On iki adet kullanılmış F-16 satın almak üzere İsrail ile anlaşan Hırvatistan, savaş uçaklarının mevcut şartlarda teslimatına üretici ABD’nin karşı çıkması üzerine İsrail hükümetine ültimatom verdi. Tel Aviv’e 11 Ocak’a kadar süre tanıyan Hırvatistan, o tarihe kadar sorunun aşılamaması durumunda imzalanan anlaşmadan çekileceğini bildirdi.

DW Türkçe’nin aktardığına göre, Hırvatistan Parlamento Sözcüsü Gordan Jandrokovic, “Eğer uçaklar anlaştığımız şekilde teslim edilmeyecekse, o zaman anlaşma uygulanmayacak ve başka teklifleri değerlendireceğiz” açıklamasını yaptı.

Hırvatistan Başbakanı Andrey Plenkovic de İsrail ve ABD’ye bir karara varmaları çağrısı yaparak “Konu ile ilgili olarak hem İsrail hem de ABD’den nihai bir duruş sergilemelerini bekliyoruz ve ona göre son kararımızı vereceğiz” şeklinde konuştu.

Hırvatistan Savunma Bakanı Damir Krsticevic de, ihale aşamasında ABD’nin yeşil ışık yakacağına dair İsrail’in güvence verdiğini hatırlatarak “İsrail’e inanılmayacağı aklınıza gelebilir mi?” dedi.

450 milyon dolarlık anlaşma

Zagreb ve Tel Aviv, yaklaşık 30 yıl önce ABD tarafından üretilen ve 1990’larda İsrail’e satıldıktan sonra İsrail ordusu tarafından modernize edilen uçakların Hırvatistan’a satışı için Mart 2018’de yaklaşık 450 milyon dolarlık bir anlaşma yapmıştı.

İsrail tarafının, uçakların Hırvatistan’a transferinde herhangi bir sorun çıkmayacağına dair garantisine karşın, ABD Savunma Bakanlığı, İsrail’e teslim edildikten sonra F-16’ların üzerinde yapılan modernizasyon kaldırılmadığı sürece satışın tamamlanmasına izin vermeyeceğini açıklamıştı.

İsrail ile ABD arasındaki dostane ilişkilere karşın, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, sorunu aşmak için Salı günü Brezilya’da yaptıkları görüşmede anlaşamamışlardı.

Söz konusu uçakların ikinci taraflardan üçüncü taraflara satışında üretici ABD’nin onayı gerekiyor. Hırvatistan ise İsrail ile anlaşmada, F-16’ların elektronik ve radar sistemlerinde yapılan modernizasyonun büyük bir rol oynadığını belirtiyor.

Mini silahlanma yarışı

1990’lı yılların başında dağılan Yugoslavya’dan 1991 yılında ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Hırvatistan, söz konusu uçakları envanterindeki Rus yapımı eski MIG-21’lerin yerine koymayı planlıyor.

2009 yılında NATO’ya katılan Hırvatistan ile dağılan Yugoslavya’dan bağımsızlığını ilan eden ve askeri olarak Rusya tarafından desteklenen Sırbistan arasında Balkanlarda küçük bir silahlanma yarışı yaşanıyor.

Rusya’nın Sırbistan’a 2017 yılında altı adet MIG-29 savaş uçağı teslim etmesi sonrası harekete geçen Hırvatistan’ın talip olduğu F-16’lar aynı zamanda 1991’de bağımsızlığı sonrası bu Balkan ülkesinin en büyük silah alımı olma özelliğini de taşıyor.