Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, çeşitli programlara katılmak üzere geldiği 6 Şubat’taki depremlerin merkez üssü Kahramanmaraş’ta Valiliği ziyaret etti, Vali Ömer Faruk Coşkun’dan çalışmalar hakkında bilgi aldı. Burada gazetecilere açıklamada bulunan Bakan Tunç, depremlerde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diledi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının konut çalışmalarının sürdüğünü aktaran Tunç, deprem sonrası Adalet Bakanlığınca kriz merkezi oluşturulduğunu belirtti. Tunç, depremin ardından yargıda sürelerin durdurulduğunu, adliye hizmetlerinin sürdürülmesi için bölgeye geçici konteynerler gönderildiğini hatırlattı.

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Arama ve Kurtarma Ekibinin (CEKUT) Kahramanmaraş’ta 41 vatandaşı enkazdan kurtardığını anlatan Bakan Tunç, şu bilgileri verdi:

“Deprem sonrasında süratli bir şekilde hasar tespiti ve delil toplama çalışmaları başlamıştı. Bu anlamda 11 vilayetimize 984 bilirkişi görevlendirilmişti. Bu bilirkişiler mimarlardan, mühendislerden, teknik elemanlardan oluşuyordu. Bunlar binalardan karot, demir örnekleri alarak ilgili delilleri topladılar ve bilirkişi incelemesi için gerekli yerlere savcılarımızın kontrolünde ulaştırdılar. Bine yakın hakim ve savcımızı deprem sonrasında, ilk haftalarda bölgeye değişik illerimizden görevlendirmiştik. 518 adli tıp personeli de bölgede DNA, kimlik tespit ile ilgili çalışmalarını sürdürmüşlerdi. Adalet Bakanlığı olarak 7 bin 500 civarında personelimizi deprem bölgesine göndermiştik.”

Bakan Tunç, deprem bölgesinde 15 adliyenin ağır hasarlı olduğunu, 49 adliyenin ise orta ve az hasar aldığını dile getirdi. Ağır hasarlı binaların yerine yenilerinin yapılması için süreçlerin başlatıldığını ifade eden Tunç, az hasarlı binaların, tadilatların ardından yeniden hizmete alındığını bildirdi.

Yılmaz Tunç, “2023 Ek Yatırım Programı’na aldığımız Hatay Samandağ, Şanlıurfa Birecik, Suruç, Adana Karataş adliyelerimiz var. Malatya Adliye binamızın yapım ihalesini 24 Ağustos’ta gerçekleştiriyoruz. Diğer yerlerde de yapım ve ihale süreçleri devam ediyor. Bakanlık olarak deprem sonrasında 473 milyon 819 bin lira bölgeye harcama gerçekleştirdik.” diye konuştu.

“Kahramanmaraş’ta 412 şüpheliyle ilgili işlem yapıldı”

Deprem bölgesinde 131 yeni mahkemenin, 4 istinaf mahkemesinin kurulduğunu bildiren Tunç, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun kararnamesiyle bölgeye yeni hakim ve savcıların atandığını aktardı.

Yılmaz Tunç, depremin ilk anından itibaren 11 ilde ceza soruşturmalarının başlatıldığını hatırlatarak, şunları kaydetti:

“Toplamda 11 vilayetimizde, deprem bölgesinde 1757 şüpheli hakkında işlem yapıldı, 351 tutuklama gerçekleşti. Kahramanmaraş’ta 412 şüpheliyle ilgili işlem yapıldı, 82 tutuklu söz konusu. Deprem bölgesinde toplam adli kontrol kararı verilen 642, Kahramanmaraş’ta 150. Toplamda diğer tedbir kararlarının sayısı 764, Kahramanmaraş’ta ise 180. Kahramanmaraş’ta 82 tutukludan 15’i müteahhit, 65’i yapı sorumlusu, 2’si yapı sahibi. Deprem bölgesinde 118 müteahhit, 192 yapı sorumlusu, 23 yapı sahibi ceza soruşturması kapsamında tutuklu durumdalar. Cumhuriyet savcılıklarımız titizlikle soruşturmaları takip ediyor. Toplanan deliller ışığında bilirkişi incelemesine gönderilen dosyalar var. Bu bilirkişi incelemelerindeki kusur durumuna göre tutukluluk durumları da gözden geçirilmeye devam ediliyor.”

40 kişinin öldüğü binanın 2 müteahhidine 22 yıl 6’şar ay hapis talebi

Pazarcık merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki ilk depremde yıkılması nedeniyle 40 kişinin öldüğü, 2 kişinin yaralandığı Çukurova ilçesi Güzelyalı Mahallesi’ndeki 16 katlı binanın firari müteahhitleri Aybaba ve kızı Çelik hakkında Adana Cumhuriyet Başsavcılığı bünyesinde kurulan Deprem Soruşturma Bürosunca yürütülen soruşturma tamamlandı.

Sanıklar için “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma” suçundan 22 yıl 6’şar aya kadar hapis cezası talebiyle hazırlanan iddianame, Adana 4. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildi.

İddianamede yer verilen bilirkişi raporunda, yapının üzerine inşa edildiği alanda taşıma gücü sorunu gözükmediği, binanın yıkılmasında zeminden kaynaklı neden bulunmadığı aktarıldı.

Numuneler üzerindeki analizlere yer verilen raporda, “Yapıdan alınan beton ve çelik numunelerinin, binanın yapıldığı yılda yürürlükte olan 1975 deprem yönetmeliği yükümlülüklerini karşılamadığı, yapılan kusurlu imalattan yapı müteahhitleri Abdullah Aybaba ile Eda Aybaba Çelik’in sorumlu olduğu kanaatine varılmıştır.” ifadesi kullanıldı.

İnşaatın tekniğine uygun imal edilmesinden sorumlu olan sanıkların, yıkılan binanın proje yapım ve iş bitimi aşamasında üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirmedikleri belirtilen iddianamede, şunlar kaydedildi:

“Binanın göçük altında kalması sonucu 40 kişinin ölümüne, 2 kişinin yaralanmasına neden oldukları, öngörülebilen bu netice bakımından dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranan sanıkların ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma’ suçundan cezalandırılması kamu adına iddia ve talep olunur.”

Adana’da depremde yıkılan binalardaki yapım kusurlarıyla ilgili soruşturma kapsamında Sami Bey Apartmanı’nın müteahhitleri Abdullah Aybaba ve kızı Eda Aybaba Çelik hakkında Adana 4. Sulh Ceza Hakimliğince yakalama kararı çıkarılmıştı.

Bingöl’de 3 bin 47 ağır hasarlı yapı tespit edildi

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünden yapılan açıklamada, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremleri nedeniyle yaşanan yıkım ve can kayıpları üzerine, AFAD Başkanlığınca Bingöl’ün “Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi” ilan edildiği belirtildi.

Bu kapsamda 7269 sayılı yasa ve Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) doğrultusunda hasar tespit çalışmalarının tamamlandığı, il genelinde 3 bin 47 yapının ağır hasarlı olduğunun belirlendiği ifade edilen açıklamada, yapılan çalışmalara ilişkin kesin hasar tespit listelerinin muhtarlıklarca 30 gün süresince ilan edileceği bildirildi.

İlan sürecinde tespitlere ilişkin alınacak itirazlar değerlendirilerek, hasar tespit listelerinin kesinleşeceği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

“Kesinleşen hasar tespit listeleri AFAD İl Müdürlüğüne gönderilecek, hak sahiplikleri ve yeni yapı inşa süreçleri AFAD İl Müdürlüğü tarafından yürütülecektir. Ağır hasarlı olduğu kesinleşen yapıların (yangın, su basması, ani göçme, patlama gibi olumsuzlukların yaşanmaması adına) elektrik, su ve doğal gaz bağlantılarının kesilmesi için ilgili idarelere bildirim yapılacak, hasar tespit listelerinin kesinleşmesinden sonra ağır hasarlı binaların yıkımı için İl Özel İdaresine bildirimde bulunulacak ve yıkım işlemi yapılacaktır.”

Elbistan’da 2000 yılı sonrasında yapılan orta hasarlı binalar onarılabilecek

Elbistan Belediye Başkanı Mehmet Gürbüz, gazetecilere, 6 Şubat depremlerinin Türkiye’nin yapı sektörü için bir milat olduğunu söyledi.

Gürbüz, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile gerekli görüşmeleri yaptıklarını ve yapılan çalışmaların ardından uygulama noktasında ciddi adımlar attıklarını söyledi.

Orta hasarlı binaların gerekli incelemelerin ardından güçlendirilerek ilçede yaşanan konut ve barınma sorununun önüne geçmek istediklerini vurgulayan Gürbüz, şunları kaydetti:

“Şimdi burada iki kıstas var. Bir 2000 yılı öncesi yapılar, birde 2000 yılından sonra yapı denetime tabi tutulan yönetmeliklere uygun yapılar. Biz 2000 yılı öncesiyle ilgili belediyemize gelen müracaatları bekletiyoruz. Çünkü Bakanlığımızın bu anlamda nasıl bir uygulama yapacağını henüz bilmiyoruz ama 2000 yılından sonraki yapılar için ne yapılacağını biliyoruz. Çünkü elimizde bir mevzuat var. Dolayısıyla biz bu noktada vatandaşlarımıza çağrıda bulunduk. Şu anda Elbistan’da en büyük sorun barınma sorunu. TOKİ‘nin depremzedeler için yaptığı kalıcı konutlar 11. ayda en erken teslim edilecek. Dolayısıyla TOKİ konutlarını beklemeden onarılabilecek orta hasarlı binaların ihtiyaçlarını karşılamak zorundayız. Onun için vatandaşlarımıza çağrıda bulunduk. Şu anda her ay 100 civarında müracaat alıyoruz. Onlara rehberlik ediyoruz, yol gösteriyoruz ve mevcut yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde tedbirlerin alınmasını, yapılması gereken çalışmaların yapılmasını istiyoruz. Belediye olarak kendi mühendislerimiz, yapı denetim firmalarımız ve odalarımızla beraber hareket ediyoruz. Yani orta hasarlı olup da az hasarlıya yakın olan yapılar var. Bunların üzerinde çok büyük çalışmaların yapılmasına gerek yok. Çünkü karotlar ve gerekli laboratuvar incelemeler alındıktan sonra karar verilebilecek noktadalar. Dolayısıyla biz bu noktada yapılarla ilgili kararlarımızı üretmeye başladık. İnşallah önümüzdeki günlerde de izinleri vermeye başlayacağız.”

Orta hasarlı binaların güçlendirilmesiyle alakalı projelerin belediye tarafından incelendiğini hatırlatan Gürbüz, güçlendirmeye uygun binaların ilgili Bakanlıkla görüşülüp süreçleri başlattıklarını dile getirdi.

BBC: Google Alerts deprem bildirim sistemi Kahramanmaraş merkezli depremlerde devreye girmedi

BBC’nin haberine göre, Android telefonlarda çalışan bildirim sistemi Google Alerts’in, Kahramanmaraş merkezli depremlerde bildirim gönderip göndermediği BBC çalışanları tarafından araştırıldı. Depremin etkili olduğu 3 büyük şehri gezen çalışanlar, sistemin devreye girmediğini bildirdi.

Google yetkililerinin, Kahramanmaraş’ta yaşanan ilk büyük deprem öncesi milyonlarca kullanıcının telefonuna bildirim gönderildiğini ifade etmesine karşın BBC yetkilileri, araştırmaları sonucu alarm alan herhangi bir kişiyle karşılaşmadıklarını belirtti.

ABD’li sismolog Prof. Harold Tobin, Google’ın erken uyarı sistemi hizmeti sunma sözü vererek beklentileri artırdığını söyledi. Tobin, “Google’ın insan hayatıyla doğrudan ilişkili bu konuyu takip etme sorumluluğu var.” ifadesini kullandı.

Öte yandan, Google Alerts yetkililerinden Micah Berman ise deprem bildirim sisteminin çalıştığı konusunda ısrarcı oldu. Berman, BBC’ye, “Sistemin çalıştığından ve alarm gönderdiğinden eminiz.” dedi.

Google Alerts’in deprem bildirim sistemi 2021’den bu yana Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Sistem, Android telefonların geniş ağı sayesinde çalışıyor. Akıllı telefonlar, küçük sarsıntıları algılayabilen ivmeölçerler barındırıyor.

Google Alerts, ivmeölçerler deprem anında birçok telefonda harekete geçtiğinde depremin merkez üssünü ve büyüklüğünü tahmin edebiliyor.

Sistem, 4,5 ve üstü büyüklükteki bir depremi tespit etmesi halinde Android telefonlara harekete geçme uyarısı gönderiyor.