İsrail ve Suudi Arabistan’ın bilhassa ortak “İran tehdidi” endişesini masaya yatırarak normalleşme sürecine ivme kazandırmak istediği ifade ediliyor. Suudi Arabistan ise daha önce İsrail’in Batı Şeria’daki işgalini sonlandırıncaya kadar normalleşmeye açık olmadığını belirtmişti.
İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki aşırı sağcı hükümet, Suudi Arabistan’la normalleşme sürecini “İran tehdidi” üzerinden ilerletmeye çalışıyor.
Bloomberg’in haberine göre konu hakkında bilgi sahibi kaynaklar, İsrail hükümetinin İran konusunda artan endişeler karşısında askeri ve istihbarat ilişkilerini geliştirmek üzere Suudi Arabistan’la görüşmeleri artırdığını söyledi.
Washington yönetimi tarafından da desteklenen görüşmeler son olarak ABD-Körfez İş Birliği Örgütü Çalışma Grubu’nun Riyad’daki savunma ve güvenlik konulu toplantısı öncesinde İsrailli ve Suudi yetkililer arasında gerçekleşti.
ABD-Körfez İş Birliği Örgütü Çalışma Grubu’nun “İran ve terörle mücadele üzerine savunma ve güvenlik konulu” toplantısı 13-16 Şubat tarihleri ararsında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenmişti.
Bloomberg’e konuşan kaynaklar ayrıca, İsrail ile Suudi Arabistan yetkililerinin bu hafta Prag’ta görüşmeleri sürdürmesini beklediklerini ifade etti.
Washington Enstitüsü’nde İsrailli uzman Ehud Yaari, İsrail ve Suudi Arabistan görüşmelerine işaret ederek, iki ülkenin sürekli temas halinde olduğunu ve bu görüşmeleri bir noktaya kadar hızlandırdıklarını belirtirken bu durumun tarafları anında bir normalleşmeye götürmeyeceğinin altını çizdi.
Öte yandan Yaari, tarafların istihbarat ve hava savunma üzerine açık iletişim halinde. Özellikle İran konusunun Suudi Arabistan’la İsrail’i ortak çizgiye getireceği düşünülürken Filistin meselesinin tarafların normalleşme sürecinde halen bir set olarak durduğu biliniyor. İsrail’de aşırı sağcı bir hükümetin göreve gelmesiyle Filistinlilere yönelik baskının artacağı belirtiliyordu.
ABD’nin Orta Doğu’dan Sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Dana Stroul pazartesi günü Riyad’da yaptığı açıklamada, diğer ülkelerin İsrail’le aynı masaya oturmaya başlamasının bölgedeki istikrara ve güvenliğe hizmet edeceğini düşündüklerini söyledi.
İsrail-Suudi Arabistan ‘normalleşmesi’
Binyamin Netanyahu, seçimleri kazanmasının ardından başbakanlık döneminde Suudi Arabistan’la normalleşme sürecine girmek için çeşitli girişimlerde bulunacağının sinyalini vermişti.
Bazı İsrailli kaynaklar, Netanyahu’nun ABD üzerinden Riyad yönetimi ile ilişkiler kurma arayışında olduğunu iddia etmişti.
Suudi devletine ait Al Arabiya’ya konuşan Netanyahu, Suudi Arabistan ile normalleşmenin İsrail ile Filistin barışını sağlama konusunda mühim bir aşamaya karşılık geleceğinin altını çizmişti
Yeni bir barış girişimi sağlayabileceklerini düşünen Netanyahu, böylesi bir girişimin Arap-İsrail ve nihayetinde Filistin-İsrail çatışmasını çözmede büyük bir gelişmeye zemin hazırlayacağını dile getirmişti.
Netanyahu, bu girişimle açıklık getirmek istediği olayın Suudi Arabistan’la tarihi bir barışa imza atabilmek olduğunu söylemişti.
İsrail’deki yeni hükümette Ulsual Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in Filistin ve Arap karşıtı görüşleriyle öne çıktığı biliniyordu.
Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise işgal altındaki Batı Şeria’da yasa dışı Yahudi yerleşimlerini genişletme niyetinde olduğu ifade ediliyordu.
Söz konusu hamleleri sebebiyle her iki isim, Filistinlilerce ve Arap dünyasında oldukça eleştirilmişti.
Suudi Arabistan ise daha önce İsrail’in Batı Şeria’daki işgalini sonlandırıncaya kadar normalleşmeye açık olmadığını belirtmişti.
Riyad yönetiminin Smotrich’in Batı Şeria’da Yahudi yerleşimleri genişletme hamlesi göz önüne alındığında İsrail’le normalleşme sürecine girip girmeyeceği merak konusu.
Ancak Amerikalı Yahudi liderlerle görüşen Suudi Arabistan Dış İlişkilerden Sorumlu Devlet Bakanı Abdul el Cubeyr’in geçen günlerde İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki normalleşmenin er geç gerçekleşeceğini söylediği bildirilmişti.
(Kaynak: Mepa News)
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *