Dünya Bankası ile Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği’nin (AB) mali desteğiyle hazırlanan “Gazze Geçici Hasar Tespit Raporu”nu yayımladı.

Dünya Bankasından, rapora dair yapılan açıklamada, Gazze’deki kritik altyapılara verilen zararın maliyetinin ocak sonu itibarıyla 18,5 milyar dolar civarında olduğunun tahmin edildiği, bu tutarın Batı Şeria ve Gazze’nin 2022’deki toplam gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 97’sine denk geldiği belirtildi.

Ekim 2023 ile Ocak 2024 sonu arasında kritik sektörlerdeki fiziksel altyapıya verilen hasarı ölçmek için uzaktan veri toplama kaynaklarının kullanıldığı, yapılara verilen hasarın ekonominin her sektörünü etkilediği vurgulandı.

Açıklamada, konut hasarlarının maliyetin yüzde 72’sini oluşturduğu, ayrıca su, sağlık ve eğitim gibi kamu hizmeti altyapısının hasar maliyetindeki payının yüzde 19, ticari ve endüstriyel binaların payının ise yüzde 9 olduğu ifade edildi.

Enkazın kaldırılması yıllar alacak

Yıkımın ardından tahminen 26 milyon ton enkaz ve moloz kaldığı aktarılan açıklamada, bu miktarın kaldırılmasının yıllar alacağına ilişkin öngörüye yer verildi.

Açıklamada, Gazze halkı üzerindeki etkiye de bakıldığına işaret edilerek “Gazze nüfusunun yarısından fazlası kıtlığın eşiğinde. Nüfusun tamamı akut gıda güvensizliği ve yetersiz beslenmeyle karşı karşıya. 1 milyondan fazla insan evsiz ve nüfusun yüzde 75’i yerinden edilmiş durumda. Fiziksel ve zihinsel sağlık üzerindeki yıkıcı kümülatif etkiler en çok kadınları, çocukları, yaşlıları ve engellileri vurdu. Küçük çocukların gelişimleri üzerinde yaşam boyu sonuçlarla karşı karşıya kalacağı öngörülüyor.” ifadeleri kullanıldı.

Sağlık tesislerinin yüzde 84’ünün hasar görmesi veya tahrip olması, geri kalan tesislerin işletilmesi için elektrik ve suyun bulunmaması nedeniyle nüfusun sağlık hizmetlerine, ilaca veya hayat kurtarıcı tedavilere erişiminin minimum düzeyde olduğuna dikkat çekilen açıklamada, su ve sanitasyon sisteminin neredeyse çöktüğü, çocukların tamamının okula gidemediği kaydedildi.

Kapsamlı analizde maliyetin daha fazla çıkması bekleniyor

Açıklamada, Gazze’de ana yolların yüzde 92’sinin tahrip olması veya hasar görmesi ve iletişim altyapısının ciddi şekilde zarara uğraması nedeniyle temel insani yardımların ulaştırılmasının oldukça zorlaştığının altı çizildi.

Raporda, hızlı hasar ve ihtiyaç analizi metodolojisine uygun olarak Gazze’deki fiziksel yapılarda çatışma nedeniyle oluşan hasarlara ilişkin bir ön tahmin sağlamak için uzaktan veri toplama kaynaklarından ve analizlerden yararlanıldığı aktarılan açıklamada, ekonomik ve sosyal kayıpların yanı sıra iyileştirme ve yeniden inşa için finansman ihtiyaçlarını değerlendiren kapsamlı bir analizin durum izin verir vermez tamamlanacağı bildirildi.

Kapsamlı analiz aracılığıyla tahmin edilecek hasarların, kayıpların ve ihtiyaçların maliyetinin, Geçici Hasar Tespit Raporu’ndan önemli ölçüde yüksek çıkması bekleniyor.