Başkentin güneyinde yoğunlaşan savaş henüz mahallelere ulaşmadı. Ancak Trablus sakinleri endişe içinde.
Libyalı Muhammed el-Nuveyri, Trablus merkezindeki meşhur er-Raşid pazarında, ailesinin geçim kaynağı olan ahşap tezgâhta sarımsak ve baharat satarak yıllardır süren kriz ve savaştan olumsuz etkilenmiş müşterilerin yolunu gözlüyor.
AFP’ye konuşan el-Nuveyri, “Biz bitkin düştük. Savaş her an yanımızda. Ne zaman bir umuda kapılsak, Libyalılar arasında askeri bir çatışma patlak veriyor” diyerek içinde bulundukları zor durumu anlattı.
General Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu ile Ulusal Mutabakat Hükümeti askerleri arasında 4 Nisan’da çatışmalar başlamıştı.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre Halife Hafter güçlerinin başkent Trablus’a ilerlemesiyle başlayan çatışmalarda 376 kişiyi öldü, bin 822 kişi de yaralandı.
Başkentin güneyinde yoğunlaşan savaş henüz mahallelere ulaşmadı. Ancak Trablus sakinleri endişe içinde. Halk, bu savaşın Muammer Kaddafi rejiminin yıkılmasından sonra kaosa giren ülkede yaşanan ekonomik krizi daha da şiddetlendireceği görüşünde.
Pazar esnafından olan el-Nuveyri, içinde bulunduğu şartları şöyle anlatıyor:
“Çocuklarımı helal lokma ile beslediğim için kendimle gurur duyuyorum. On kişilik aileme bakabilmek için yıllardır bu pazarda çalışıyorum. Üniversitede okuyan çocuklarım ve fiziksel engelli bir de kızım var. Ben ise şeker hastasıyım. İlaçlarımı zar zor alıyorum.”
45 yaşındaki Menal Hayri de her yıl Ramazan vesilesiyle, nohut ve mercimek gibi bakliyatlar satın almak için bu pazara geldiğini belirtiyor.
Pazar genellikle bu zamanlarda oldukça kalabalık olurdu ancak Libya’nın ekonomik koşulları ve bankalardan nakit para çekmenin zorluğu nedeniyle bu yıl durum değişti.
Dört çocuk annesi Menal, artan fiyatlardan şikayetçi:
“Bankanın önünde üç gün boyunca saatlerce bekledim. Sadece 500 dinar (360 dolar) çekebildim. Bu miktar ailemin ihtiyaçlarını sadece Ramazan ayının ilk haftasına kadar karşılar. Allah’a Libyalıları bir araya getirmesi için dua ediyorum. Biz birbirimizi öldürürken, ülke servetimizin çalındığı gün gibi aşikar.”
Esnaf Abdullah el-Şaybi de Trablus çevresinde yaşanan çatışmaların rahatsız edici ve endişe verici hale geldiğini söyleyerek binlerce insanın evlerini terk etmek zorunda kaldığına dikkat çekti.
El-Şaybi açıklamasında “Libyalıların büyük bir bölümünün temel gıda maddelerini bile satın alamadığını görüyorum. Bu petrol bakımından zengin bir ülkede alışılmadık bir durum” değerlendirmesinde bulundu.
Hurma tezgâhının önünde konuşan el-Şaybi sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ülkemiz hurma üretimi ile meşhur. Kendi ürettiğimiz hurmaların fiyatları iki katına çıktı ve satın alamıyoruz. Libya’da iftarların vazgeçilmezi olan hurmanın olmadığı bir sofra hayal edebiliyor musunuz?”
Trablus’un eteklerinde yaşanan çatışma, başkentin iç mahallelerine doğru büyük bir göç yaşanmasına neden oldu. Bu da Ramazan Ayı’nın gelmesi ile sıkıntıları daha da artırdı.
Pazara alışverişe gelen Libyalı Malik, “Savaş, binlerce insanı Trablus’un güneyindeki evlerini terk etmek zorunda bıraktı. Onların birçoğu yanlarına temel ihtiyaçlarını bile alamadan evden ayrılmak zorunda kaldı. Ramazan Ayı’nda oruçlarını açmakta bile sıkıntı çekecek ve oldukça zor zamanlar geçirecekler” diye konuştu.
Malik sözlerinin devamında “Trablus halkı için bu Ramazan çok zor ve sert geçecek” yorumunda bulundu.
Yaşanan çatışmalar nedeniyle yaklaşık 45 bin kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı belirtilirken hükümet, devlet okullarının kapılarını söz konusu kimselerin barınması için açtı. Evlerinden ayrılanların bazıları akrabalarının yanına giderken bir kısmı da yeni kurulan kamplara sığınmayı tercih etti.
Birleşmiş Milletler (BM) Libya İnsani Yardım Koordinatörü Maria do Valle Ribeiro, Trablus’ta insani şartların bozulabileceği konusunda uyarıda bulundu. Ulusal Mutabakat Hükümeti ise Ramazan Ayı için vatandaşlara güvence vermeye çalışıyor.
Hükümete bağlı Acil Durum Komitesi Başkan Yardımcısı Osman Abdulhalil’in aktardığına göre Ekonomi Bakanlığı, vatandaşların Ramazan Ayı boyunca ihtiyaçlarını karşılayacak tüm ürünlerin mevcut olduğunu açıkladı.
Bazı yardım kuruluşları da toplu iftarlar düzenlemeyi planlıyor.
Trablus’taki bir yardım kuruluşunun başkanlığını yürüten Miftah İdris yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Çok sayıda insanın evlerini terk etmek zorunda kalması nedeniyle omuzlarına büyük yük binen belediyelerin bu yükünü hafifletmek amacıyla toplu iftarlar düzenlemeye karar verdik. Gerçi bu Libya’da yeni bir uygulama değil. Her yıl benzeri çalışmalar yapılıyor. Fakat bu sefer biraz farklı. Çünkü bu yıl toplu iftarları evlerinden ayrılmak zorunda kalanların yaşadığı konuk evlerinde ve kamplarda düzenleyeceğiz.”
İdris, bu adımın insanları mali açıdan rahatlatmanın yanı sıra psikolojileri üzerinde de olumlu etkileri olacağını vurguladı.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *