Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, BM Cenevre Ofisi’nde 2021’i değerlendiren bir basın toplantısı düzenledi.

Dünyanın farklı noktalarındaki insan haklar ihlallerini anlatan ve soruları cevaplayan Bachelet, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları ihlallerine de değindi.

‘Raporlardan endişe duymaya devam ediyoruz’

Bachelet, “Tabii ki Sincan’da bir dizi ciddi insan hakları ihlaline ilişkin gelmeye devam eden raporlardan endişe duymaya devam ediyoruz. Bu raporlar çeşitli kaynaklardan geldi ancak her zamanki uygulamamızla tutarlı olarak, ekibim bu konularla ilgili aldığımız materyalleri doğrulamaya çalışıyor.” dedi.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisi’nden bir heyetin bölgeyi ziyaret etmesi için Çinli makamlarla görüşmelerinin devam ettiği bilgisini paylaşan Bachelet, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının da buna engel teşkil ettiğine işaret etti.

OHCHR heyetinin 2021’in ilk çeyreğinde Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni ziyaret edeceğini aktaran Bachelet, heyetin kendisinin bölgeye yapacağı ziyarete ilişkin Çinli makamlarla görüşerek hazırlık yapacaklarını aktardı.

Bachelet, “Dolayısıyla böylesine bir ziyaretin formatı ve yönteminin (bölgeye) anlamlı bir erişim sağlamasını umuyor ve bekliyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Uygur Özerk Bölgesi’nde Çin baskısı

Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller uluslararası kamuoyu tarafından eleştiriliyor.

Pekin’in “mesleki eğitim merkezleri” olarak adlandırdığı ancak uluslararası kamuoyunun “yeniden eğitim kampları” diye tanımladığı yerlerde, BM verilerine göre en az 1 milyon Uygur Türkü kendi rızası dışında tutuluyor. Pekin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde kaç kamp bulunduğuna, buralarda kaç kişinin olduğuna ve söz konusu kişilerden ne kadarının sosyal hayata döndüğüne ilişkin bilgi vermiyor.

Çin’in, bölgede yaşayan Müslüman Uygurlara, Çince dil eğitimi ile mesleki ve kültürel kurslar verdiğini öne sürdüğü kampların durumu hakkında net verileri paylaşmaması uluslararası kamuoyunda derin kaygılara yol açıyor.

BM İnsan Hakları Konseyine üye 22 ülke, Temmuz 2019’da, Çin’in, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri ve diğer azınlıklara yönelik muamelesini eleştiren ve kitlesel gözaltıların durdurulması çağrısında bulunan mektubu imzalamıştı.

BM ve diğer uluslararası örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken, Çin, şu ana kadar kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine izin verdi.

Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor.