Suudi Arabistan’ın Cidde kenti yarın, Etiyopya ve Eritre liderlerinin bir araya geleceği tarihi bir zirveye ev sahipliği yapacak.

Etiyopya ve Eritre arasındaki ilişkilerin normalleşmesine önemli katkıda bulunan Suudi Arabistan, Afrika Boynuzu’nun iki eski düşmanı arasındaki 20 yıllık savaşın sona ermesini bölge barışı adına umut verici bir gelişme olarak değerlendirdi. BM kaynaklarının bildirdiğine göre, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’i ve Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed’i imza törenine katılmaya çağırdı.

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ve Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki’nin yarın sabah Cidde’ye ulaşması ve Suudi Arabistan Kralı’nın da bu vesilesiyle bir öğle yemeği vermesi bekleniyor. Şarku’l Avsat’a konuşan BM sözcüsü Ferhan Hak, Guterres’in zirveye katılacağını belirtirken, Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed’in de bu önemli zirveye katılacağını açıkladı.

İKİ ÜLKE ARASINDA YAŞANANLAR

Etiyopya Başbakanı ve Eritre Cumhurbaşkanı, geçtiğimiz Temmuz ayında, iki ülke arasında 20 yıl süren düşmanlığı resmen sona erdiren bir barış deklarasyonu imzalamıştı. Eritre’nin, 1990’ların başında Etiyopya’dan bağımsızlığını kazanması sonrasında iki ülke, bir sınır anlaşmazlığı nedeniyle savaşa girdiler.

İki ülke, geçtiğimiz Salı günü 20 yıldır ilk defa kara sınırlarını yeniden açarak aralarındaki ticarete zemin hazırladılar. BM desteğiyle 2002’de sınırların yeniden çizilmesi, anlaşmazlığı sonuçlandırmayı hedeflese de Etiyopya buna uymayı reddetmişti. Değişim, Abiy’in, Etiyopya’nın sınır savaşının başladığı Badme de dahil olmak üzere tartışmalı bölgeleri Eritre’ye iade edeceğini duyurduğu Haziran ayında başlamıştı.

CEZAYİR BARIŞ ANLAŞMAS

Etiyopya ve Eritre, 1998-2000 yıllarında, 80 bin insanı öldüren bir sınır savaşına girdi. Ancak Başbakan Abiy Ahmed’in ülkesinin iki komşu ordu arasındaki kanlı savaşı sona erdiren Cezayir Barış Anlaşması’nı kabul ettiğini duyurmasından kısa bir süre sonra iki ülke, ilişkileri açısından yeni bir döneme girmişlerdi.

12 Aralık 2000 tarihli Cezayir Anlaşması, savaşın derhal durdurulmasını öngörüyordu. Anlaşma gereğince sınırların çizilmesi için Uluslararası Hakimler Komisyonu oluşturulmuştu. Komisyon ise, tartışmalı Badme üçgeninin Eritre’ye ait olduğuna karar vermişti. Ancak, Etiyopya makamları, Başbakan Abiy Ahmed’in göreve başlamasından birkaç ay sonra ülkesinin Uluslararası Hakimler Komitesi kararını kabul ettiğini duyurana kadar kararı uygulamamıştı.

Etiyopya’nın kararı kabul etmesi sonrasında gelişmeler hızlandı. İki ülke, geçtiğimiz Temmuz ayında 20 yıl süren savaşı sona erdiren bir barış anlaşması imzalarken, ilişkileri normale döndürme ve hızla elçilikler açmayı kabul etti. İnsanların iki ülkenin sınırları boyunca serbest bir şekilde dolaşmasına izin verildi. Her iki ülkenin başkentindeki havayolları ve uluslararası doğrudan telefon bağlantısı yeniden açıldı. İki ülke gelişen ilişkiler neticesinde geçtiğimiz hafta, Etiyopya gemisi Mekli, Masavva limanında faaliyete başladı.

BAE VE SUUDİ ARABİSTAN ETKİSİ

Barış ve Uzlaşma Anlaşmasını imzaladıktan sonra, Etiyopya ve Eritre liderleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni ayrı ayrı ziyaret ettiler. Başbakan Abiy Ahmed, göreve başlamasından sonraki ilk yurt dışı ziyaretinde, geçtiğimiz Mayıs ayında Suudi Arabistan’ı ziyaret ederken Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki ise Krallığı geçtiğimiz Temmuz ayında ziyaret etti.

İki lider, 24 Temmuz’da yayınlanan ortak bildiride, Suudi Arabistan ve BAE’nin iki ülke arasındaki anlaşmazlığın sona erdirilmesindeki rolü ve Kızıldeniz çevresindeki diğer limanların güvenliğine özel bir dikkat göstermesini takdirle karşıladıklarını ifade ettiler.

ŞARKU’L AVSAT