New York merkezli Nasdaq borsasının internet sitesinde yayımlanan haberde, Suudi Arabistan’ın 9 Haziran’da yenilememesi nedeniyle anlaşmanın sonlandığı savunuldu. Washington ya da Riyad, konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı.

“Petrodolar” terimi, petrolün dolar cinsinden fiyatlandırılmasını tarif etmek için kullanılıyor.

ABD ve Suudi Arabistan arasındaki anlaşma, 1973’te Arap-İsrail savaşında Arap ülkelerinin, İsrail’e destek verdiği gerekçesiyle ABD’ye petrol ambargosu uygulamasıyla patlak veren krizin ardından gelmişti.

Washington ve Riyad yönetimleri arasında 8 Haziran 1974’te imzalanan anlaşma uyarınca petrol satışlarının ABD doları üzerinden fiyatlandırılması kabul edilmişti. Bunun karşılığında ABD, Suudi Arabistan’a askeri yardım ve koruma sağlamıştı.

Haberde, “Küresel finans tarihinde çok az anlaşma petrodolar sözleşmesinin ABD ekonomisine sağladığı kadar fayda getirmiştir” dendi.

Petrodolar anlaşmasının ABD dolarına rağbeti yıllar içinde artırdığına ve Washington’ın küresel ekonomide gücünü pekiştirmesini sağladığına dikkat çekildi.

Diğer yandan anlaşmanın sonlanmasının küresel finansal düzenini bozabileceğine işaret edildi.

Analizde, anlaşmanın yenilenmemesinin ABD dolarını ve buna bağlı olarak Amerikan finans piyasalarını zayıflatabileceği belirtildi.

Petrolün dolar dışında bir para birimiyle fiyatlandırılmasının, enflasyonu artırabileceğine, faiz oranlarını yükseltebileceğine ve Amerikan tahvil piyasasını güçten düşürebileceğine vurgu yapıldı.

Bu değişimin daha geniş çaplı sonuçlarının ileride görüleceğine dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi:

“Yatırımcılar en azından makro düzeyde küresel finans düzeninin yeni bir döneme girdiğinin farkında olmalıdır. ABD dolarının hakimiyeti artık garanti altında değil.”

Hindistan’da İngilizce yayın yapan India Today dergisinin analizinde, anlaşmasının düşmesiyle Riyad’ın artık euro, ruble, yen ya da Bitcoin gibi farklı birimlerle petrol satabileceğine dikkat çekildi.

Ayrıca bu değişimin, uluslararası ticarette alternatif para birimlerinin kullanılması eğilimini hızlandırarak ABD dolarının küresel hakimiyetini zayıflatabileceği belirtildi.

Amerikan gazetesi Wall Street Journal, Suudi Arabistan’ın Çin’e ABD doları yerine yuanla petrol satmayı planladığını marttaki haberinde öne sürmüştü.

(Independent Türkçe, Nasdaq, India Today, Wall Street Journal)