Bhasan Char adası yaklaşık 20 yıl önce nehir tortullarının doğal birikimiyle oluşmuştur. Bangladeş anakarasından 60 km’den fazla uzaklıkta, Bengal Körfezi’nde yer almaktadır.

Daha önce hiç yerleşim yeri olmayan 40 kilometrekarelik alan, kıyıdaki Cox’s Bazar bölgesinin sıkışık kamplarından gelen 100.000 Rohingya mültecisini barındırmak için geliştirildi.

Birleşmiş Milletler ve insani yardım kuruluşlarının, adanın kasırgalara ve sellere karşı savunmasız olduğu ve izolasyonunun acil hizmetlere erişimi kısıtladığı yönündeki uyarılarına rağmen, adaya taşınma işlemi 2020 Aralık ayı başlarında başladı.

Ardından Bangladeş Donanması tarafından 1600’den fazla kişi Bhasan Char’a taşındı, aynı ay içinde de 1800 kişi daha yerleştirildi. Bu 25 transfer sırasında, Ekim 2024’e kadar adaya 38.000’den fazla mülteci yerleştirildi.

Yer değiştirme projesi, geçen yıl görevden alınan eski Başbakan Şeyh Hasina’nın hükümeti tarafından başlatılmıştı. Yeni yönetim ise projeyi süresiz olarak askıya aldı.

Cox’s Bazar’daki mülteci yardım ve geri dönüş komiseri Mizanur Rahman, Pazar günü Arab News’e yaptığı açıklamada, “Bangladeş hükümeti, Rohingyalıların Bhasan Char adasına daha fazla yerleştirilmesini gerçekleştirmeyecek. Bunun temel nedeni, ülkenin mevcut hükümetinin projeyi uygulanabilir bulmamasıdır” dedi.

Rahman’ın belirttiğine göre, hükümetin bu kararı, BM kuruluşlarından gelen ve Bhasan Char’daki operasyonların Cox’s Bazar’daki anakara kamplarına kıyasla yüzde 30 daha yüksek maliyetli olduğunu gösteren verilerden kaynaklandı.

“Öte yandan, Rohingyalılar adaya yerleşmek için gönüllü olarak başvuruda bulunmuyorlar. Daha önce yerleştirilenlerin çoğu kaçtı… Şu anda adada yaklaşık 29.000 kişi yaşıyor, yaklaşık 10.000 kişi ise kendi isteğiyle Cox’s Bazar’a geri döndü.”

Çoğunluğu Müslüman olan etnik bir azınlık olan Rohingyalar, yüzyıllardır Myanmar’ın batısındaki Rakhine eyaletinde yaşamaktadırlar, ancak 1980’lerde vatandaşlıklarından mahrum bırakılmış ve o zamandan beri sistematik zulme maruz kalmışlardır.

Sadece 2017 yılında, Myanmar ordusunun ölümcül baskısından kaçan yaklaşık 750.000 kişi komşu Bangladeş’e geçti. Bugün, yaklaşık 1,3 milyon kişi kıyı şeridindeki Cox’s Bazar bölgesinde bulunan 33 kampta barınıyor ve bu da burayı dünyanın en büyük mülteci yerleşimi haline getiriyor.

Bangladeş hükümetinin betonarme konut binaları, kasırga sığınakları, yollar, tatlı su sistemleri ve diğer altyapıların inşası için yaklaşık 350 milyon dolar harcadığı Bhasan Char, sefil kamplara kıyasla daha iyi yaşam koşulları sunuyordu.

Ancak adaya düzenli bir ulaşım hizmeti yoktu, sakinlerinin serbestçe seyahat etmelerine izin verilmiyordu ve geçim kaynakları azdı, anakaradan gelen yardıma bağımlıydı.

Rahman şunları söyledi:

“Tüm yönleri göz önünde bulundurarak, Rohingya’ların Bhasan Char’a yerleştirilmesinin şu anda durdurulduğunu söyleyebiliriz. Şeyh Hasina rejiminin düşmesinin ardından adaya sadece bir grup Rohingya yerleştirilmişti.”

“Taşınma devlet fonlarıyla gerçekleştirilmişti, ancak hükümet artık bu amaç için herhangi bir fon ayırmıyor.”

“Bangladeş hükümeti bu projeye kendi kaynaklarından yaklaşık 350 milyon dolar harcadı… Görünüşe göre proje başarılı olamadı.”

(Arab News)