İran Ordusu Deniz Kuvvetleri tarafından yapılan yazılı açıklamada, “İran Ordusu Deniz Kuvvetleri, yargı kararıyla Umman Denizi’nde bir ABD petrol tankerine el koymuştur.” ifadelerine yer verildi.

Tüpraş’tan dün yapılan açıklamada, Irak’tan aldıkları 140 bin ton ham petrolü taşıyan gemiyle iletişimin Umman açıklarında 11 Ocak sabah 6:30 sularında kesildiği belirtildi.

BBC’nin aktardığına göre, İran medyasında ilerleyen saatlerde yer alan haberlerde gemiye İran’ın el koyduğu duyuruldu. Bunun, geçen yıl İran petrolü taşırken aynı tankere ABD tarafından el konulmasına misilleme olarak yapıldığı aktarıldı.

İran donanmasının yarı resmi Fars haber ajansında yer alan açıklamasında “ABD’nin geçen yıl İran petrolünü çalmasının ardından, bu sabah adli kararlara uygun olarak İran donanması St. Nikolas gemisine el koymuştur…Gemi İran limanlarına doğru seyretmektedir” denildi. İngiliz Reuters olayın bölgesel gerilimi artırabileceğini yazdı.

Tüpraş’ın açıklamasında geminin “Yunan armatör firması Empire Navigation’a ait Marshall Adaları bayraklı St. Nikolas isimli” tanker olduğu belirtildi ve “Tüm rafineri operasyonlarımız planlandığı şekilde devam etmekte olup, olayın rafineri operasyonlarımıza bir etkisi bulunmamaktadır” denildi.

İzmir’deki Aliağa rafinerisine petrol getirmek üzere yola çıkan gemide 19 mürettebat vardı. Tüpraş bunlar arasında Türk bulunmadığını açıklarken, yabancı ajanslar gemide 18 Filipinli ve 1 Yunan mürettebat bulunduğunu duyurdu.

İngiliz deniz yolu güvenliği şirketi Ambrey, gemi Umman’ın Sahar kenti yakınlarındayken silahlı kişilerin gemiye çıktığını ve geminin rotasının İran’ın Cask limanına doğru çevrildikten sonra uydu izleme sisteminin devre dışı bırakıldığını duyurdu. Gemiye çıkan silahlı kişilerin askeri tarzda siyah üniformalar giydikleri ve maske taktıkları belirtildi.

ABD’den tepki

ABD Savunma Bakanlığı İran güçlerinin gemiye çıkışının yasalara aykırı olduğunu vurgularken, Beyaz Saray da İran’ın gemiye el koymasını kınadı.

ABD Donanması 5. Filo Komutanı Koramiral Brad Cooper da “İran’ın eylemleri uluslararası hukuka aykırıdır ve deniz yolu güvenliği ve istikrarını tehlikeye atmaktadır” denildi.

ABD geçen yıl aynı tankere el koymuştu, petrolü ABD’ye götürmüştü

ABD geçen yıl, o dönemde ismi Suez Rajan olan gemiye, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları kapsamında el koymuştu. Gemide İran’a ait 980 bin varil ham petrol bulunuyordu. ABD, İran İslam Devrimi Muhafızları Ordusu’nun “kaçak” İran petrolünü Çin’e gönderdiğini ve bunun ABD yaptırımlarının ihlali olduğunu açıklamıştı. İran ise ABD’ye “bunun yanıtsız kalmayacağı” uyarısı yapmıştı.

Uzun süren bir mahkeme süreci sonunda gemideki yük Eylül ayında ABD’nin Teksas eyaletinde boşaltılmıştı.

“Yaptırımlı mal ticareti yapma” ve “gemi seyir defterinde tahrifat” suçlamalarıyla yargılanan gemi sahipleri suçlarını kabul etmiş ve 2,5 milyon dolardan fazla ceza ödemişti.

İran ise el konulan petrolüne yönelik bir ödeme alamadı.

Gemi yükünü boşalttıktan sonra adını St. Nikolas olarak değiştirdi.

ABD, geminin serbest bırakılmasını istedi

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcü yardımcısı Vedant Patel, günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını cevapladı.

Söz konusu petrol tankerine Umman Körfezi’nde “yasal olarak seyrederken” el konulduğunu vurgulayan Vedant Patel, “İran hükümeti gemiyi ve mürettebatını derhal serbest bırakmalı. Ticari bir gemiye hukuka aykırı bir şekilde el koymak, İran’ın uluslararası ticareti bozmaya yönelik ortaya koyduğu en son davranışıdır.” dedi.

Vedant Patel, Kızıldeniz’den geçen ticari gemilerin yüzde 30’unun alıkoyma olayının yaşandığı bölgeden geçtiğini hatırlatarak, bu tür eylemlerin deniz ticaretinde, “bölgesel ve küresel ekonomilerle birlikte, İran için de belirsizlik yaratacağına” inandığını belirtti.

Vedant Patel, “Bunun gibi beceriksiz, provokatif eylemler küresel ekonomi için bir tehdittir ve bunlara son verilmelidir.” diye konuştu.