Türkiye ile Sudan arasında 6 alanda anlaşma imzalandı

Türkiye ile Sudan arasında 6 alanda anlaşma imzalandı

Cumhurbaşkanı  Erdoğan ve Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki baş başa ve heyetler arası görüşmenin ardından anlaşmaların imza törenine geçildi.

İmza töreninde Erdoğan ve Burhan’ın huzurunda iki ülke arasındaki anlaşmalar imzalandı.

Buna göre, iki ülke hükümetleri arasında “Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı” ve “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Sudan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Arasında Protokol Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı”, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Sudan Dışişleri Bakanı Mariam Alsadig Almahdi tarafından imzalandı.

“Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sudan Cumhuriyeti Maliye ve Ekonomik Planlama Bakanlığı Arasında Ekonomik ve Mali İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı” ise Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile Sudan Maliye ve Ekonomik Kalkınma Bakanı Jibril İbrahim tarafından imza altına alındı.

İki ülke hükümetleri arasındaki “Askeri Mali İşbirliği Anlaşması” ile “Nakdi Yardım Uygulama Protokolü”, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Sudan Savunma Bakanı Yassin İbrahim Yassin tarafından imzalandı.

“Anadolu Ajansı (AA) ile Sudan Haber Ajansı (SUNA) Arasında İşbirliği Anlaşması” da AA Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz ve Sudan Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Amerika Genel Müdürü Büyükelçi Mohamed Abdalla Altoum tarafından imza altına alındı.

“Sudan Cumhuriyeti Egemenlik Konseyi Başkanının 12-13 Ağustos 2021 tarihlerinde Türkiye Cumhuriyeti Ziyaretine Dair Ortak Açıklama” ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan tarafından imzalandı.

Ortak basın toplantısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdülfettah Abdülrahman El Burhan ile gerçekleştirdiği baş başa ve heyetler arası görüşmelerin, iki ülke arasındaki anlaşmaların imza töreninin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan’ın Sudan’ın geçiş döneminde devlet başkanı düzeyinde bir ilki teşkil eden tarihî ziyaretinden büyük bir bahtiyarlık duyduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan ve heyetine “hoş geldiniz” dileklerini iletti.

“SUDAN, TARİHÎ BEŞERİ KÜLTÜREL BAĞLARIN BULUNDUĞU KARDEŞ BİR ÜLKE”

Tarihî ziyaretin Sudan-Türkiye kardeşliğinde yeni bir dönemin müjdecisi olduğuna inandığını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan’ın şahsında tüm Sudanlıların hicri yılbaşını ve 14 Ağustos Sudan Silahlı Kuvvetler Günü’nü tebrik etti.

Sudan’ın tarihî beşeri kültürel bağların bulunduğu kardeş bir ülke olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Haksız bir şekilde yaptırımlara uğradığı dönemlerde bile tüm imkânlarımızla Sudan’ın yanında olduk. Sudan’ı başbakanlığım döneminde 2006 yılında ve cumhurbaşkanlığım döneminde 2017’de olmak üzere iki defa ziyaret ettim. Bu ziyaretler, aynı zamanda Türkiye’den başbakan ve cumhurbaşkanı seviyesinde Sudan’a düzenlenen ilk resmî ziyaretleri teşkil etmişti. Her iki ziyaretim sırasında da Sudan devleti ve halkı şahsıma, aileme ve heyetime büyük bir teveccüh ve misafirperverlik gösterdi. Sudan halkının milletimize olan derin muhabbetine pek çok kez şahitlik ettik.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2017 yılında Sudan’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında stratejik ortaklık seviyesini yükselterek iş birliğini kurumsallaştırdıklarını anımsattı. Bugün yaptıkları görüşmelerde ilişkileri bu açıdan tüm yönleriyle ayrıntılı şekilde ele aldıklarını söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudan’da 2019’dan bu yana kapsamlı ve önemli bir değişim süreci yaşandığını belirtti.

