Cumhurbaşkanı Tokayev: Mümkün olduğunca sert müdahale etmeye niyetliyim

In Güncel
6 Ocak 2022
iktibas-

Kazakistan aniden başlayan olayların ardından, Rusya önderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ)’nden yardım isteyen Kazakistan’a, örgüt tarafından asker gönderileceği bildirildi. Cumhurbaşkanı Tokayev, eylemlerin, finans desteğiyle motive olan komplocuların dikkatlice hazırladığı bir planın varlığını ortaya koyduğunu söyledi.

Rusya liderliğinde kurulan KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyi başkanlığını yürüten Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Facebook hesabından yaptığı açıklamada, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in örgüte yaptığı başvuruyu hatırlattı.

Dış müdahale dahil, Kazakistan’ın ulusal güvenliğine ve egemenliğine yönelik tehditlerin göz önünde bulundurulduğunu belirten Paşinyan, “KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyi, Kolektif Güvenlik Anlaşması’nın 4. maddesi uyarınca Kazakistan’daki durumu normalleştirmek ve istikrara kavuşturmak için KGAÖ’nün kolektif barış gücünü sınırlı bir süre için bu ülkeye göndermeye karar verdi.” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Tokayev: Mümkün olduğunca sert müdahale etmeye niyetliyim

Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, “Cumhurbaşkanı olarak vatandaşların güvenliğini ve sükûnetini, ülkenin bütünlüğünü sağlamak zorundayım. Güvenlik Konseyi Başkanı olarak mümkün olduğunca sert müdahale etmeye niyetliyim.” dedi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, halkın kendisini desteklediğine emin olduğunu söyleyerek, “Ne olursa olsun, başkentte (Nur Sultan) bulunacağım. Halkın yanında olmak benim anayasal görevimdir. Kazakistan tarihindeki bu siyah şeridi hep birlikte aşacağız. Bundan güçlü çıkacağız” dedi.

Tokayev, televizyon kanallarından halka hitaben yaptığı konuşmada, protesto gösterilerinde büyük ölçekte göstericilerin güvenlik güçlerine saldırdığını ifade etti. Güvenlik güçleri arasında ölen ve yaralananlar olduğu bilgisini paylaşan Tokayev, protestocuların “haydutlardan oluştuğunu” dile getirdi.

Tokayev, protestocuların askerleri dövdüğünü, eziyet ettiğini, kadınları taciz ettiğini ve dükkanları yağmaladığını aktardı. Mevcut durumun Almatı halkının güvenliğini tehdit ettiğini söyleyen Tokayev, Almatı’nın yanı sıra bazı şehirlerde de aynı durumun yaşandığını, buna sabredemeyeceklerini dile getirdi. Tokayev, bu yüzden olağanüstü hal (OHAL) ilan ettiklerini hatırlatarak, “Bu gerekli bir önlem. Cumhurbaşkanı olarak vatandaşların güvenliğini ve sükûnetini, ülkenin bütünlüğünü sağlamak zorundayım.” dedi.

‘Finans desteğiyle komplocuların hazırladığı bir plan var’

Alınan bu önlemlerin yeterli olmadığına dikkati çeken Tokayev, holigan unsurların eylemlerinin, finans desteğiyle motive olan komplocuların dikkatlice hazırladığı bir planın varlığını ortaya koyduğunu ifade etti.

Tokayev, “Cumhurbaşkanı olarak, bugünden itibaren Güvenlik Konseyi Başkanı olarak mümkün olduğunca sert müdahale etmeye niyetliyim. Bu mesele bana başvuran, hayatını ve ailelerinin korunmasını isteyen vatandaşlarımızın güvenliği ile ilgilidir. Bu mesele ülkemizin güvenliği ile ilgilidir.” şeklinde konuştu.

Halkın kendisini desteklediğine emin olduğunu savunan Tokayev, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ne olursa olsun, başkentte (Nur Sultan) bulunacağım. Halkın yanında olmak benim anayasal görevimdir. Kazakistan tarihindeki bu siyah şeridi hep birlikte aşacağız. Bundan güçlü çıkacağız”

Tokayev, yakın zamanda siyasi değişim ile ilgili yeni tekliflerin yer aldığı açıklamalarda bulunacağını ve ülkede reform ile ilgili pozisyonunu değiştirmediğini sözlerine ekledi.

‘KGAÖ ülke liderlerinden yardım istedik’

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkedeki mevcut durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) liderlerinden yardım istediğini açıkladı. Tokayev, Habar 21 ulusal kanalına verdiği demeçte, ülkesinde düzenin oluşturulması için KGAÖ üye ülke liderlerinden yardım istediğini doğruladı.

KGAÖ iş birliği anlaşması çerçevesinde yardım başvurusunda bulunduğunu kaydeden Tokayev, “Bugün örgüte üye ülke liderleriyle görüştüm. Bu terör tehdidinin üstesinden gelmesi için Kazakistan’a yardımda bulunmalarını istedim. Aslında bu bir tehdit değil ülke bütünlüğünü bozmaktır. Vatandaşlarımız benden Cumhurbaşkanı olarak onların güvenliklerini sağlamam için hızlı adımlar bekliyor.” dedi.

