İngiliz Başbakanlık Ofisi 10 Numara’dan bir sözcünün yaptığı açıklamaya göre, İngiltere Başbakanı Starmer, Londra’da Iraklı mevkidaşı Sudani ile görüştü.

Starmer, Sudani’nin liderliğinde Irak’ın daha güvenli ve refah düzeyi yüksek ülke haline geldiği değerlendirmesinde bulunarak, bundan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Starmer, iki ülke arasında modern ve geleceğe yönelik ortaklık kurarak bu ivmeyi desteklemeye istekli olduğunu söyledi.

İngiltere sözcüsünün açıklamasına göre görüşmede, Orta Doğu’daki durumu değerlendiren liderler, Suriye’deki son gelişmelerin ardından bölgede barış ve istikrarı desteklemenin önemini vurguladı. Liderler, iki ülke arasında savunma alanındaki ikili bağların, yeni ortak savunma bildirisi imzalanmasıyla derinleşmesini memnuniyetle karşıladı. Ayrıca liderler terörle mücadelede güçlü işbirliğini sürdürme taahhüdünde bulundu.

Görüşmede ekonomik büyüme konusuna da değinen Başbakan Starmer, İngiltere ve Irak arasında gelişen ortaklığı memnuniyetle karşıladı. Bu durumun, ziyaret kapsamında imzalanan “Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması” ve 12,3 milyar sterlinlik ticaret paketi duyurusuyla ortaya konduğu bildirildi.

İki lider, yasa dışı göç konusunda da İngiltere ve Irak arasında yeni iade anlaşması üzerinde çalışma niyetlerini ele aldı ve insan kaçakçılığı ağlarını çökertmek için daha yakın çalışmayı taahhüt etti.

Irak Başbakanlık Ofisinin açıklaması

Irak Haber Ajansı’nın aktardığına göre, Başbakanlık Basın Ofisinden yapılan açıklamada, “Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’yi 14-16 Ocak 2025 tarihleri arasında İngiltere’ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında ağırladı.” Açıklamada, “İngiltere Başbakanı Starmer, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’yi Irak’ın liderliği altında sağlanan istikrar ve büyümeden dolayı tebrik etti.” denildi.

Açıklamaya göre, iki başbakan, “Refah içinde, egemen bir Irak vizyonunu desteklemek için yeni bir ortaklığa olan bağlılıklarını vurguladı. Bu ortaklık, ticaret ve yatırımı artırmayı, eğitim ve kültürel bağları derinleştirmeyi, güvenlik, göç ve iklim değişikliği gibi zorluklarla mücadeleyi kapsıyor.”

Açıklamada ayrıca, “Bu ziyaret, Irak ile Birleşik Krallık’ın bölgesel ve küresel ortak çıkarları gerçekleştirmek için birlikte çalışma taahhüdünü yeniden teyit ediyor ve ikili stratejik ilişkiyi geliştirme yönündeki karşılıklı bağlılığı güçlendiriyor.” ifadelerine yer verildi.

Başbakan Sudani ve Starmer, ticaret, ekonomik ve stratejik iş birliği konusunda geniş kapsamlı tarihi bir ortaklık ve iş birliği anlaşması imzaladı. İmzalanan 12,3 milyar Sterlin değerindeki ticaret paketi, ihracat garanti anlaşmalarıyla desteklenerek iki ülke arasındaki büyüyen ticari ilişkiyi güçlendirmeyi hedefliyor. Ayrıca, iki başbakan aşağıdaki alanlarda iş birliğini geliştirme konusunda anlaşmaya vardı:

Ticaret, Ekonomi ve Yatırım

Açıklamada, “Başbakanlar Sudani ve Starmer, Irak ve Birleşik Krallık arasında ticaret ve yatırımı artırma hedefini tartıştı ve temiz enerji, ilaç, lojistik ve finansal hizmetler gibi sektörlerdeki projeleri güvence altına almak için İngiltere özel sektörünün uzmanlığından faydalanma konusunda anlaştılar. Bu projeler, Birleşik Krallık İhracat Finansmanı (UKEF) iş birliğiyle desteklenecek ve Irak’ta özel sektör yatırımları ve finansmanını teşvik edecek.” denildi. Ayrıca, iki başbakan, “Irak hükümeti ile BP (British Petroleum) arasında yakın zamanda açıklanan uzun vadeli yatırım anlaşmasını memnuniyetle karşıladıklarını” ifade etti.

Irak ve İngiltere Başbakanlarının Ortak Bildirisi: Ekonomik, Güvenlik, Eğitim ve Çevre Alanlarında İşbirliği

Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, 12,3 milyar sterlin değerindeki ticaret ve ihracat paketini duyurdu. Bu, iki ülke arasındaki geçen yılki toplam ticaret hacminin 10 katından fazlasına denk geliyor. İngiltere’nin Irak’taki öncülüğünde yürütülecek projeler arasında şunlar yer alıyor:

• Mayın Temizleme: İngiliz şirketleri, Irak’taki eski mayın tarlalarının temizlenmesi için 330 milyon sterlin değerinde sözleşme aldı.

• Kayyara Hava Üssü’nün Yeniden İnşası: İngiliz özel sektör uzmanları, 500 milyon sterlin değerindeki bir proje ile Kayyara Hava Üssü’nü yeniden inşa edecek.

