İran’ın da aynı günün son saatlerinde İsrail’e füze saldırılarıyla cevap vermesi ve Tel Aviv’i bombalaması üzerine iki ülke arasındaki çatışmalar gece boyunca devam etti.

İsrail askeri hedefleri ve Tahran’ın nükleer silah geliştirmek için kullandığı tesisleri hedef aldığını ileri sürerken, Natanz’daki nükleer santralin vurulması sızıntı endişelerini beraberinde getirdi.

İsrail, İran’ı Tel Aviv ve Kudüs’te sivil yerleşim yerlerini vurmakla suçlayarak çatışmaları sertleştirme tehdidinde bulunurken, İran ise yeni hedefinin ABD üsleri olduğunu açıkladı.

İşte çatışmaların ilerleyen günlerde yoğunlaşması beklenen hassas noktalar:

İsrail’in kritik noktaları nereler?

İsrail, İran’ın nükleer programına yönelik daha fazla saldırıya hazırlanırken, misillemeye karşı kendi hassas bölgelerini de yoğun korumaya aldı.

New York Times’a göre bunların başında büyük olasılıkla İsrail’in Negev çölünün güneyindeki Dimona’daki nükleer reaktörü geliyor. İsrail nükleer kapasiye konusunda uzun süredir belirsizlik içinde, ancak yine de nükleer silahlara sahip olduğuna inanılıyor.

Yakın zamanda gizliliği kaldırılan bir ABD istihbarat raporunda, Dimona projesinin plütonyum üretimi için yeniden işleme tesisi içerdiği belirtiliyordu. Raporda projenin nükleer silahlarla ilgili olduğu sonucuna varılmıştı. İsrail 1968 tarihli Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’nı imzalamış değil.

Ülkenin Akdeniz kıyısındaki başlıca limanları Hayfa ve Aşdod da İran’ın olası hedefleri arasında görülüyor. İsrail’in ayrıca enerji altyapısının bir parçası olan açık deniz doğalgaz platformları da mevcut. İsrail Enerji ve Altyapı Bakanlığı cuma günü yaptığı açıklamada, bölgedeki artan gerginlikler nedeniyle güvenlik endişelerini gerekçe göstererek açık deniz gaz sahalarından bazılarının geçici olarak kapatılmasını emredebileceğini söylemişti.

İsrail’in uluslararası havalimanı Ben Gurion da daha önce hedef olmuştu. Havalimanı cuma sabahı kapatıldı ve İsrail hava sahasını sivil trafiğe kapattığı için tüm uçuşlar iptal edildi. Geçen ay, İran destekli Husi milisleri tarafından Yemen’den fırlatılan bir balistik füze, ordunun mermiyi engelleyememesi üzerine Tel Aviv yakınlarındaki Ben Gurion’un ana terminalinin yakınına düşmüştü.

İsrail ordusunun ayrıca ülke genelindeki karargahlarını ve hava üslerini korumak için önlemler alması muhtemel.

‘Amerikan üslerine sıçrayacak’

İran’ın Fars Haber Ajansı, üst düzey bir askeri yetkiliye dayandırarak Telegram hesabından yaptığı açıklamada, çatışmaların “gelecek günlerde Amerikan üslerine” sıçrayacağını, bunun da Irak gibi yerlerdeki hedeflere yönelik endişelere yol açacağını yazdı. İran’ın bölgesel ortağı olarak görülen Irak, Tahran destekli silahlı grupların güvenlik güçleriyle ilişkilerinin olmasına rağmen 2500 ABD askerine ev sahipliği yapıyor.

İran ayrıca, ABD, İngiltere ve Fransa’yı, İsrail’e yönelik saldırıları durdurmaya yardımcı olmaları halinde bölgedeki üs ve gemilerinin hedef alınacağını da açıkladı.

ABD’nin Irak, Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi büyük petrol üreten bölgelerde askeri üsleri mevcut.

İran’da nereler vuruldu?

