Fırat’ın doğusunda ABD planlarına ilişkin soruları yanıtlayan MİT Müsteşar eski yardımcısı Cevat Öneş, “ABD bildiğini yapacak” ifadesini kullandı. Başkan Trump’ın politikalarının diğer ABD yönetim merkezlerinden ayrı değerlendirilmemesi gerektiğini vurgulayan Öneş, Trump’ı başa getirenin de zaten ABD’nin devamlılık kazanan bu stratejisi olduğunu kaydetti.

Öneş’in sözlerini Tunca Bengin şöyle aktardı:

Fırat’ın doğusuna dönük niyeti açık olan ABD gerçekte ne yapmak istiyor?

Soruya MİT eski Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş yanıt veriyor:

“Bu bölgede ABD ile Rusya arasında küresel, bölgesel çıkarlar için bir çatışma var ve bu çatışma sürekliliğe sahip, devam edecek. Burada ABD evet hegemonik güç ama hegemonik gücü giderek zayıflıyor. Rusya hegemonik güç değil ama Ortadoğu’da attığı adımlarla, yaptığı hamlelerle ABD ile ciddi bir mücadele içerisine girmiş bulunuyor ve o konuda mesafe aldı. Şimdi ABD Rusya’nın bu mesafe alışına set çekmek ve İran’ın bölgedeki hamlelerine kısıtlama getirmek istiyor. Bunlar da ABD’nin bölgeden asla çekilmeyeceğini ve stratejik hamlelerinden vazgeçmeyeceğini bize gösteriyor.”

ABD açısından Türkiye bu denklemin neresinde?

Bütün bu gelişmeler karşısında ABD bugüne kadar Türkiye’yi oyalayarak, Türkiye’nin fiili müdahalesini engelleyerek Suriye’de zaman kazanmıştır. Şimdi de cazip teklifler, Türkiye’ye bazı ekonomik çıkarlarla hatta Fırat’ın doğusuna bazı cep müdahaleleri de yapmasına göz yumarak Türkiye ile ilişkilerini korumak istiyor…

Türkiye’den vazgeçemiyor anlamında mı?

Tabii ki vazgeçemiyor. NATO sistemi içinde bölgede Türkiye’nin önemini biliyor ve vazgeçemiyor. Türkiye ile karşı karşıya gelmek istemiyor. Türkiye’nin kendisinden daha fazla uzaklaşmasını arzu etmiyor. NATO içinde yeni bir sorun yaratmak istemiyor. Türkiye’ye askeri, ekonomik bazı cazibe şartları ortaya koyarak, meseleyi sürüncemede bırakarak hedeflerine ulaşmak istiyor. Türkiye ile kendi çıkarları istikametinde, kendi çıkarları için kullanabileceği bir ilişki arıyor, bütün mesele bu…

Onun için de müttefikmiş gibi davranıyor yani?

ABD bugün Türkiye’nin çıkarlarını zedeleyen hamleler yapan bir ülke görünümünde. Hiçbir şekilde müttefiklik ilişkileri içinde hareket eden bir ülke konumunda değil. Ve bunu sadece Trump’ı diğer ABD yönetim merkezlerinden ayırarak da düşünmemek lazım çünkü bu ABD’nin devamlılık kazanan stratejisi. Trump’ı da bu başa getirdi zaten. Yoksa sistemden farklı değil Trump’ın adımları. Sadece bir ticari şirket gibi meselelere baktığı için, Patriot satarak, F-35 meselesini hallederek Türkiye ile ilişkilerini devam ettirmek ve yine Ortadoğu’daki, Suriye’deki çıkarlarını korumak istiyor. Yani ABD bildiğini yapacak, bütün gelişmeler bu merkezde…