Zirve, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan meydana gelen BRICS ülkeleri grubunun yeni üye kabulü kararı alması açısından tarihi bir zirve olarak öne çıktı. Dünya genelinden 70’e yakın ülkenin davet edildiği zirveye, çok sayıda ülke devlet ve hükümet başkanları düzeyinde katıldı.

Çok kutuplu küresel sistemi savunan BRICS ülkeleri grubu, Batı merkezli mevcut sisteme karşı Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkeleri açısından cazip bir alternatif teşkil ettiği iddasında.

Şimdiye kadar BRICS’e üyelik için 22 devlet resmi başvuruda bulundu. Bir o kadar ülke de gayrıresmi olarak BRICS’e üyeliğe ilgi duyduklarını gösterdi. BRICS ülkelerinin liderleri, Johannesburg’daki zirvenin ilk 2 gününde, mevcut başvuruları ve üyelik kıstaslarını masaya yatırdı ve Arjantin, BAE, Etiyopya, İran, Mısır ve Suudi Arabistan olmak üzere 6 devletin topluluğa davet edilmesine karar verdi.

Yeni üyelerin 1 Ocak 2024’ten itibaren topluluğa üye olmasıyla BRICS üye sayısı gelecek yıl itibarıyla 11’e yükselecek.

Ortak para birimine karşı, yerel para birimleriyle ticaret ağır bastı

Zirvenin bir diğer önemli gündem maddesi ise BRICS ortak para birimi oldu. ABD dolarının hegemonyasını kırmak isteyen Çin tarafından ortaya atılan ortak para fikri, Rusya tarafından da destek görse de Güney Afrika gibi görece küçük ekonomi ve nüfusa sahip ülkeler tarafından kabul görmedi.

Bunun yerine, üyeler arasında yerel para birimleriyle ticaret fikri ağır bastı. Zirvede öne çıkan noktalarından biri de üyeler arasında yerel para birimleriyle, hızlı, güvenli ve ucuz para akışını sağlayacak bir finansal sisteme duyulan ihtiyaç oldu.

Zirveye Afrika’dan yoğun ilgi

Bu yıl “BRICS ve Afrika: Karşılıklı Hızlandırılmış Büyüme, Sürdürülebilir Kalkınma ve Kapsayıcı Çok Taraflılık İçin Ortaklık” temasıyla düzenlenen zirveye, ev sahibi Güney Afrika, 53’ü Afrika ülkesi olmak üzere 70’e yakın ülkeyi davet etmişti.

Zirvenin son günü gerçekleştirilen BRICS Plus toplantısına, başta Afrika ülkeleri olmak üzere dünya genelinden üst düzey katılım gözlendi.

İran, Bangladeş, Bolivya, Küba, Endonezya, Senegal, Zambiya, Burundi, Komorlar, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Namibya, Libya ve Çad, toplantıya devlet ve hükümet başkanları düzeyinde katılırken, çok sayıda ülke de toplantıda dışişleri bakanlarıyla temsil edildi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de zirveye katılan isimler arasında yer aldı.

Zirvenin kapanış programında ise Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Senegal, Zambiya, Burundi, Komorlar, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Namibya, Libya ve Çad liderleriyle yuvarlak masa toplantısında bir araya geldi.

Putin zirveye katılamadı

BRICS

Dünya nüfusunun yüzde 40’ından fazlasını, küresel hasılanın ise yüzde 30’undan fazlasını oluşturan BRICS ülkeler grubu, üye ülkelerin liderlerinin her yıl düzenlenen zirvelerde bir araya gelip, küresel meseleleri ve karşılıklı işbirliği konularını tartıştıkları uluslararası bir forum olma özelliği taşıyor.

Bakanlar düzeyinde de her yıl düzenli toplantılar gerçekleştiren BRICS grubu, üye ülkeler arasında ekonomik, siyasi ve kültürel iş birlikleri geliştirilmesi açısından önemli bir platform olarak öne çıkıyor.

Öte yandan BRICS kararlarının, üye ülkeler açısında bir bağlayıcılığı bulunmuyor. Topluluk şimdilik ekonomik işbirliklerine dayalı bir yol seyrediyor.

Bununla birlikte çok geniş bir coğrafyadan üye alımlarıyla genişleyen BRICS topluluğunun, gelecekte küresel sistemde daha güçlü bir aktör olarak öne çıkması bekleniyor.