Bu esnada İsrail ise Tahran’ın askeri liderliği ve İran nükleer programının stratejik tesisleri de dahil olmak üzere İran’daki en az 100 hedefe saldırı düzenlediğini savunuyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) şimdiye dek, Tahran’a yaklaşık 250 km uzaklıktaki Natanz nükleer tesisinin vurulduğunu doğrulayabildi. Saldırı sırasında ne kadar hasar meydana geldiği belli değil, ancak UAEA, tesisin dışındaki ölçümlerde radyaoktivite seviyesinin artmadığını açıkladı. Öte yandan tesisin içinde kimyasal ve radyoaktif kirlenme olduğu belirtildi. Uygun önlemlerle bu kirlenmenin kontrol altında tutulabileceği ifade ediliyor.

ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü’ne (ISW) göre Tahran’daki hedefler arasında Farahzad, Amir Abad ve Andarzgou mahalleleri, Lavizan bölgesi ve Asatid-e Sarv kompleksi bulunuyor. Tahran’daki Nobonyad, Langari ve Patrice Lulumba caddelerindeki hedefler ve Jahan Koudak Kulesi de vuruldu.

AyrıcA İran’ın batısındaki Kermanşah’ta bir yeraltı füze üssünün de hedef alındığı biliniyor. Buranın yakınlarında İran ordusuna ait bir havacılık üssü ve Devrim Muhafızları Kolordusu tesisi de var.

Sıradaki olası hedef: Fordo nükleer tesisi

İsrail’in sıradaki hedefinin ise İran’ın en büyük ikinci nükleer kompleksi olan Fordo adlı zenginleştirme tesisi olacağı düşünülüyor.

Uzmanlara göre Fordo sahası, bu tür bir saldırıyı engellemek için yerin derinliklerine inşa edildi. İran’ın burada silah sınıfı uranyum depoladığı iddia ediliyor. Bazıları, bu tesisi “Tahran’ın hızla bir bomba üretebileceği yer” diye niteliyor.

New York Times’a konuşan uzmanlar, Fordo’nun, İsrail’in İran’ın nükleer programını tamamen durdurmasının önündeki en büyük engel olduğunu ifade etti.

İsfahan’da binlerce bilim insanı çalışıyor

İsrail askeri sözcüsü Effie Defrin, bir basın brifinginde İran’ın İsfahan’daki bir nükleer tesisini vurduğunu söylemişti. Defrin, buradaki uranyum dönüştürme altyapısını yok ettiklerini savunmuştu.

Ancak İran’lı yetkililer bu iddiayı reddetti. Birleşmiş Milletler Atom Ajansı Başkanı Rafael Grossi’yle görüşen yetkililer, İsrail’in Fordo, İsfahan ve Buşehr’deki nükleer tesisleri vurmadığını bildirdi.

Tahran’ın yaklaşık 350 km güneydoğusunda yer alan İsfahan’da binlerce nükleer bilimci çalışıyor. İsrail, İran’da şimdiye dek 10’dan fazla nükleer bilimciyi öldürdüğünü açıkladı.

Bu tesis ayrıca Çin’e ait üç araştırma reaktörüne ve ülkenin atom programıyla bağlantılı laboratuarlara da ev sahipliği yapıyor. İsfahan, İran’ın en büyük nükleer araştırma kompleksi olarak kabul ediliyor.

Tahran’ın yaklaşık 750 km güneyinde, Basra Körfezi üzerinde yer alan Buşehr nükleer santrali ise İran’ın tek ticari nükleer santrali. Buşehr’in yakıtı İran’da değil Rusya’da üretilen uranyumdan sağlanıyor ve UAEA tarafından denetleniyor.

Tebriz’deki rafineri

İran’ın Mehr Haber Ajansı, İsrail’in cumartesi günü Tebriz’in kuzeybatısındaki rafineri yakınlarına bir saldırı düzenlediğini de bildirdi. Tesisin dumanlarının yükseldiği belirtildi.

Ancak rafineri, vurulma iddialarını yalanlayarak normal üretimin sürdüğünü bildirdi. Burası da İsrail’in hedef alabileceği kritik bölgeler arasında yer alıyor.

(euronews)