifade eden Fidan, Suriye hükümetiyle işbirliğinden beklentilerinin net olduğuna işaret etti.

Bakan Fidan, Suriyeli mültecilerin evlerine onurlu bir şekilde dönmelerine yönelik adımlar atılması, daha fazla mültecinin Türkiye’ye gelmesini önleyecek tedbirler alınması ve terörle mücadelede işbirliğine önem verilmesi beklentilerini de hatırlattı.

Irak’ın istikrarı, kalkınması ve terörle mücadele konularının yanı sıra İslamofobi konusunun da görüşüldüğünü belirten Fidan, “Buna yönelik İslam İşbirliği Teşkilatı çatısında neler yapabiliriz, ne tür tavırlar alabiliriz? İki Müslüman ülke olarak görüş alışverişinde bulunduk.” dedi.

Bakan Fidan, Türkiye’nin İran ve Suudi Arabistan arasında yapılan mutabakatı da desteklediğinin altını çizerek, nükleer anlaşma müzakerelerinin devam etmesinin önemli olduğunu ifade etti.

Abdullahiyan, “Suriye konusunu ele aldık

İhlas Haber Ajansının aktardığına göre, Hakan Fidan’la Tahran’da yaptıkları görüşmenin ardından, düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan İran Dışişleri Bakanı Emir Abdullahiyan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Tahran ziyaretinde ele alınan “Tahran- Ankara Kapsamlı Ortak İşbirliği Planı” konusunu değerlendirdiklerini belirtti.

İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesinden duydukları memnuniyeti dile getiren Abdullahiyan, “Ticaret hacminin 30 milyar Avro’ya çıkarılması konusunda yolun yarısındayız. Tercihli ticaret, transit konularında ortak düşüncelere sahibiz. İran-Türkiye arasında transit taşımacılığı, birbirini tamamlayan iki parçadır. İki ülke arasındaki geçiş güzergahları rekabet değil, işbirliğinin tamamlanması için bir unsurdur.” dedi.

Tarım alanındaki işbirliği konusunun tarihi bir aşamada olduğunu belirten İranlı Bakan, iki ülke arasında Tarım Ortak Stratejik Komitesi’nin kurulmasını ele aldıklarını paylaştı.

Görüşmede, ticaret hacmindeki hedefe ulaşma yolunda, ortak sınırlarda serbest ticaret bölgelerinin arttırılmasının değerlendirildiğini vurgulayan Abdullahiyan, sınırda yeni geçiş kapılarının açılması çalışmalarının sürdüğünü kaydetti.

Bilim, sağlık, sanayi, enerji ve turizm gibi konuların da görüşülen meseleler arasında yer aldığını aktaran Abdullahiyan, “Yarın, 5 senedir süren tutukluların serbest bırakılmasıyla ilgili toplantı Ankara’da gerçekleşecek. Tutukluların takası konusunda kanunların uygulanmasını ve insani olan bu konunun yerine getirilmesini umuyoruz.” ifadelerini kullandı.

İki ülke arasında bir süredir görüşmeleri devam eden su konularının da değerlendirildiğini belirten Abdullahiyan, bu konuda iki ülke uzmanlarının gelecek yıl Tahran’da toplanmalarının planlandığını söyledi.

Bölgesel konular görüşüldü

Bazı bölgesel konuların da görüşüldüğünü söyleyen İranlı Bakan, “İslamofobi, Kur’an-ı Kerim’e saygısızlık ve Kudüs konularını ele aldık. Biz, Siyonist rejimin (İsrail) bölgede olmasının Müslümanlar arasında fitne, tefrika ve güvenlik sorunundan başka bir işe yaramayacağını ifade ettik.” diye konuştu.

” Kafkasya’da gerilimin bittiğini ve barış döneminin başladığını” dile getiren Abdullahiyan, Bakü ile Erivan arasındaki diyaloğu memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti.

Türkiye’nin Suriye’yle “ortak sınırlarındaki endişelerinin” de görüşüldüğünü belirten Abdullahiyan, “Biz, ülkelerin egemenlik hakları ve toprak bütünlüğü esasına dayanarak, iki ülkenin endişelerinin ortadan kaldırılmasının diplomasi ve diyalogla mümkün olduğunu dile getirdik.” açıklamasında bulundu.

Abdullahiyan, İran’ın Şam ve Ankara’yla olan diyaloğunun terör ve göç konularının çözülmesinde fayda sağlayacağını ifade etti.

Ukrayna ve Afganistan’daki gelişmelerin ele alındığını aktaran Abdullahiyan, “Tahran’la Riyad arasındaki ilişkilerin normalleşmesiyle birlikte gerçekleşebilecek Tahran-Ankara-Riyad ekonomik, ticari ve yatırım konusunda ortak oluşumları hakkında konuştuk.” dedi.