Milliyet’ten Pelin Aykın’ın derlediği habere göre, İngiliz tarihçi Giles Milton yeni yayımlanan “Checkmate in Berlin” (Berlin’de Şah Mat) adlı kitabında, İngiltere’nin eski başbakanı Winston Churchill’in Üçüncü Dünya Savaşı’nı çıkarmak için gizli plan yaptığını yazdı.

Kitaptaki iddiaların, İngiliz Ulusal Arşivi’nde bulunan ve 1998’de gizliliği kaldırılan “savaş kabinesi” dosyalarına dayandığı belirtildi. Nazi Almanyası’nın yenildiği İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Şubat 1945’te Avrupa’nın yeniden şekillendirilmesini tartışmak üzere Yalta Konferansı düzenlendi. Konferansa dönemin ABD Başkanı Franklin Roosevelt, İngiltere Başbakanı Churchill ve Sovyetler Birliği lideri Joseph Stalin katıldı. Churchill konferansta Stalin’i “güvenebileceğimiz bir dost” diyerek övdü. Ancak kitaba göre Churchill, Sovyet birliklerinin Mayıs 1945’te Berlin’i ele geçirmesi, Stalin’in Orta ve Doğu Avrupa üzerindeki kontrolünden vazgeçmeye yanaşmaması nedeniyle Hitler’in intiharının ardından ekibine Üçüncü Dünya Savaşı’nı çıkarmak için plan yapmalarını emretti.

Çok yönlü saldırı

“Operation Unthinkable” (Düşünülemez Operasyon) denilen plan  İngiltere, ABD ve müttefiklerinin Sovyetler Birliği’ne karşı kara, hava, deniz saldırısına nasıl başlayacaklarını anlatıyordu. Planın amacı, “ABD ve Britanya İmparatorluğu’nun iradesini” Sovyetler Birliği’ne kabul ettirmekti. Giles Milton, belgelerde hem Sovyet hem de müttefik kuvvetlerin askeri gücünü gösteren tablolar ve haritaların yer almasının planın “ciddiyetini” yansıttığını söyledi. Plana göre, 1 Temmuz 1945’ten itibaren müttefik kuvvetler, Stalin’in güçlerine ani bir saldırı düzenleyerek Kızıl Ordu’yu Berlin’in 55 mil doğusundaki Oder ve Neisse nehirlerine doğru itecekti. Saldırı, o dönem Sovyet işgali altında olan Polonya’nın kuzeybatısındaki Pila’nın kırsal kesiminde büyük çatışmayla sona erecekti. Plan uygulansaydı, 8 bin zırhlı araçla tarihteki en büyük tank saldırısı gerçekleşecekti. Ancak en büyük sorun, İngiltere ve ABD’nin toplam birlik sayısı 47 iken, Sovyetler’in 170 askeri tümeninin olmasıydı.

‘Nazileri kullanalım’

Planın mimarı Tuğgeneral Geoffrey Thompson, güçleri dengelemek için yenilgiye uğrayan Nazi askeri kuvvetlerinin yeniden silahlandırılmasını önerdi. Ancak bu fikir İngiliz komutanları dehşete düşürdü. Mareşal Sir Alan Brooke, operasyonun başarı şansının düşük olduğunu söyledi. General Hastings Ismay, Hitler’in mağlup birliklerini kullanma fikrinden iğrendiğini belirterek demokratik ülke liderlerinin bunu düşünmesinin bile yanlış olduğunu aktardı. İngiliz komutanlar ayrıca Sovyet ordusunun hedeflere ulaşmaya çalışırken can kayıplarını önemsemediğini, bunun da savaşın uzun sürmesine neden olacağını anlattı. Nisan 1945’te Roosevelt’in ölümünden sonra göreve gelen ABD Başkanı Harry Truman da Amerikalıların Sovyet birliklerini Polonya’dan çıkarma çabasına öncülük etmesinin mümkün olmadığını bildirerek Churchill’in planını reddetti. Böylece plan uygulanmadan rafa kaldırıldı.

 ‘Kızıl Ordu’yu şimdi yenmezsek, hiçbir zaman yenemeyiz’

Yazar Giles Milton kitabında, Churchill’in planın reddedilmesinden memnun olmadığını yazdı. Kitaba göre Churchill, Dışişleri Bakanı Anthony Eden’a, ABD orduları Avrupa’dan çekilmeden Stalin’in toprak arzularına darbe indirilmezse, Üçüncü Dünya Savaşı’nı önleme olasılığının çok az olduğunu söyledi. Churchill ayrıca komutanları, Kızıl Ordu’nun şimdi yenilmezse sonra yenilmesinin imkansız olacağı konusunda uyardı. Churchill, Sovyetler Birliği için “İstedikleri zaman Avrupa’nın geri kalanını yürüyerek geçip, bizi adamıza geri gönderebilirler” dedi.

‘Soğuk Savaş’ın habercisiydi

Winston Churchill 1940 – 1945 ve 1951 – 1955 yılları arasında İngiltere’nin başbakanıydı. İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere Başbakanı olması, onu yakın siyaset tarihinin önemli figürlerinden biri yaptı. Churchill, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından 5 Mart 1946’da ABD’nin Missouri eyaletindeki Westminster Koleji’nde verdiği söylevle “Demir Perde” teriminin benimsenmesini sağlamıştı. Bu söylev, “Soğuk Savaş’ın habercisi” olarak tanımlanmıştı. Churchill 24 Ocak 1965’te 90 yaşındayken İngiltere’nin başkenti Londra’da öldü.