Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından yapılan araştırma ile İstanbul’a su sağlayan barajların yüzey alanının geçen yıla göre yüzde 18 küçüldüğü, bunun da yaklaşık 1700 futbol sahası büyüklüğünde olduğu tespit edildi.
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Uzaktan Algılama ekibi, yağışların azalmasıyla yaşanan kuraklığın ardından kente su sağlayan barajlardaki yüzey alanı küçülmesinin tespiti için çalışma yaptı.
Bu kapsamda, Terkos, Sazlıdere, Alibey, Büyükçekmece, Ömerli, Darlık, Elmalı, Pabuçdere ve Kazandere Barajları Sentinel uydusu ile görüntülenerek son durum belirlendi.
Uydu görüntülerinde barajlarda geçen yıla göre yüzey alanı küçülmesinin yüzde 18 olduğu ortaya çıktı.
Bir önceki yıla göre en çok yüzey alanı küçülmesi barajlardan Kazandere’de yüzde 79, Papuçdere’de yüzde 71, Elmalı’da yüzde 36, Sazlıdere’de yüzde 34 ve Alibey’de yüzde 25 oranında yaşandığı anlaşıldı.
Barajlarda en az yüzeysel küçülme yüzde 0,2 ile Ömerli ve yüzde 4,6 ile Darlık’ta meydana geldi.
Çalışmada, bir önceki yıla göre 9 barajda toplam 17 kilometrekarelik alanda küçülme olduğu belirlendi.
En çok küçülmenin 4,70 kilometre ile Terkos, 4,57 kilometre ile Büyükçekmece, 2,50 kilometre ile Sazlıdere Barajı’nda yaşandığı ortaya çıktı. En az küçülme ise 0,03 ile Ömerli Barajı’nda oldu.
Çalışma yapılan barajlarda, yaklaşık 1700 futbol sahası ölçüsündeki alanın küçüldüğü tespit edildi.
YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, AA muhabirine, çalışma kapsamında barajlardaki su azalmalarını uydu görüntülerinden tespit ettiklerini söyledi.
Araştırmada İstanbul’a su sağlayan 9 barajı incelediklerini belirten Şanlı, İstanbul sınırları içindeki mevcut tüm barajların yüzey alanlarındaki daralmaya baktıklarını kaydetti.
“Avrupa Yakası’ndaki barajlarda ciddi anlamda düşme mevcut”
YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Uğur Acar, Türkiye’de görülen kuraklığın İstanbul’daki etkilerini tespit etmeye çalıştıklarını belirtti.
Bu kapsamda 9 barajının sudaki değişim alanlarını incelediklerini anlatan Acar, “Barajlarda iki durum var. Anadolu Yakası’ndaki büyük barajlardaki alanda çok küçük bir düşme var. Bu barajlar Melen tarafından beslendiği için çok sorun teşkil etmiyor ama Avrupa Yakası’ndaki barajlarda ciddi anlamda düşme mevcut. Bu 5 kilometrekareyi bulabiliyor.” diye konuştu.
Acar, İstanbul’a su sağlayan Tekirdağ’a yakın 2 barajda yüzey alanı küçülmesinin bir önceki yıla göre yüzde 80’lere kadar çıktığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Kazandere ve Papuçdere Barajlarında yüzdelik olarak yüzey alanı küçülmesi oldukça fazla. Kazandere’de neredeyse hiç su kalmamış durumda. Sazlıdere’de ise baraj bendine doğru adalar oluşmuş, kuzey tarafında tarlaya dönüşmüş yerler var. Büyükçekmece Gölü’nde, TEM Otoyolu’nun geçtiği alanlar artık tarla haline gelmiş. Elmalı Barajı’nın güney tarafında sulak olmayan yerler var. Beklenen yağışlar gelmezse İstanbul halkı mevcut rezervdeki suları kullanmış olacak ve barajlardaki küçülme devam edecek. Sudaki azalma uydu görüntülerinde net olarak görülüyor.”
YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Onurcan Bayrak da çalışmalarda yaklaşık 1700 futbol sahası büyüklüğünde su alanının kuraklık nedeniyle küçüldüğünü tespit ettiklerini bildirdi.
Barajlardaki su seviyesi yüzde 25’in altına düştü
İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranları yüzde 25’in altına düşerken Büyükçekmece Gölü’nde kuruma nedeniyle suyun yüzlerce metre geriye çekilmesi Anadolu Ajansı (AA) ekiplerince görüntülendi.
