Piyango Sömürüdür, Kumardır ve Haramdır

Ahmet Gürbüz / Her Taraf

Günümüzün en vahşi canavarı kapitalizmdir. Girdiği her toplumu felç etmiştir, her bedeni zehirlemiştir. Ülkemizde aileden topluma, ekonomiden eğitime her sorunu altını deşeleseniz kapitalizm çıkacaktır. Aynı şekilde yeryüzünde bütün savaşların, katliamların, soykırımların sebebi de yine aynıdır.

Ne yazık ki bu meseleleri artık dert edinen kimse kalmadı. Hatta bu meseleleri tartışmayı demode, nostaljik bulur olduk. Çünkü hepimiz o virüsten nasibimize düşeni aldık. Diğerkâmlık, hasbilik bitti, bencillik hat safhada, herkesin bir planı, birkaç ajandası, kariyer hedefleri, tul-i emelleri, boyundan büyük borçları ve bitmek tükenmek bilmeyen kredileri var. Evde hanımın ayrı kasası, kocanın ayrı kasası var. ‘Alman usulü’ aileler çoğalmaya başladı.

Müslüman bir toplum olarak nasıl bu kadar hızlı evirilebildik. Önce devleti kutsadık, sonra devletin her yaptığını mübah görmeye başladık. Yakın zamana kadar misyon ajanları, müstemlekeci sivil toplum kuruluşları, kartel medyası, halkı hor gören siyasiler ve tepeden bakan bürokratların İslam’a karşı açtıkları cihadı savuşturmaya çalışırken, şimdilerde; İsmet Özel’e Allah uzun ömür versin, ‘celladına aşık’ bir toplum oluverdik.

Son zamanlarda yaşanan piyango çılgınlığına şöyle bir göz ucuyla bakıversek ne demek istediğim daha net anlaşılır umuyorum. 2015 yılında 68.623.716 adet piyango bileti satılmış. Neredeyse ülke nüfusuna denk bir rakam. Geçen yıl satılan 63.847.449 adet biletten toplam 3.528.734.465 TL gelir elde edilmiş.  Bu rakamın 1.522.339.545 tl’si, yani yarısından daha az bir kısmı ikramiye olarak dağıtılmış, kanun gereği kamuya aktarılan pay ise 768.783.973 tl’dir. Bu yıl 31 Aralıkta yılbaşı için yapılacak çekilişte vaat edilen toplam ikramiye tutarı 2 milyon 950 bin 905 tl’dir.

Türkiye’de işsiz sayısı 2019 yılı Ağustos ayı verilerine göre 4 milyon 650 bin kişi ve işsizlik oranı %14,0 iken, asgari ücretle çalışan sayısı net olarak tespit edilememekle beraber, Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işçilerin %40,5’ine tekabül ettiği biliniyor. En son 2014 yılında açıklanan verilere göre asgari ücretli sayısı 4,97 milyondur. Sendikaların her yıl açıkladığı yoksulluk sınırı, açlık rakamları işin cabası.

Piyango; Sömürüdür

Durum vaziyet bu minvalde iken,  öncelikli görevi işsizlikle mücadele ve istihdam alanı açmak olan kamu yönetiminin, kaba tabirle ‘ümit ticareti’ yapması sömürü değil de nedir acaba? Böyle organizasyonları ‘nakdi bedel’ olmamak şartıyla yapmak izne tabi iken (yeni verilmiş bir izin), nakdi veya gayrı nakdi bedelle kamunun dışında birinin bunu yapması dolandırıcılık suçu sayılırken kamunun bunu yapıyor olması mahşeri vicdanda nasıl makes bulmaktadır.  Adının önüne ‘milli’ kelimesinin konulması, kanuni güvence altında yapılması, devletin milletine karşı böyle bir organizasyona tenezzül etmesi ne kadar etiktir. Neyse ki Ağustos 2019’da çekiliş ve şans oyunları işletme hakkı on yıllığına Demirören Grubu’na ihale edilmiş ve Haziran 2020’de devredilecek. Teselli ikramiyesi…

Piyango Kumardır

Bütün çekilişler haram değildir. Piyango organizasyonunun haram olma sebebi kumar olmasıdır. Yani birçok kişinin iştirakiyle ortaya çıkan değerin, bir kişi veya grubun haksız yere eline geçmesidir. Birileri kazanırken diğerlerinin kaybetmesi, zarar görmesidir. Eğer birileri kazanırken başka birileri kaybetmiyorsa kumar değildir. Bu açıdan bazı firmaların değişik vesilelerle çekiliş düzenlemesinde, hediye dağıtmasında bir beis yoktur. Aynı şekilde müsabaka sonunda bir tarafın kazanmış olmasında da karşı tarafın bir zararı olmadığı için bir sorun yoktur. Din İşleri Yüksek Kurulu 2018 Ocak ayında yayınladığı fetvada; “Şans faktörüne dayalı olan piyango, toto, loto, iddia, müşterek bahis, ganyan gibi tertip ve oyunlar da kumardır ve haramdır.” diyerek açık ve net bir şekilde konuyu özetlemiştir.

Piyango dilimize İtalyanca bianco kelimesinden aktarılmıştır. TDK’ ya göre manası; düzenleyenlerce bastırılmış numaralı kâğıtları satın alanlar içinden, kazananların kura ile belirlendiği talih oyunudur. İlk piyango çekilişi, Birleşik Krallık’ta 1569 yılında yapılmıştır.  Osmanlı Devleti’nde İngilizceden doğrudan Lotarya olarak alınmış ve böylece anılmıştır. 1887 yılında ilk kez İzmir Islahhanesi ’ne ve hapishanede bir sanayihane inşasına yardımda kullanılmıştır. Daha sonraki yıllarda savaş mağdurlarına yardım amacıyla tertiplendiği bilinmektedir.

Cumhuriyetin ilanından sonra, karşılığı nakit olarak ödenmek üzere piyango tertip ve keşide etme hakkı 710 sayılı Kanunla, 9 0cak 1926 tarihinden itibaren “Türk Tayyare Cemiyeti” bugünkü adıyla Türk Hava Kurumu’na verilmiştir. 05.07.1939 tarihli ve 3670 sayılı Kanunla Milli Piyango İdaresi kurularak bugüne kadar devam etmiştir

“Ey iman edenler! Şarap/içki, kumar, (tâzim edilen) dikili taşlar,şans (fal) okları (ve zarları), şeytan (ve kötü insan)a ait murdar (pis) işlerdir; artık bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz.”(3/90)