Söz konusu mültecilerin tamamına yakınını ABD-NATO işgali döneminde bu güçlerle işbirliği yapan Afganlar oluşturuyor.

Reuters haber ajansı ilk olarak ismi açıklanmayan bir Trump yönetimi yetkilisine dayandırdığı uçuş iptalleri haberini verdi, ardından da ABD ordusu gazileri ve savunuculuk gruplarından oluşan AfghanEvac koalisyonunun başkanı Shawn VanDiver aracılığıyla ayrıntıları doğruladı.

AfghanEvac Salı günü uçuşların tamamen iptal edilmediğini ve ABD’ye önceden onaylanmış vizesi olan Afganların etkilenmeyeceğini, sadece mültecilerin karardan etkileneceğini doğruladı.

Trump’ın Pazartesi günü imzaladığı bir dizi karar arasında mülteci kabullerinin askıya alınması da vardı. Beyaz Saray’ın yeniden tasarlanan web sitesinde artık yönetimin “toplulukların büyük ve sürdürülemez göçmen nüfusunu barındırmak zorunda kalması, toplum güvenliğini ve kaynaklarını zorlaması üzerine mülteci yerleştirmeyi askıya aldığı” yazıyor.

Bu hamle, halihazırda üçüncü ülkelerde yerinden edilmiş binlerce Afgan’ı ilgilendiriyor.

Afghans for a Better Tomorrow’un kurucularından Araş Azizzade yaptığı açıklamada, “Bahsettiğimiz insanların çoğu Pakistan’a kaçan insanlar, bu yüzden onları sınır dışı etmeye çalışan Pakistanlı yetkililerden kaçıyorlar ve genellikle Pakistan şehirlerindeki güvenli evlerde kalıyorlar” dedi.

Ekim 2023’te Pakistan, ülkeden gönüllü olarak ayrılmayan Afgan mültecileri sınır dışı etme planını açıklamıştı.

Ocak 2025 başına kadar 783.918 kişi Afganistan’a geri dönmüştü. Planın henüz uygulanmayan ikinci bir aşaması daha var.

Reuters’in haberine göre, Pazartesi günü ABD’ye giden uçuş listelerinden çıkarılanlar arasında Afgan mültecilerin refakatsiz 200 çocuğu da bulunuyor.

Project ANAR’da göçmenlik avukatı olarak çalışan Laila Ayyub yaptığı açıklamada kendi müvekkillerinin henüz bu durumdan etkilendiğini bilmediğini ancak durumu yakından takip ettiğini söyledi.

Ayyub, “Bu durumda bırakılmış olmaları son derece endişe verici. Bu kişilerin birçoğu daha önce yerleştirilebilirdi ve yerleştirilmeliydi, ancak Biden yönetimi uygun ölçekte hareket etmiyordu” dedi.

Bugün Trump’ın ulusal güvenlik danışmanı olan Kongre üyesi Mike Waltz, 2023 yılında dönemin ABD Başkanı Joe Biden’ı “terk ettiğimiz binlerce müttefik ve tutulmayan güvenlik sözleri” nedeniyle eleştirmişti.

ABD ‘zararı onarmaya devam etmeli’

İlk Trump yönetimi “bitmek bilmeyen savaşları” sona erdirme vaadiyle kampanya yürüttü ve 2020 yılında Taliban ile Doha anlaşması olarak bilinen bir anlaşmaya aracılık etti.

17 yıl süren kanlı savaşın ve çeşitli başarısız diplomasi girişimlerinin ardından, anlaşma o yılın başlarında ABD özel temsilcisi Zalmay Halilzad ve Taliban’ın siyasi şefi Molla Abdulgani Birader tarafından imzalandı ve eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da şahit olarak görev yaptı.

Sonraki süreçte ise ABD ve NATO 2001 yılında işgal ettikleri Afganistan’dan çekildi.

Nisan 2021’de Biden, ABD’nin Afganistan’dan ayrılacağını açıkladı ve Ağustos ayında ABD, on binlerce Afgan’ın çaresizce Amerikan güçleriyle birlikte ülkeden kaçmaya çalıştığı Kabil havaalanından çarpıcı sahnelerle hatırlanan haftalar süren bir tahliye ile Afganistan’dan tamamen çekildi.

ABD, NATO ve dönemin Kabil yönetimine karşı 20 yıldır savaşan Taliban, o yıl kısa sürede ülkenin büyük bölümünü ele geçirdi. ABD çekildiğinde Afgan hükümeti tamamen çökmüş ve Taliban güçleri başkente girmişti.

Azizzade yaptığı açıklamada “zararı onarmaya devam etmenin” ABD’nin görevi olduğunu söyledi.

Kaynak: Mepa News, Middle East Eye