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, bu yıl mayıs ayında yüzde 48,58’e kadar ulaşan barajlardaki doluluk oranı bugün yüzde 24,97 olarak hesaplandı. Böylece kent ortalamasında son 9 yılın aynı dönemine göre barajlardaki en düşük seviyeye gelindi.
Büyükçekmece Gölü’nde ise yüzde 4,83’e düşen doluluk oranı son 10 yılın en düşük verisi olarak kayıtlara geçti.
AA ekibince havadan görüntülenen Büyükçekmece Gölü’nde daha önce dolu olduğu bilinen bölgelerden suların yüzlerce metre çekilmesi dikkati çekti. Suların çekildiği bazı bölgelerde toprağın kuruyarak çatladığı görüldü.
Dron ile görüntülenen Elmalı Barajı’nda da önceki yıllarda tamamen sular altında olan bölgelerde bile suların çekildiği tespit edildi.
Barajların doluluk oranları
Kente su sağlayan barajların doluluk oranları bugün Alibey’de yüzde 17,4, Terkos’ta yüzde 12,12, Elmalı’da yüzde 16,35, Darlık’ta yüzde 38,6, Ömerli’de yüzde 54,68, Büyükçekmece’de yüzde 4,83, Sazlıdere’de yüzde 9,88, Istrancalar’da yüzde 17,77, Kazandere’de yüzde 4,8, Pabuçdere’de ise yüzde 2,81 olarak ölçüldü.
Azami 868 milyon 683 bin metreküp su biriktirme hacmine sahip kentteki baraj ve göletlerde su miktarı ise 216 milyon 93 bin metreküp seviyesinde kaldı.
Barajlar dışında kente su sağlayan Melen ve Yeşilçay’dan bu yıl 558 milyon metreküp su alınırken içme suyu arıtma tesislerinden İstanbul’a verilen su miktarı ise 798 milyon metreküp oldu.
İSKİ istatistiklerine göre, 19 Eylül tarihli baraj doluluk oranları 2015’te yüzde 63,97, 2016’da yüzde 47,27, 2017’de yüzde 56,94, 2018’de yüzde 57,69, 2019’da yüzde 52,39, 2020’de yüzde 40,8, 2021’de yüzde 53,35, 2022’de yüzde 51,85 iken bugünkü oran ise yüzde 24,97 olarak ölçüldü.
Barajlarda en düşük seviyelere ulaşıldı
Alibey Barajı’nda geçen yıl aynı dönemde yüzde 33,39 olan doluluk oranı yüzde 17,4’e kadar düştü. Bu oran, barajdaki son 9 yılın en düşük seviyesi olarak kaydedildi.
Kuruma noktasına gelen Büyükçekmece Barajı’nda ise geçen yıl yüzde 58,77 ölçülen su doluluk oranı yüzde 4,83’e kadar geriledi. Bu oran, 19 Eylül baz alındığında son 10 yılın en düşük seviyesi olarak belirlendi.
Darlık Barajı’nda ise geçen yıl 19 Eylül’de yüzde 54,55 ölçülen doluluk oranı, bugün itibarıyla yüzde 38,6 olarak hesaplandı.
Elmalı Barajı’nda geçen yıl yüzde 53,23 olan doluluk oranı 16,35’e kadar düştü.
Istrancalar’da ise geçen yıl yüzde 34,74, bugün yüzde 17,77 olan doluluk oranı 19 Eylül itibariyle son 10 yılın en düşük verisi olarak kayda geçti.
Kazandere Barajı’nda ise 19 Eylül 2022’de yüzde 45,56 olarak ölçülen doluluk oranı, bugün yüzde 4,8’e kadar geriledi.
Ömerli Barajı’nda yüzde 54,68 olan su doluluk oranı geçen yılın aynı dönemde yüzde 53,87 hesaplanmıştı.
Barajdaki doluluk oranın artmasında Melen ve Yeşilçay’dan getirilen suyun etkili olduğu öğrenildi.
Pabuçdere’de dikkati çeken kuraklık
Kente su sağlayan barajlar arasında su doluluk seviyesi en düşük olan Pabuçdere Barajı oldu.
Barajda su doluluk oranı geçen yıl 19 Eylül’de yüzde 33,22 iken bugün yüzde 2,81 olarak kayıtlara geçti.
Sazlıdere Barajı’nda ise geçen yıl yüzde 49,88 olarak hesaplanan doluluk bugün itibariyle yüzde 9,88’e düştü.
Geçen yıl aynı dönemdeki yüzde 53,7 olarak ölçülen Terkos Barajı’nda bu oranın yüzde 12,12’ye kadar gerilediği hesaplandı.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *