Kolombiya-ABD gerginliği

In Güncel
6 Ekim 2025
iktibas-

Kolombiya’nın solcu Cumhurbaşkanı Petro, geçen ay, ABD’nin Karayipler’deki askeri varlığını eleştirmiş, komşusu Venezuela’ya olan baskısını reddederek Latin Amerika ülkelerini direnmeye çağırmıştı. Bunun üzerine ABD Kolombiya’nın müttefikliğini iptal etmiş, Petro’nun ABD’de bir Filistin eylemine katılması üzerine vizesini de iptal etmişti. Petro’nun cevabı ise Kolombiya’daki İsrailli diplomatları sınırdışı etmek olmuştu. Sürtüşme ABD’nin cuma günü BMGK’da Kolombiya’yı barışı baltalamakla suçlamasıyla devam etti.

ABD’nin Meksika körfezine yerleşme ve Latin Amerika ülkelerini kontrol altına alma politikası çerçevesinde Venezuela’ya karşı başlayan hasmane tutumu Kolombiya’yı da kapsıyordu. Eylül ayı başında Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, ABD’nin “uyuşturucuyla mücadele” iddiasıyla Venezuela’ya olası bir işgalde ülke topraklarının kullandırılmasına izin vermeyeceklerini duyurdu.

Latin Amerika ülkelerine ‘direnin’ çağrısı

Ardından Petro, Brezilya’nın Manaus kentinde düzenlenen Uluslararası Polis İşbirliği Merkezi’nin açılışına katılarak, ABD’nin Karayipler’deki askeri varlığını eleştirdi.

ABD’nin Venezuela’ya olası askeri müdahalesine değinen Petro, “Kolombiya topraklarını bir işgal için kullandırmayacak. Bir işgale nasıl izin verebiliriz? Karayipler’in sahibi olan Latin Amerika buna sessiz kalamaz. Aksi takdirde yarın bombalar Bogota, Manaus ve bölgenin diğer şehirlerine düşer.” uyarısında bulundu.

Petro, Venezuela’da iç siyasi sorunlar bulunduğunu ancak bu sorunların bombalarla değil diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini vurguladı. Latin Amerika’nın siyasi olarak ayrışmış olmasına da değinen Petro, şunları kaydetti:

“Bu konuşarak çözülecek bir sorundur ve şu anda Filistin’de olduğu gibi bunun füze ile çözüleceği söylenmesini kabul edemeyiz. Konuşma zamanı geldi ve ben, Güney Amerika ülkelerinin bir araya gelerek Venezuela’da siyasi diyaloğu yeniden başlatmasını teşvik ediyorum. Çünkü Venezuela halkı, olası bir işgal tehdidine karşı sorunlarını çözmek için birleşmek zorundadır.”

Cumhurbaşkanı Petro, ismi vermeden ABD’yi eleştirerek, Güney Amerika’da hiçbir ülkenin egemenliğine yönelik tehditlerin kabul edilemez olduğunu belirtti.

Petro ABD’de Filistin eylemine katıldı

Petro, eylül ayının sonunda BM Genel Kurul oturumu için gittiği New York’ta düzenlenen Filistin’e destek gösterisine katıldı. BM binası önünde düzenlenen gösteride eylemcilere seslenen Kolombiya lideri, protestocuların yarattığı küresel hareketin ABD’den daha güçlü olduğunu belirtti. Petro, Amerikan askerlerine hitaben “Buradan, New York’tan, ABD ordusunun tüm askerlerine sesleniyorum, silahlarınızı insanlara doğrultmamanızı istiyorum. Trump’ın emirlerine boyun eğmeyin. İnsanlığın emirlerine itaat edin.” dedi.

Aynı gün ABD Dışişleri Bakanlığı’nın X hesabından yapılan paylaşımda, “Pervasız ve kışkırtıcı eylemleri nedeniyle Petro’nun vizesini iptal edeceğiz” dendi. “Kolombiya Devlet Başkanı @petrogustavo, bugün New York’ta bir sokakta durarak ABD askerlerini emirlere uymamaya ve şiddeti kışkırtmaya çağırdı” ifadeleri kullanıldı.

Kolombiya’dan tepki: Netanyahu’nun vizesi iptal edilmeli

Kolombiya Dışişleri Bakanı Rosa Villavicencio, vizesi iptal edilen Devlet Başkanı Gustavo Petro’ya destek amacıyla ABD vizesinden gönüllü olarak vazgeçeceğini duyurdu. Villavicencio, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Cuma günü Petro’nun New York’taki Filistin yanlısı sokak protestosu sırasında sergilediği “kışkırtıcı eylemler” nedeniyle vizesini iptal edeceğini açıklamasının ardından ABD ile ilişkilerin “gergin” olduğunu kabul etti.

Kolombiya İçişleri Bakanı Armando Benedetti, X’te, cumhurbaşkanı Petro’yu savunurken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun vizesinin iptal edilmesi gerektiğini belirtti, “Ancak imparatorluk onu koruduğu için, gerçeği yüzüne söyleyebilecek kapasiteye sahip tek başkandan intikam alıyor” diye yazdı.

Petro, Bogota’ya döndüğünde vizesinin iptal edildiğini doğruladı. “Artık ABD’ye seyahat etmek için vizem yok, umurumda değil,” dedi ve ABD’ye girmek için vizeye ihtiyacı olmamasının sebebi olarak Avrupa vatandaşı statüsünü gösterdi. “Özgürüm ve dünyadaki her insan özgür olmalı,” diye ekledi.

Vize iptali, iki ülke arasındaki artan gerginliğin son gelişmesi oldu.

Bu diplomatik sürtüşme, Kolombiya’nın yıl başında sınır dışı edilen göçmenleri taşıyan iki ABD askeri uçağının kendi topraklarına inişini engellemesi de dahil olmak üzere son dönemde yaşanan bir dizi anlaşmazlığın ardından geldi. Buna misilleme olarak Trump yönetimi, Kolombiyalı yetkililerin vizelerini iptal etti ve Kolombiya mallarına %25 gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulundu.

ABD, geçen hafta Kolombiya’nın uyuşturucuyla mücadeledeki müttefikliğini iptal etti.

Kolombiya, İsrailli diplomatları sınırdışı etti

Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, Çarşamba günü tüm İsrail diplomatik heyetinin Kolombiya’dan sınır dışı edilmesini emretti. Bu karar, Gazze Şeridi’ne insani yardım ulaştırmaya çalışan bir filoda bulunan iki Kolombiyalının gözaltına alınmasının ardından alındı.

Manuela Bedoya ve Luna Barreto, Gazze’deki ablukayı kırmaya ve yardım ulaştırmaya çalışan uluslararası bir girişim olan Küresel Sumud Filosu’nun mürettebatındaydı. Gazze’ye Küresel Hareket’in açıklamasına göre, İsrail ordusu, filonun kıyıdan 150 deniz mili (172 mil) açıkta yüksek riskli bir bölgeye ulaşmasının ardından kadınları gözaltına aldı.

Açıklamada, “150 deniz miline ulaşıldıktan sonra … İsrail gemilerinin denizde konumlandırılması 23:59 UTC’de (Kolombiya saatiyle 18:59) başlıyor” denildi ve diğer filolara “saldırıya uğradığı veya müdahale edildiği” belirtildi. Açıklamada, bunun “uluslararası hukukun ve Cenevre Anlaşmaları’nın ihlali” olduğu belirtildi.

Petro, X’ten yaptığı açıklamada, haberlerin doğru olması halinde bunun “Benyamin Netanyahu için yeni bir uluslararası suç” teşkil edeceği uyarısında bulundu. “İsrail ile Serbest Ticaret Anlaşması derhal kınanıyor” diyen Petro, bu hafta başında İsrail ile anlaşmanın askıya alınması isteğini dile getirmişti.

Petro, Mayıs 2024’te İsrail ile diplomatik ilişkileri kesmiş olmasına rağmen, açıklamasında kalan diplomatik temsilcilerin derhal Kolombiya topraklarını terk etmeleri talimatını verdi.

Dışişleri Bakanlığı’nın, İsrail mahkemeleri de dahil olmak üzere davalar açacağını belirten yetkili, uluslararası avukatların Kolombiya hukuk ekibine destek vermesi çağrısında bulundu.

İsrail donanması, filonun aktif bir çatışma bölgesine yaklaştığını ve yasal deniz ablukasını ihlal ettiğini belirtti. Gemilerin Aşdod limanına yönlendirilmesini talep ettiğini belirten İsrail donanması, Gazze’ye her türlü yardımı yerleşik ve doğrulanabilir kanallar aracılığıyla aktarma teklifini yineledi.

Son sürtüşme ABD hamlesi ile

Güney Amerika ülkesinde son aylarda Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) Marksist-Leninist isyancı grubu ile Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) sol gerilla isyancı grubunun elinde siyasi ve suç teşkil eden şiddet olaylarında keskin bir artış yaşandı.

Waltz, Cuma günü Konsey’e yaptığı açıklamada, “Başkan Petro’nun hem Kolombiya’da hem de dünya genelinde güvenlik ve barışa ilişkin politikaları açıkça sorumsuzdur” dedi.

Petro, “ABD’nin uyuşturucu kaçakçılığı, insan kaçakçılığı ve şimdi de Gazze’deki soykırıma ilişkin tutumumuzu değiştirmeye çalışan FARC ile barış süreci konusundaki yanlış tutumu hükümetimiz tarafından kabul edilmiyor” dedi.

Petro’dan ABD’ye yanıt

Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, ABD’li elçi Mike Waltz’un BM Güvenlik Konseyi toplantısında Bogota’yı “sürdürülebilir barışa ulaşma yolunda kaydedilen ilerlemeyi baltalamakla” suçlamasına yanıt verdi, X’ten, “Güvenlik Konseyi barış politikamızı denetlemiyor. Egemendir,” diye yazdı.

Kolombiya’nın tek taraflı bildirgesiyle Güvenlik Konseyi’nin sadece Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) ile yürütülen barış sürecini denetlemekle görevli olduğunu belirten Petro, “Biz bu görevi yerine getiriyoruz” dedi.

Petro, Gazze Şeridi’nde soykırım yapanların “Nürnberg’de Nazi soykırımcılarının yargılandığı gibi yargılanması gerektiğini” söyledi.

BM Kolombiya Doğrulama Misyonu, Güvenlik Konseyi tarafından 2016 yılında Nihai Barış Anlaşması’nın uygulanmasını doğrulamak ve Kolombiya’nın çatışmayı sona erdirme ve barışı inşa etme taahhüdünü desteklemek amacıyla kurulan özel bir siyasi misyondur.