Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, DSÖ’nün haftalık basın toplantısında güncel sağlık konularına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Sudan’da nisanda başlayan çatışmalar nedeniyle kötüleşen insani durumdan büyük endişe duyduklarını belirten Ghebreyesus, “Sudan nüfusunun yüzde 40’ından fazlası açlık çekiyor. Geçen yıl mayıs ayından bu yana bu sayı iki katına çıktı.” dedi.

Ghebreyesus, Sudan’da ilaçlara, tıbbi malzemelere, elektriğe ve suya sınırlı erişimin olduğuna dikkati çekerek, çatışmadan etkilenen eyaletlerde sağlık hizmetlerinin verilmesinde zorluk yaşandığını kaydetti.

Öte yandan Etiyopya’nın kuzeyinde bulunan, ülkenin en kalabalık ikinci bölgesi Amhara’da devam eden çatışmalardan da endişe duyduklarını belirten Ghebreyesus, “2 milyona yakın insan sağlık yardımına muhtaç durumda. Durum, Sudan’daki çatışmadan gelen mülteci akınıyla daha da karmaşık hale geldi.” diye konuştu.

Etiyopya’da federal hükümet, Amhara bölgesinde ordu ile yerel milisler arasındaki çatışmaların şiddetlenmesi üzerine 4 Ağustos’ta olağanüstü hal ilan etmişti.

Son bir haftada 60 binden fazla Sudanlı komşu ülkelere sığındı

Uluslararası Göç Örgütü de Sudan’da ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar nedeniyle son bir haftada 60 binden fazla Sudanlının komşu ülkelere sığındığını bildirdi.

Örgüt, yayımladığı haftalık raporda, Sudan genelinde ülke içinde yerinden edilmiş insan sayısının 3 milyon 282 bin 303 kişiye, komşu ülkelere sığınanların ise geçen hafta 60 bin yeni sığınmacıyla birlikte 986 bin 451 kişiye ulaştığını belirtti.

Örgüt, Sudanlı mültecilerin çoğunluğunun Mısır, Çad, Güney Sudan, Orta Afrika, Etiyopya ve Libya’ya gittiğini açıkladı.

Çatışmaların başından bu yana evlerini terk etmek zorunda kalanların sayısının 4 milyon 200 bini aştığı ifade edilen raporda, bu sayının yüzde 71’ini başkent Hartum, yüzde 8,5’ini Kuzey Darfur ve yüzde 7,5’ini ise Güney Darfur’dan kaçanların oluşturduğu kaydedildi.

Başkent Hartum’dan kaçış sürüyor

Başkent sakinleri, kentin güneyindeki Mayo, El-Ezheri, Es-Selame, Cebra ve Es-Sahafe mahallelerinde ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki şiddetli çatışmalar nedeniyle vatandaşların evlerine top mermilerinin isabet ettiğini bildirdi.

Yine başkentin kuzeyindeki Bahri kentinin Kafuri, Kederu, Halfaya ve Şambat semtlerinde sivillerin evleri bombardımanların hedefi oldu.

Bahri kentinde savaş uçaklarının yoğun hareketliliği gözlenirken bölgeden, topçu ateşleri sonrasında alevler ve dumanlar yükseldi.

Başkentin batısındaki Umdurman’ın Eski Umdurman bölgesindeki mahallelerde yaşayanlar da şiddetli çatışmalar nedeniyle güvenli bölgelere geçmeye başladı.

Umdurman’ın Beytu’l Mal, Vad Nubavi, Hayyu’l Umde, Ed-Dibaga, Ved Uru, Ebu Rof, El-Kebecab ve Sıhric semtlerinde dün akşamdan bu yana taraflar arasında ağır ve hafif silahlarla çatışmalar sürüyor.

Umdurman sakinlerinden Mustafa Abdullah, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Eski Umdurman’da artık her türlü silah kullanılarak çok şiddetli çatışmalar yaşanıyor.” dedi.

Abdullah, aktivist ve bölge sakinlerinin Eski Umdurman bölgesindeki yoğun çatışmalardan kaçanları ağırlamak için Umdurman’ın kuzeyindeki bazı okul ve evleri misafirhane olarak düzenlemeye çalıştığını aktardı.

İki taraf da diğerine 100’den fazla kayıp verdirdiğini iddia etti

Sudan ordusu, Umdurman’daki çatışmalarda HDK’nin yüzlerce kayıp ve yaralı verdiğini, biri yüzbaşı rütbesinde çok sayıda üyesinin de yakalandığını iddia etti.

Ordu, çatışmalarda 4 askerin hayatını kaybettiğini ve bazı mensuplarının yaralandığını bildirdi.

HDK’den yapılan açıklamada da orduya Umdurman’da ağır kayıp verdirildiği ileri sürülerek, “İlk belirlemelere göre güçlerimiz 174 kişiyi öldürdü, 300 kişiyi yaraladı ve 83 askeri de esir aldı.” ifadeleri kullanıldı.

Sudan Doktorlar Sendikasından yapılan açıklamada da Eski Umdurman ve Kerari semtlerinin çok çeşitli ağır silahların kullanıldığı yoğun bombardımana tutulduğu, çatışmalarda çok sayıda ölü ve yaralı olduğu belirtildi.

Sendika, Sevra bölgesindeki hastanelerin cerrahi personel, acil durum malzemesi ve tüm gruplardan acil kan bağışına ihtiyaç duyduğunu kaydetti.

Sudan’a komşu ülkeler zirvesinden krize ilişkin “3 bölümlü eylem planı” çıktı

Sudan’a komşu ülkelerinin dışişleri bakanları, Sudan’da kalıcı ateşkesin sağlanması ve taraflar arasında kapsamlı bir diyalog başlatılması dahil olmak üzere üç bölümden oluşan bir eylem planı geliştirildiğini duyurdu.

Mısır resmi haber ajansı MENA’nın haberine göre, Çad’ın başkenti Encemine’de Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantısı sonrası kapanış bildirisi yayımlandı.

Bildiride, toplantıda, Sudan’daki mevcut durumun ve bunun komşu ülkeler üzerindeki yansımalarının gözden geçirildiği aktarıldı.

Yardımların ve tıbbi malzemelerin Sudan’a hızlı şekilde nakledilmesi için komşu ülkelerde insani yardım depoları kurulması gereği vurgulanan bildiride, kalıcı bir ateşkesin sınırlarını belirlemek için çatışmanın tarafları arasında doğrudan temasların öneminin altı çizildi.

Bildiride, “Sudan’a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Komitesi, devlet ve hükümet başkanlarına sunulacak, kalıcı ateşkes sağlamak, Sudanlı taraflar arasında kapsamlı bir diyalog başlatmak ve insani sorunları çözmek olmak üzere 3 bölümden oluşan bir eylem planı hazırladı.” ifadeleri kullanıldı.

Bakanlar ayrıca, Eylül ayında New York’ta düzenlenecek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantıları kapsamında toplanmaya karar verdi.

Geçen ay da Kahire’de düzenlenen Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne, Mısır’ın yanı sıra Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Eritre, Etiyopya, Libya ve Güney Sudan olmak üzere altı ülkenin devlet ve hükümet başkanları katılmıştı.

Sudan’da ordu ile HDK arasında çatışma

Ordu, bir zamanlar desteklediği ancak bağımsız ve paralel bir ordu gibi davrandığı gerekçesiyle tehdit olarak gördüğü HDK’nin, 2 yıl içerisinde tamamen orduya entegre edilmesini talep ederken HDK’nin ise sivil bir hükümetin ardından yaklaşık 10 yıla yayılan bir süreçte bunu kabul edebileceğini açıklamasıyla başlayan söz savaşı ve tırmanan gerginlik, 15 Nisan sabahı Ordu’nun HDK mevzilerine savaş uçakları ile saldırmasının ardından başkent Hartum ve çeşitli şehirlerde silahlı çatışmaya dönüşmüştü.

HDK, 2019’da darbeyle devrilen Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir döneminde Darfur’da isyancılara karşı savaşmak, sınırları korumak ve asayişi sağlamak amacıyla milis yapılanma şeklinde oluşturuldu. 2013’te Güvenlik ve İstihbarat Teşkilatına bağlanan ardından giderek daha bağımsız bir yapıya kavuşan HDK’nin on binlerce mensubu bulunuyor.

Ülke içinde bir milyondan fazla kişinin yerlerinden edildiğini belirten Birleşmiş Milletler, çatışmalar nedeniyle 300 bin kişinin de çevre ülkelere kaçtığını açıkladı.

Sudan Sağlık Bakanlığı çatışmaların başından bu yana 709 kişinin öldüğünü, 5 bin 424 kişinin yaralandığını duyurdu.