• Kapsamlı Su Projesi: İngiliz şirketlerin yer aldığı bir konsorsiyum, 5,3 milyar sterlin değerinde bir su altyapı projesini yönetecek. Bu proje, milyonlarca Iraklı için temiz su sağlayacak.

• Basra Su Projesi: Basra’da üç milyon kişiye temiz su sağlayacak altyapı çalışmaları için İngiliz bir şirket görevlendirildi. Proje, 3,3 milyar sterlin değerinde.

• Irak ve Suudi Arabistan Elektrik Şebekesi Bağlantısı: İngiltere üretimi enerji nakil sistemleri, iki ülkenin şebekelerini bağlayacak. Proje maliyeti 1,2 milyar sterlinden fazla.

• 5G Şebekesi: Vodafone, 410 milyon sterlin değerindeki yeni 5G şebekesini tasarlamakla görevlendirildi.

• Demiryolu Projesi: İngiliz bir şirket, 82 milyon sterlin değerinde yeni bir demiryolu projesine başlayacak.

• Bağdat Kanalizasyon Projesi: Bağdat’taki kanalizasyon altyapısını geliştirmek için 655 milyon sterlinlik bir proje yürütülecek.

• Acil Durum Araçları ve Teknolojileri: İngiltere, 62 yangın söndürme aracı ile 98 milyon sterlin değerinde iletişim teknolojisi sağlayacak.

• Sınır Güvenliği Teknolojileri: Irak sınırlarının güvenliği için İngiltere tarafından 66,5 milyon sterlin değerinde ekipman tedarik edilecek.

Savunma ve Güvenlik

Başbakanlar, iki ülke arasındaki güvenlik işbirliğini derinleştirecek bir stratejik savunma işbirliği anlaşmasını imzaladı. Bu kapsamda, İngiltere’den Irak’a askeri eğitim, danışmanlık ve endüstriyel savunma ortaklıklarının geliştirilmesi desteklenecek. Ayrıca terörle mücadele, bölgesel güvenlik ve istikrar konularında işbirliği güçlendirilecek.

Göç ve Organize Suçlar

Başbakanlar, düzensiz göçle mücadelede stratejik ortaklığın önemini vurguladı. İki taraf, İngiltere’de yasal ikamet hakkı bulunmayan kişilerin hızlı bir şekilde geri gönderilmesini sağlayacak bir anlaşma üzerinde anlaştı. Ayrıca insan kaçakçılığıyla mücadelede sınır güvenliğini artıracak projeler geliştirilecek.

Kültür ve Eğitim

Başbakanlar, eğitim ve kültür alanındaki işbirliğini artırmanın önemini vurguladı. Başbakan Sudani, 2000’den fazla Iraklı öğrenciye İngiltere’de eğitim imkanı sağlayacak büyük bir burs programını duyurdu. Ayrıca, İngiltere üniversiteleri ile ortak projeler üzerinde çalışılacağı belirtildi.

Kadın, Barış ve Güvenlik

Başbakanlar, kadın haklarının desteklenmesi ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin sona erdirilmesi için işbirliğini artırma taahhüdünde bulundu. Mart 2025’te Irak’ın üçüncü Ulusal Eylem Planı’nın başlatılması planlanıyor.

İklim ve Çevre

Irak ve İngiltere, 2028 yılına kadar gaz yakımını sona erdirme taahhüdünde bulundu. İki ülke arasında iklim değişikliği, enerji dönüşümü ve karbon ekonomisi konularında işbirliği yapılacak.

Spor İşbirliği

İki ülke, spor alanında karşılıklı işbirliğini teşvik ederek spor bilimleri ve spor tıbbı gibi alanlarda koordinasyon sağlamayı kararlaştırdı. Spor takımları arasında karşılıklı ziyaretler yapılması da planlanıyor.

Sudani, Kral Charles tarafından kabul edildi

Irak Başbakanlık Basın Ofisinden yapılan açıklamada, “Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, İngiltere Kralı Majesteleri III. Charles ile İngiltere’nin başkenti Londra’daki Buckingham Sarayı’nda bir araya geldi” denildi.

Açıklamada, görüşmede Irak ve Birleşik Krallık arasındaki ikili iş birliğinin ve ekonomik ile kalkınma alanlarındaki verimli ortaklıkların tesis edilme yollarının ele alındığı belirtildi. Ayrıca, iklim değişikliğiyle mücadele alanındaki iş birliği ve kültürel iş birliğini güçlendirme fırsatları da görüşüldü.

Başbakan Sudani, resmi davet için teşekkür ederek, “Irak’ın, iki halkın karşılıklı ve sürdürülebilir çıkarlarını destekleyecek şekilde çeşitli alanlarda yapıcı ikili ilişkileri güçlendirme konusundaki kararlılığını” bir kez daha teyit etti.

Kral III. Charles ise, Başbakan Sudani’yi memnuniyetle karşılayarak Irak ile Birleşik Krallık arasındaki tarihi ilişkilere dikkat çekti ve her iki hükümetin de ortak çıkarları geliştirme ve farklı düzeylerde anlayışları artırma hedefine verdiği önemi vurguladı.