“SUDAN’IN ORTAYA KOYDUĞU BAŞARILARI MEMNUNİYETLE TAKİP EDİYORUZ”

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan’ın kritik bir dönemde zor bir sorumluluk üstlendiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Meşakkatli süreci, kardeş Sudan halkının ve devletinin yanında olarak kolaylaştırmaya ve bu şekilde geleceğe dayanışma içerisinde sürdürmekte kararlıyız. Anayasal bildiride kayıtlı taahhütlere uygun olarak aradan geçen süre zarfında kardeşim Burhan ve geçiş hükûmetinin liderliğinde Sudan önemli başarılara imza attı. Sudan’ın iktisadi ve ticari alanda son dönemde ortaya koyduğu başarıları da memnuniyetle takip ediyoruz. Uzun yıllar ciddi sıkıntılar yaşayan Sudan’ın birlik ve beraberlik içinde hak ettiği konuma geleceğine inanıyoruz. Sudan halkı, karşılaştığı zorlukların üstesinden gelecek güce, dirayete ve dayanışma ruhuna sahiptir.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dünya Bankası, Afrika Kalkınma Bankası ve Uluslararası Para Fonuna olan vadesi geçmiş borçların silinmesinden, Sudan bankalarının uluslararası bankacılık sistemlerine tekrar dâhil olmasından memnuniyet duyduklarını dile getirdi.

Ziraat Katılım Bankası’nın geçen yıl Hartum’da kurumsal şube açtığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrika kıtasındaki ilk Türk kamu bankası özelliğini taşıyan bankanın, karşılıklı bankacılık ve mali işlemlerin kolaylaştırılmasını sağladığını ifade etti.

Sudan ile ikili ilişkilerde ve üst düzeyli temaslarda son aylarda yakaladıkları ivmeyi ilerleyen dönemde de sürdüreceklerine dikkati çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi: “Nitekim bugün bu anlamda önemli kararlara imza attık. Yüksek Düzeyli Stratejik Ortaklık Konseyi altında görev yapan bakanlıklar arası komisyonlarımızın ve karma ekonomik komisyonun faaliyetlerini canlandırmaları hususunda mutabık kaldık. Özellikle enerji, madencilik, tarım, sağlık, finans, bankacılık, savunma sanayisi ve diğer tüm sahalarda iş birliğimizi ilerletme kararlılığımızı teyit ettik. Sudan’ın kalkınmasına ve altyapısının geliştirilmesine yönelik desteğimizi artırarak sürdüreceğiz. Sudan ile ortak geçmişimizin derin izlerini Darfur’daki Ali Dinar Sarayı’nda, Hartum’daki şaheser Mescid-i Kebir’de, Kızıldeniz’in incisi Sevakin’de görmek mümkündür. TİKA, Sevakin Adası’nda Şafi Camii, Hanefi Camii ve gümrük binası başta olmak üzere bu eserleri büyük bir ihtimamla restore etmektedir.”

SUDAN-ETİYOPYA GERİLİMİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugünkü toplantıda Burhan ile ikili konuların yanı sıra bölgesel meselelere dair görüş alışverişinde bulunduklarını da vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, son yıllarda Sudan dâhil Afrika Boynuzu bölgesi ülkeleriyle her alanda ilişkileri geliştirdiklerini vurgulayarak, “Burhan ile kardeş ve komşu iki ülke olan Sudan ve Etiyopya arasında son dönemde yaşanan gerilime ilişkin endişelerimizi de paylaştık. Bu konunun karşılıklı diyalog ve mutabakatla çözülmesinin önemine işaret ettim. Türkiye, önümüzdeki dönemde Sudan’ın yanında olmayı sürdürecektir. Kardeşim Burhan’ın da gayretleriyle inşallah Türkiye-Sudan dayanışması güçlenerek yoluna devam edecektir. Görüşmelerimizin ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Değerli kardeşim Burhan ve heyetine bu tarihî ziyaretleri için teşekkür ediyorum” dedi.

SUDAN EGEMENLİK KONSEYİ BAŞKANI EL BURHAN: “TÜRKİYE HER DAİM SUDAN’IN YANINDA YER ALMIŞTIR”

İki ülke arasında köklü ve tarihî ilişkiler bulunduğunu belirten Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan, “Üzerimize düşen görev ise bunları muhafaza ederek daha ileriye ulaşmak” dedi.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan, “Türkiye her daim Sudan’ın yanında yer almıştır. Özellikle de Sudan’ın içinden geçmekte olduğu dönüşüm ve değişim sürecinde de Türkiye yanımızda olmuştur. İnşallah Türkiye ve Türkiye lideri gibi samimi dostlarımızın desteğiyle bu süreci de atlatacağımıza inanıyoruz” diye konuştu.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı El Burhan, Sudan’a uygulanan her türlü ablukanın ve yaptırımın kaldırılması için Türkiye’nin “Sudan’ın sesi” olduğunu vurgulayarak, “Özellikle de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sudanlıların da ifade ettiği gibi ‘güçlü başkan’ sloganlarıyla yanımızda yer aldı. Sudanlılar, Sudan halkı, gençleri ve tüm kesimleri bunu hiçbir şekilde unutmayacaktır” dedi.

Türkiye’ye 100 bin hektar tarım alanı tahsis edildi

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el Burhan, Türkiye Sudan Dar Kapsamlı İş İnsanları Toplantısı’nda Türk iş adamları ve yatırımcılarla bir araya geldi.

Oktay, “Sudan’da ilk etapta 100 bin hektar yani 1 milyon dönüm tarım arazisi ülkemiz tarafından işlenmeye tahsis edilmiştir” ifadelerini kullandı. Burhan da “Türkiye ile mevcut ticaret hacmimizi çok yakında 2 milyar dolara rahatlıkla çıkarabileceğimize inanıyorum” diye konuştu.

Sudan’da 30 yıllık İslamcı el-Beşir dönemi askeri müdahaleyle sona ermişti

Bağımsızlığını kazandığı 1956’dan bu yana hareketli bir siyasi arenaya sahne olan Sudan’da, ağır ekonomik krizin ardından Haziran 1989’da askeri darbeyle iş başına gelen Ömer el-Beşir, yine ekonomi nedeniyle sokaklara dökülen Sudan halkının protestoları sonrası ordunun müdahalesiyle koltuğundan ayrılmıştı.

Müdahalenin ardından Sudan Savunma Bakanı Avad bin Avf yaptığı açıklamada, Sudan Yüksek Askeri Konseyinin yönetime el koyduğunu ve Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’in tutuklandığını duyurmuştu.

Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan, 3 Aralık 2020’de Geçiş Dönemi Ortakları Konseyi’nin kurulmasına ilişkin kararname yayımlamıştı.

Sudan’da geçiş dönemi ortaklarının planladığı takvime göre 2024 başlarında geçiş döneminin sonlanmasıyla seçimlere gidilip askerin yönetimi tamamen sivillere devretmesi bekleniyor.

Beşir iktidarının devrilmesinden bir yıl sonra laik sisteme geçildiği açıklanmıştı. Geçiş hükümeti, din ile devleti birbirinden ayırmayı kabul ederek 30 yıllık İslami yönetimi sona erdirdi. Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da 3 Eylül 2020’de imzalanan bildirgede “Sudan’ın tüm vatandaşlarının haklarının güvence altına alındığı demokratik bir ülke haline gelmesi için anayasa, halkın kendi kaderini tayin hakkına saygı göstermesi gereken ‘din ve devletin ayrılığı’ ilkesine dayanmalıdır” ifadelerine yer verilmişti.

Paylaş :

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *