Batılı aktörlerin yeni buluşması Münih Güvenlik Konferansı’nın 59’uncusu (MSC 2023) Almanya’nın Münih kentinde gerçekleştiriliyor.

Konferansın gündemi

2022 yılındaki konferans, Covid-19 kısıtlamaları nedeniyle daha küçük ölçekte ve Rusya-Ukrayna savaşı başlamadan birkaç gün önce Rusya’nın katılımı olmadan yapılmıştı. Bu konferans sırasında Rusya birlikleri Ukrayna sınırlarına yığılırken, Batılı liderler Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Ukrayna’yı işgal etmemeye çağırmış, Moskova’yı bunu yaparsa ‘korkunç’ sonuçları olacağı konusunda uyarmıştı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise davetli olduğu konferansa katılmamıştı.

Bu yılki konferansta ise Rusya-Ukrayna savaşı, başta ABD olmak üzere Batı ile Çin arasındaki ilişkiler, enerji arzı ve güvenliği, gıda güvenliği, NATO ittifakının genişletilmesi, çip tedarik zinciri, savunma harcamaları, iklim krizleri, teknoloji konusunda düzenlemeler ve siber güvenliğin ele alınması bekleniyor. Konferansta dünyanın değişik bölgelerindeki krizler, savunma ve dış politika konuları da ele alınacak.

Konferansın ayrıca Avrupa’nın kendi askeri kapasitesini ne kadar geliştirmesi ve Avrupa’nın güvenliği için ABD’ye ne kadar güvenmesi gerektiği gibi sorular üzerinde uzun yıllar devam eden tartışmaları yeniden ivmelendirmesi bekleniyor.

Konferansa kimler katılıyor?

Bu yıl 59’uncusu düzenlenen ve 19 Şubat’a kadar sürecek olan konferans, Almanya’nın Münih kentindeki Bayerischer Hof Oteli’nde yapılacak.

Siyaset, ekonomi, askeri, diplomasi ve istihbarat alanlarının üst düzey temsilcilerini bir araya getiren konferansa bu yıl 40’dan fazla hükümet ve devlet başkanı ile yaklaşık 100 dışişleri ve savunma bakanının katılması bekleniyor. Aralarında küresel düzeyde faaliyet gösteren şirketlerin üst düzey yöneticileri, akademisyenler ve sivil toplum örgütü temsilcilerinin de bulunduğu 400’ün üzerinde davetli de konferansın katılımcıları arasında yer alıyor.

3 gün sürecek olan konferans, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin video konferansla yapacağı hitabın ardından Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un açılış konuşmasıyla başlayacak.

Konferansa aralarında ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Almanya Şansölyesi Scholz, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen dahil olmak üzere 40’tan fazla devlet ve hükümet başkanı ile yaklaşık 100 dışişleri ve savunma bakanı katılacak.

Rusya ve İran’dan yetkililerin davet edilmediği konferansta Çin’i Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Direktörü Vang Yi temsil edecek.

Konferans nedeniyle Münih’teki Bayerischer Hof Oteli çevresinde geniş güvenlik önlemleri alınacak. Etkinliğin güvenliğini sağlamak için yaklaşık 4 bin 500 polis görev yapacak. 300 federal polis güvenliğe destek verecek. Otel çevresindeki yollar da trafiğe kapatılacak.

Konferans hakkında

Münih’te ilk defa 1963’te “Uluslararası Askeri Bilimler Buluşması” adıyla düzenlenen konferans, o dönemde daha çok Almanya, ABD ve NATO üyelerinden katılım olduğu için “Transatlantik Aile Buluşması” olarak adlandırılıyordu.

1994’ten sonra “Güvenlik Politikaları İçin Münih Konferansı” adı altında, Batı liderliğinde yapılan küresel buluşma, 2008’de “Münih Güvenlik Konferansı” ismini aldı.

İlk yıllarda 60 katılımcı ile sınırlı tutulan konferans, 1999’dan sonra Avrupa’nın doğusundaki ülkelerden Hindistan, Japonya ve Çin’den katılımcılara da açıldı. Konferans, 1991’de Körfez Savaşı ve 1997’de konferansın başkanlığındaki değişim hariç her yıl düzenli olarak gerçekleştirildi.

Aliyev: Azerbaycan ve Ermenistan olarak şu an bir barış anlaşması üzerinde çalışıyoruz

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, 59. Münih Güvenlik Konferansı kapsamında düzenlenen bir panele konuşmacı olarak katıldılar.

Aliyev, “Dağları Devirmek? Güney Kafkasya’da Güvenlik İnşa Etmek” başlıklı panelde, yaklaşık bir yıldır devam Rusya-Ukrayna savaşının ülkesi üzerinde doğrudan etkisi olmamasına rağmen, genel olarak jeopolitik durumun değiştiğini, muhtemelen de savaş öncesi duruma dönemeyeceğini söyledi.

Savaş dolayısıyla ticari olarak bazı dezavantajlar ve avantajlarla karşılaştıklarını belirten Aliyev, kendilerinin de yaklaşık 2 yıl kadar önce bir savaş (İkinci Karabağ Savaşı) yaşadıklarını ve bunun 44 gün sürdüğünü ifade etti.

