ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, resmi ziyarette bulunmak üzere geldiği Kabil’de Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah ile yaklaşan İstanbul barış konferansını görüştü.

Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Halilzad ve Gani görüşmede, barış sürecinde gelinen noktayı ele aldı.

Görüşmede, yaklaşan İstanbul barış konferansına hazırlıklar da masaya yatırıldı.

Diğer yandan Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Sözcüsü Feridun Huzun, Halilzad ile Konsey Başkanı Abdullah arasında yapılan görüşmede, Afganistan hükümetinin hazırladığı barış planı üzerinde durulduğunu aktardı.

Huzun, görüşmede, İstanbul barış konferansına fikir birliği içerisinde katılım sağlanması konusuna da vurgu yapıldığını bildirdi.

Taliban ile barış süreci

Afganistan’da en büyük yabancı askeri varlığa sahip ülke ABD, eski Başkan Donald Trump döneminde, Taliban ile Katar’ın başkenti Doha’da anlaşma imzalamıştı.

Trump yönetimi, NATO içinde istişare etmeden ve müttefiklerine danışmadan 29 Şubat 2020’de yaptığı anlaşmayla 1 Mayıs’a kadar Afganistan’daki tüm yabancı güçlerin ülkeden ayrılacağı taahhüdünde bulunmuştu. Taliban da buna karşılık çekilmeye kadar yabancı güçlere saldırmamayı taahhüt etmişti.

Geçen bir yılda, Afganistan hapishanelerinden yaklaşık 5 bin Taliban mahkumu tahliye edilmiş, Taliban’ın rehin tuttuğu 1000 kişi serbest kalmış ve ABD de asker sayısını önemli ölçüde azaltmıştı.

Anlaşma, yalnızca yabancı güçlere saldırmama şartı getirdiği için Taliban, Afgan güvenlik güçlerine yönelik eylemlerine devam etti. Ülkede Taliban’ın üstlenmediği çok sayıda şiddet olayları da yaşandı.

Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonuna (UNAMA) göre, ABD ile Taliban arasında barış anlaşmasının imzalanmasının ardından 3 binden fazla sivil hayatını kaybetti.

Afgan yönetimi ve Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah gibi aktörlerin de içinde bulunduğu bir kesime göre ise Taliban, Doha Anlaşması’na uymuyor.

Afgan tarafları, Doha’da Eylül 2020’de başlayan ve ocak ayında ilk turu tamamlanan müzakerelerde usul ve yönteme ilişkin uzlaşı sağladı ancak 22 Şubat’ta tekrar başlayan müzakerelerde içerik kısmına geçilemedi.

Kabil yönetimi, öncelikle Taliban’ın eylemlerini sonlandırmasını ve kapsamlı ateşkese gidilmesini şart koşuyor.

Taliban ise ABD ile yaptığı Doha Anlaşması’na uyarak yabancı güçlere saldırmadığını vurgulayarak, takviminin işletilmesini istiyor. Yabancı güçlerin 1 Mayıs’a kadar ülkeden ayrılması, bir geçiş yönetimi kurulması, mahkumların serbest bırakılmasını talep eden Taliban, lider kadrolarının BM Güvenlik Konseyi’nin terör listelerinden çıkartılmasını bekliyor.