Koruyucu aile, kurumla iş birliği içinde çocuğa, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı oluyor.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının koruyucu ailelerin sayısını artırmak üzere yürüttüğü tanıtım, yaygınlaştırma çalıştırmaları ve kolay başvuru imkanı sayesinde, koruyucu aile hizmeti kapsamındaki aile sayısı giderek artıyor.

Çocuklara “sıcak yuva” olmak isteyen aileler, ikamet ettiği ilde bulunan il müdürlüğünden ya da Bakanlığın internet sitesindeki “Koruyucu Aile Olmak İstiyorum” butonundan ön başvuru yapabiliyor. Ayrıca, 2018’den bu yana e-Devlet üzerinden başvuru alınıyor.

Bu kapsamda, çocuklara hem yuvasını hem yüreğini açmak isteyen 10 bin 105 kişi, 2018’den itibaren e-Devlet üzerinden koruyucu aile olmak için başvurdu.

Koruyucu ailelikte dört farklı model bulunuyor

Devlet korumasındaki çocukların en büyük ihtiyacı olan aile ortamına kavuşabilmeleri için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından başlatılan koruyucu ailelik sisteminin farklı modelleri bulunuyor.

“Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile”, “Süreli Koruyucu Aile”, “Geçici Koruyucu Aile” ve “Uzmanlaşmış Koruyucu Ailelik” olmak üzere dört farklı modelle koruyucu aile olunabiliyor.

Koruyucu ailelere, çocuklar için her yıl değişen memur maaş katsayıları ve çocukların özel ihtiyaç durumları dikkate alınarak destek ödemesi yapılıyor.

8.440 çocuk faydalanıyor

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde devlet korumasındaki 8 bin 440 çocuk, yaşamını, 6 bin 945 koruyucu ailenin yanında sürdürüyor.

Devlet korumasındaki tüm çocuklar için koşullar, sağlıklı ve güvenli şartlarda sunuluyor. Güvenlik, psikolojik durum gibi özel koşullar göz önüne alındıktan sonra koşulları uygun olan tüm çocuklar için koruyucu aile hizmeti teşvik ediliyor.

Başvuru ve değerlendirme yaklaşık 3-6 ay sürüyor

Koruyucu ailenin belirlenmesi sürecinde tüm değerlendirmelerde çocuğun yüksek yararı göz önünde bulunduruluyor. Koruyucu ailenin mevzuatta belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesi ya da hizmet vermekten vazgeçmesi halinde, hizmet sonlandırılarak çocuk yeniden kuruluş bakımına alınıyor.

Başvuru ve değerlendirme yaklaşık 3-6 ay sürüyor. Bu süreçte bilgi, belge araştırması, yüz yüze görüşmeler ve hane ziyaretleri gerçekleştiriliyor. Nihai değerlendirme farklı disiplinlerden meslek elemanlarının yer aldığı Koruyucu Aile Komisyonu tarafından yapılıyor.

Uzmanlar, sürecin her aşamasında aile ve çocuğun durumunu yakından takip ediyor. Çocuğun eşleştirildiği ailenin yanında yaşamaya başlaması öncesinde aile ile Koruyucu Aile Sözleşmesi imzalanıyor.

Koruyucu aile olmak isteyenler, il müdürlüklerine şahsen veya e-Devlet ve Bakanlık web sayfası üzerinden başvuru yapabiliyor.

Başvuru için genel şartlar, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak ve Türkiye’de ikamet etmek, 25-65 yaş aralığında bulunmak (Akraba veya yakın çevre olması durumunda yaş ve eğitim şartı aranmıyor), en az ilkokul düzeyinde eğitim almış olmak ve düzenli gelire sahip olmak şeklinde belirtiliyor.

“Evli, bekar ya da çocuğu olan kişiler de koruyucu aile olabiliyor”

Koruyucu aile modeli, evlat edinmeden farklı olarak geçici bir hizmet modeli olarak belirtiliyor. Gerekli şartları sağlayan, uzmanlarca çocuk için uygun olduğu düşünülen evli ya da bekar kişiler koruyucu aile olabiliyor.

Akraba veya yakın çevre koruyucu aile modeli hariç olmak üzere çocuk ile koruyucu aile olacak eşlerden yaşı küçük olan arasındaki yaş farkının en az 18 yaş olması isteniyor.

Çocuk ve aile arasındaki uyum, değerlendirme sürecinde özellikle göz önünde bulunduruluyor. Çocuğun yaş grubu ve cinsiyeti konusundaki tercihler dikkate alınıyor.

Bir koruyucu ailenin yanına en fazla üç çocuk yerleştirilebiliyor. Çocukların kardeş olması durumunda ise daha fazla çocuk yerleştirilmesi mümkün olabiliyor.

Çocuğu olan kişiler de koruyucu aile olabiliyor. Ailenin kendi çocuklarının bu konudaki düşüncesi önem taşıyor.

Koruyucu aile, yanındaki çocuk ile yurt içi ve yurt dışı seyahat yapabiliyor ancak seyahatlerin önceden koruyucu aile birimine bildirilmesi gerekiyor.

Koruyucu aile hizmeti başladıktan sonra verilen destekler ve takip edilen hususlar şöyle:

– Çocuğun bakım, yetiştirme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile koruyucu aile birlikte paylaşıyor.

– Hizmet süresince çocuklara ve koruyucu ailelere rehberlik, danışmanlık, psiko-sosyal destekler, gelişim ve eğitimlerine yönelik destekler, giyim, eğitim, öğretim, kurs giderlerine yönelik maddi ve manevi destekler ile isteğe bağlı sigorta prim ödemesi destekleri sunuluyor.

– Yerleştirme sonrası ilk yıl her ay, ikinci yıldan itibaren ise yılda en az dört defa izleme yapılıyor. Çocuğun ilgili kanunlar gereği devlet koruması altındaki çocuklara sağlanan tüm hakları aynen devam ediyor.

– Çocuk için faydalı olacağı değerlendiriliyorsa, çocuklar biyolojik aileleri ile görüşebiliyor. Aynı zamanda koşulların sağlanması halinde yıl içerisinde en fazla otuz güne kadar öz ailesine izinli verilebiliyor.

“Koruyucu aile modelinde çocuğa yeni bir soyadı verilmiyor”

Evlat Edinme hizmeti ile Koruyucu Aile hizmeti farklılık taşıyor.

Evlat edinme, çocuğun velayet haklarının, evlat edinene mahkeme kararı ile devredilmesi olarak tanımlanıyor.

Koruyucu aile modelinde ise çocuğa yeni bir soyadı verilmiyor, aile kütüğü aynen devam ediyor. Koruyucu aileler süreç içerisinde bakımını üstlendiği çocuğu evlat edinmek için başvuruda bulunabiliyor.