Kosova’daki kurumlardan geri çekildiklerini açıklayan Kosovalı Sırpların bu kararına ilişkin şüpheyle yaklaştığını ifade eden Vucic, “Yaşanan tüm olaylar ve en son Kosova’daki Sırplara verilen araç plakalarının ‘RKS’ (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi kararı Kosovalı Sırpları bu kararı almaya zorladı. Kararın tarihi olduğunu düşünüyorum.” dedi.

Vucic, Kosova’nın Sırpların araç plakalarını ellerinden alma hakkına sahip olmadığına işaret ederek, “Kosova bir devlet değil ki. Kosova’daki gerilimin, güvenliği NATO-KFOR ve Avrupa Birliği (AB) Hukukun Üstünlüğü Misyonunun (EULEX) devralması durumunda yatışacağını düşünüyorum.” diye konuştu.

Güvenliğin Arnavutlar tarafından sağlanması durumunda “felaketin” yaşanabileceğini savunan Vucic, Kosovalı Sırpların bir B planı yapmadığını söyledi.

Kosovalı Sırplar, cumartesi günü Kosova kurumlarındaki görevlerinden geri çekildiklerini açıklamış, dün de protesto düzenlemişti.

Sırbistan tarafı ise geçen hafta, Kosova sınırındaki Raska kenti yakınlarında belirlenen bir hava aracının imha edildiğini açıklamış, Vucic, Sırbistan’daki askeri kışlalarda casusluk yapılmasına izin vermeyeceklerini söylemişti.

Sırbistan Savunma Bakanı Milos Vucevic de daha önce yaptığı açıklamada, Vucic’in Kosova ile yaşanabilecek olası gerilimler nedeniyle orduya hazır olması emrini verdiğini duyurmuştu.

Albin Kurti: Sırplara karşı değilim, Sırplar bana karşı

Kosova Başbakanı Albin Kurti, son dönemde araç plakalarıyla ilgili gelişmeler nedeniyle Kosova’nın merkezi ve yerel kurumlarından çekildiklerini açıklayan Sırp Listesinin kararının ardından (5 Kasım’da) açıklamalarda bulundu.

Sosyal medya hesabından açıklama yapan Kurti, Kosovalı Sırplara karşı bir başbakan olmadığını, Belgrad’ın kendisine karşı olduğunu savundu.

Kosova Cumhuriyeti’nin anayasası ile yasalarına saygı göstererek hizmet edecek olan bir başbakan olduğunu kaydeden Kurti, “Benim önceliğim yolsuzlukla mücadele, adalet ve ekonomik gelişimdir. Yani, etnik köken, din veya kök ayrımı yapmadan istihdam, eşitlik ve refah. Kosova kurumlarını boykot etmeyin veya terk etmeyin. Onlar hepimize hizmet ediyor. Siyasi manipülasyonlara ve jeopolitik oyunların kurbanı olmayın.” ifadelerini kullandı.

Kurti, şu ana kadar araç plakalarının yeniden tesciline ilişkin uygulanan uyarı cezaları kapsamında 843 uyarı verildiğini ve herhangi bir olayın meydana gelmediğini aktardı.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Amerikalı ile Avrupalılara yalan söylediğini ve hayal kırıklığına uğrattığını ifade eden Kurti, “O (Vucic) sıkça Rusya’nın Belgrad’taki büyükelçisi ile görüşüyor ve koordine oluyor. Demokratik bir ülke olmayan Sırbistan, Kremlin’in aracı oluyor.” değerlendirmesinde bulundu.

9 Haziran 1999’da imzalanan Kumanova Anlaşması ile Sırbistan’ın teslim olduğunu ve Kosova’ya veda ettiğini, bu yüzden 2022’de zaman kaybetmeye gerek olmadığını vurgulayan Kurti, “(Slobodan) Miloşeviç ile (Vojislav) Seselj’i destekleyerek çeyrek asır öncesi Kosova’yı terk ettiniz. Bugün (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin ile (Dışişleri Bakanı Sergey) Lavrov’u destekleyerek Avrupa’yı terk ediyorsunuz.” ifadelerini kullandı.

Kosovalı Sırplar, son dönemde araç plakalarıyla ilgili gelişmeler nedeniyle gün içerisinde gerçekleştirdikleri toplantıda Kosova’nın merkezi ve yerel kurumlarından çekildiklerini duyurmuştu.

Konuyla ilgili Kosova Polisinden yapılan açıklamada, ülkenin kuzeyindeki durumun devamlı olarak takipte olduğu kaydedilerek, profesyonel değerlendirmeler ile gerekli önlemlerin alınacağı belirtildi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de, Kosova ile son dönemde araç plakalarıyla ilgili yaşanan gelişmeler nedeniyle hükümeti acil toplamış, ardından sosyal medya hesabından açıklama yapan Vucic, “Barış ve istikrar siyasetinden vazgeçmeyeceğiz.” ifadesini kullanmıştı. Belgrad’da Kosova meselesine ilişkin bir dizi görüşme gerçekleştiren Vucic’in, yarın veya pazartesi günü halka seslenmesi bekleniyordu.

Kosova-Sırp gerginliği

Kosova hükümeti, temmuz sonunda Sırbistan’a mütekabiliyet ilkesi doğrultusunda “Sırbistan kimlik kartlarıyla Kosova’ya giriş/çıkış yapanlara geçici beyan formları verilmesi” ve “Sırp makamlarınca Kosova’daki Sırplara verilen araç plakalarının ‘RKS’ (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi” ile ilgili kararların yürürlüğe gireceğini duyurmuştu.

Kosova’daki Sırplar, buna tepki göstererek ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapatmış ve ülkede gerilim artmıştı. Kosova hükümeti, daha sonra Sırbistan ile sınır kapılarına giden yollara konulan tüm barikatların kaldırılması şartıyla krize neden olan uygulamayı 1 Eylül’e erteleme kararı almıştı.

Kosova tarafı, son olarak “yasa dışı” olarak nitelendirdikleri araç plakalarının yeniden tescil sürecinin Nisan 2023’e ertelendiğini, bu araçların sahiplerine önce uyarıda bulunulacağını, ardından ceza verileceğini ve son olarak test plakalarının yerleştirileceğini duyurmuştu.

Araç sahiplerine yapılan uyarı tedbiri 1 Kasım’dan itibaren uygulanmaya başlanırken Kosovalı Sırplar, plaka uygulamasını kabul etmeyeceklerini yineledi.

Öte yandan, Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.

AB’nin arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, ilişkilerin normalleşmesini ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.