Savaşın ne olduğunu, halklara ne tür acı ve yıkım getirdiğini bildiklerini dile getiren Aliyev, “Bu yüzden, Avrasya’da barışın sağlanmasını elbette istiyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan’ın bunu, uzun süredir devam eden açmazdan bir geçiş olarak göstermesi gerektiğini düşünüyorum. Karşılıklı nefret ve düşmanlık sona ermelidir. Azerbaycan ve Ermenistan olarak şu an bir barış anlaşması üzerinde çalışıyoruz. Umarım bunu en yakın zamanda gerçekleştireceğiz. Bence bu, ciddi tarihsel anlaşmazlıkları olan ülkelerin bir araya gelerek, düşmanlık sayfasını kapatabileceğine güzel bir örnek olabilir.” dedi.

ABD liderliğinde buluşma

Aliyev, Ermenistan ile barış görüşmelerine ilişkin bugün Münih’te ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Paşinyan’ın da katıldığı 3’lü görüşmeye değinerek, bölgede “Azerbaycan ile Ermenistan’ın barış görüşmeleri” ve “Azerbaycan’ın, Karabağ’daki Ermeni nüfusuyla görüşmesi” gibi iki istikametli yaklaşım yönünde ortak bir anlayışın olduğunu ifade etti.

Buna hazır olduklarının altını çizen Aliyev, bunu bölgede yaşayan Ermeni toplumunun temsilcileriyle gerçekleştirebileceklerini, Rusya’dan gelen kişilerle yapmayacaklarını ifade etti.

Aliyev, Karabağ ve çevresindeki illerin 30 yıl Ermenistan işgali altında kaldığını hatırlatarak, bu konuda Ermenistan’a da bir yaptırım olmadığını sözlerine ekledi.

Paşinyan: Uluslararası ilgiyi bölgemizde tutmak da çok önemli

Ermenistan Cumhurbaşkanı Nikol Paşinyan ise üç ülke liderinin böyle bir formatta ilk kez buluşmasının tarihi görüşme olabileceği fikrine katıldığını söyledi. Şu anda oluşturulmakta olan tarihin içeriğini belirlemenin önemine değinen Paşinyan, farklı çıktı ve sonuçlar elde etseler de sonuç odaklı olmaları gerektiğine değindi.

Paşinyan, “Küresel istikrarsızlık bölgemizde işleri daha iyi hale getiremez. Uzun bir süredir tüm uluslararası dikkatler Ukrayna üzerinde yoğunlaştı ve bu, bölgemiz için yeni riskler oluşturuyor. Uluslararası ilgiyi bölgemizde tutmak da çok önemli çünkü bölgemizde yönetilmesi gereken birçok risk var.” diye konuştu.

Demokratik reform gündemine bağlı kaldıklarına işaret eden Paşinyan, demokratik reformlar, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve bağımsız yargı gibi demokratik kurumların geliştirilmesinin bölgelerindeki genel durumu daha iyi hale getireceğine inandıklarını söyledi.

Ermenistan-Türkiye diyaloğu

Paşinyan, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Türkiye’ye, yardım ile arama ve kurtarma ekiplerini sadece insani motivasyonlarla gönderdiklerini kaydetti. Bu süreçte Türk hükümetinden çok olumlu tepkiler aldıklarını da belirten Paşinyan, “Bu adımın siyasi sonuçları da olacaksa daha iyi ancak insani yardım ilk motivasyonumuzdu.” diye konuştu.

Paşinyan, depremlerden önce de Türkiye ile özel elçiler aracılığıyla diyalogları olduğunu belirterek, “Türkiye ile diplomatik ilişkilerin kurulması ve sınırların açılması, sadece bölgesel durum açısından değil, uluslararası durum açısından da çok olumlu olacaktır.” dedi.

Garibaşvili: Rusya’nın Gürcistan topraklarında askeri üsleri var

Gürcistan Başbakanı Garibaşvili de böyle bir panelin düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür ederek, Rusya-Ukrayna savaşının herkes için zorluklar getirdiğini belirtti.

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’nın ve dünyanın genel olarak böyle bir zorluk yaşamadığını kaydeden Garibaşvili, 2008’de kendilerinin de Rusya ile savaştığını ve Rusya’nın Gürcistan toprakları olan Abhazya ile Güney Osetya’yı işgal ettiğini kaydetti.

Garibaşvili, Rusya’nın Gürcistan topraklarında askeri üsleri olduğunu anımsatarak, 2008’den beri çok fazla problemlerle karşı karşıya kaldıklarını ifade etti.

Rusya’nın şu anda Ukrayna üzerinde yoğunlaştığını söyleyen Garibaşvili, “Bu yıkıcı bir savaş. Bu savaşı bitirmek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Barıştan başka alternatifimiz yok.” dedi.

Garibaşvili, Rusya’nın 2008’de Gürcistan’a saldırmasından bu yana Rusya üzerinde uygulanan herhangi bir yaptırım göremediğini ve ülkelerin Rusya ile ticaretlerinin normal bir şekilde devam ettiğini gördüklerini belirterek, bunun ise çok kötü bir işaret olduğunu söyledi.