ABD: Anayasal kurumlara saygı duyulmalı ve savunulmalı

Kazakistan’da yaşanan şiddet olaylarını kınayan ve hem yetkililere hem de göstericilere sükunet çağrısı yapan ABD yönetimi, halkın anayasal kurumlara saygı duyup bu kurumları savunması gerektiğini belirtti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, yazılı bir açıklamayla Joe Biden yönetiminin Kazakistan’daki olayları yakından takip ettiğini belirtti. Price, açıklamasında, şiddet eylemlerini ve mülkiyete verilen zararları kınadıklarını kaydederek, “Hem yetkilileri hem de göstericileri sükunete davet ediyoruz. Tüm Kazakistan halkının anayasal kurumlara, insan haklarına, basın özgürlüğüne saygı duymasını ve bunları savunmasını istiyoruz. Ayrıca tüm taraflara olağanüstü hale barışçıl bir çözüm bulmaları çağrısında bulunuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de, Kazakistan’da yaşanan şiddet olaylarını kınamış, olayların arkasında ABD’nin olduğu yönündeki iddiaların “çılgınca” olduğunu belirtmiş ve bunun Rusya’nın bir dezenformasyonu olduğunu savunmuştu.

BM: İtidal ve şiddetten kaçınılması çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Kazakistan’da devam eden gösteriler ve ülkede olağanüstü hal ilan edilmesi üzerine itidal, şiddetten kaçınılması ve diyalog çağrısında bulundu.

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, yaptığı açıklamada, Kazakistan’daki gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini belirtti.

Dujarric, Kazakistan’da tüm taraflara itidal, şiddetten kaçınılması ve diyalog çağrısı yaptı.

Türkiye: Dost Kazakistan’ın istikrarına önem atfediyoruz

Dışişleri Bakanlığı, Kazakistan’da hükümetin istifasıyla sonuçlanan protesto gösterilerine ilişkin gelişmelerin yakından takip edildiğini ve ülkenin istikrarının önemli olduğunu belirterek olayların en kısa sürede yatışması temennisinde bulundu. Açıklama şu ifadeler kullanıldı:

“Kazakistan’da 2-3 Ocak 2022 tarihlerinde başlayan ve bu sabah Hükümetin istifasıyla sonuçlanan protesto eylemlerini yakından takip ediyoruz.

Dost Kazakistan’ın istikrarına önem atfediyoruz. Temennimiz, kardeş Kazak halkının barışı ve huzurudur. Kazakistan yönetiminin bu krizin üstesinden geleceğine yönelik inancımız tamdır. Kazakistan halkının sağduyusuna güveniyor ve olayların en kısa sürede yatışmasını temenni ediyoruz.

Olaylarda güvenlik güçleri dahil yaralanan Kazak kardeşlerimize acil şifalar diliyoruz.”

Nazarbayev heykeli

THY, başkent Nur Sultan’a yapılacak bugünkü seferleri iptal etti

Ülkede yaşanan olaylar nedeniyle bu akşam planlanan “TK 354” sefer sayılı İstanbul-Nur Sultan tarifeli seferi yapılamadı. Türk Hava Yolları (THY), Kazakistan’da yaşanan olaylar nedeniyle bugünkü İstanbul-Nur Sultan tarifeli seferlerini karşılıklı iptal etti.

Alınan bilgiye göre, ülkede meydana gelen olaylar nedeniyle bu akşam planlanan “TK 354” sefer sayılı İstanbul-Nur Sultan tarifeli seferi yapılamadı. THY’nin Nur Sultan’dan İstanbul’a yapacağı dönüş seferi de iptal edildi. THY’nin dönüş seferi için Nur Sultan’da bulunan 4 kabin ve 2 kokpit görevlisinin bir otelde konakladığı öğrenildi.

THY yetkililerinin, ülkede meydana gelen olayları yakından takip ettiği, seferlerin geleceğiyle ilgili kararı ilerleyen günlerde vereceği bildirildi.

Protestolar sürüyor

Öte yandan, göstericilerin yaralıların hastaneye yatışına da engel olmaya çalıştığı bildirilen açıklamada, “Düzeni ihlal eden çirkin kalabalığın ellerinde 317 polis ve asker dahil olmak üzere yüzlerce insan yaralandı, güvenlik güçlerinden 8’i hayatını kaybetti.” ifadeleri kullanıldı.

Ülkenin tamamında 19 Ocak’a kadar ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) gereği dün gece yerel saat ile 23.00’dan itibaren sokağa çıkma yasağı yürürlüğe girdi.

Kazakistan basınına göre, ülkenin tamamında olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Almatı’da aralarında valilik binasının da bulunduğu kamu kurum ve kuruluşlarını basan göstericiler, 120 civarında dükkan, 100 civarında ofis ve yaklaşık 200 restoran ve kafeyi yağmaladı.

Almatı ve Aktau’da uçak seferleri durduruldu, başkent Nur Sultan’a da uçuşların durdurulduğu iddia edildi.

Öte yandan İngiliz gazetesi The Times, Kazakistan’dan en az 10 özel jetin havalandığını ve Rusya’ya gittiğini öne sürdü.

Kazakistan’daki durum

Kazakistan’ın batısında 2 Ocak’tan itibaren LPG’ye yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan protestolar ülkenin diğer kesimlerine yayıldı.

Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Polis ve askeri araçları ateşe veren ve devlet binalarına giren protestoculara, güvenlik güçleri ses bombası ile müdahale etti.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, başlatılan protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti.

Protestoların yayılması sonucu önce başkent Nur Sultan, Almatı şehri ve Mangistau eyaletlerinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Ardından OHAL kararının ülkenin tüm bölgelerinde geçerli olduğu duyuruldu.

Olayların başlamasından beri 81 yaşındaki Nazarbayev’in kamuoyunun karşısına çıkmaması dikkat çekti.

Reuters’a konuşan görgü tanıkları ülke genelinde kaos ve anarşinin kol gezdiğini aktarırken yönetimin istifa etmesinin istendiği de belirtildi.