Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın katılımıyla ABD’de 7-8 Mart tarihlerinde yapılacak Stratejik Mekanizma Diyaloğu toplantısına ilişkin brifing verildi. ABD hükümet yetkililerinin bilgilendirme toplantısında, Stratejik Mekanizma Diyaloğu’nun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından 2021’in sonbaharında oluşturulduğu ve Dışişleri Bakanları seviyesindeki son diyalog toplantısının Ocak 2023’te yapıldığı anımsatılarak, tarafların olumlu ve iyi bir görünüm inşa ettiğine değinildi.

Türkiye’ye yoğun ziyaretlerde bulunan ABD’li yetkililerin liderler seviyesindeki görüşmelerinin önemine işaret edilen toplantıda, “Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantısı pozitif gündem oluşturmak için bir fırsat.” ifadesine yer verildi.

Ayrıca Washington’daki toplantıda terörle mücadele, savunma işbirliği, ekonomi konularında çalışma gruplarının olacağı belirtilerek, Rusya, Ukrayna, Orta Doğu, Suriye, İsrail, Gazze ve Güney Kafkasya gibi konuların ele alınacağı ifade edilerek, iki ülkenin, görüşmelere devam edeceği kaydedildi.

Ekonominin, Stratejik Mekanizma toplantısında görüşülecek konulardan biri olmasından memnuniyet duyduklarını belirten hükümet yetkilileri, iki ülke arasında uzun süreli bir ekonomik bağ olduğuna işaret ederek, ABD’nin 2003’ten bu yana Türkiye’deki en büyük ikinci yatırımcı olduğunun ve Türkiye’de ABD İhracatının artmasının önemli olduğunun altını çizdi.

Yetkililer, “Afrika ve Orta Asya gibi bölgelerde Türkiye ile birlikte çalışarak ihtiyaç duyulan kalkınmayı sağlamak ve Çin ile Rusya’nın bu bölgelerdeki etkisine karşı koymak için pek çok fırsat olduğunu düşünüyoruz.” ifadesine yer verdi.

Hükümet yetkilileri, enerji, sağlık, ulaşım alanlarında iki ülkenin çok fazla fırsata sahip olduğunu belirterek, bu fırsatları içeren mekanizmanın 2024’te kurulmasını beklediklerini kaydetti.

“Türkiye’nin Avrupa için bir enerji tedarikçisi olarak rolünü, Rus olmayan gaz ihracatının arttırılması da dahil olmak üzere, teşvik etmeye çok hevesliyiz.” diyen yetkililer, stratejik mekanizmanın ötesinde enerji işbirliği konusunda da çok önemli potansiyelin varlığına dikkati çekti.

Hükümet yetkilileri, ABD İklim Değişikliği Özel Temsilcisi John Kerry’nin kısa süre önce Türkiye’de olduğuna işaret ederek, iklim konusunda da Türkiye ve ABD’nin işbirliği yapabileceği pek çok ilave alan olduğunu vurguladı.

Fulbright Programının 75. yıl dönümü kutlandı

ABD’deki Türk öğrenci sayısının 2 yıl üst üste arttığını söyleyen yetkililer, bu yıl ABD-Türkiye Fulbright Programının 75. yıl dönümünün kutlandığını belirterek, ikili Fulbright Komisyonu tarafından yürütülen programla 1949 yılından bu yana yaklaşık 6 bin 500 akademisyenin ve katılımcının desteklendiğini kaydetti.

Yetkililer, iki ülke arasında imzalanan kültürel mülkiyet anlaşmasına istinaden 2021’den bu yana değeri 62 milyon dolar olan 79 Türk kültürel eserinin Türkiye’ye iade edildiğini vurguladı.

Toplantıda Türkiye’nin, ABD için pek çok alanda değerli bir ortak olduğuna işaret edildi.

Gazetecilerin soruları

Hükümet yetkilileri, konuşmalarının ardında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Yetkililer, bazı büyükelçilik çalışanlarının özel Türk şirketleriyle yaptırımlara uyum konusunda görüşmeler yaptığına dair bazı söylentiler olduğuna ilişkin soruya, “Türk yetkililerle devam eden düzenli bir diyaloğumuz var. Haklısınız, Türk özel sektörü ile de temaslarımız oldu. Şirketlere çok sayıda eğitim verdik. Diyalog, hem devletten devlete hem de özel sektör arasında devam etti.” yanıtını verdi.

Hükümet yetkilileri, Türkiye’nin Suriye ve Irak’ta terörle mücadele operasyonlarını genişletme planlarına ilişkin sorulan soruya cevaben, terörle mücadele alanında Türkiye ve ABD’nin verimli ve yapıcı görüşmeler gerçekleştirdiğini belirterek, “Suriye’de tutuklu bulunan yabancı teröristlerin nüfusları ve Suriye’de ülke içinde yerinden edilmiş kişiler hem Suriye’de hem de Irak’ta, biliyorsunuz, üzerinde hemfikir olduğumuz ve birlikte çalıştığımız çok önemli bir konu.” ifadesini kullandı.

ABD’nin Suriye’de PYD-YPG terör örgütüne verdiği destekle ilgili tutumuna ilişkin sorulan soruyu ise yetkililer, şöyle yanıtladı:

“Türk halkının terör saldırılarına karşı güvende olmasını sağlamak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz. Tüm bunları müttefik olarak yapıyoruz, bu ilişkide nereye gitmek istediğimizi düşünmeye çalışıyoruz. ABD ile Türkiye ve diğer birçok NATO ülkesi arasında sahip olduğumuz, bu çok ama çok önemli ittifaklar aracılığıyla günümüzün jeostratejik meselelerini ele alıyoruz. Yani burada böyle bir fırsatımız var.”

Hükümet yetkilileri, Türkiye ve ABD arasında F-16 anlaşmasının NATO’nun gücü için kritik önem taşıdığına ve bunu büyük fırsat olduğunu savunarak, “Sadece iki ülke olarak değil, savunma sanayilerimiz ve onların nasıl işbirliği yaptıkları, zorlukların üstesinden nasıl geleceğimiz ve savunma ilişkimizi nasıl dönüştüreceğimiz konusunda ileriye baktığımızda başka yollar da olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Hakan Fidan’ın ABD ziyareti

7. Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma Toplantısı çerçevesinde, taraflar, geniş yelpazedeki ikili işbirliği alanlarını ilgili kurumların temsilcilerinin de katılımıyla etraflıca ele alacak. Taraflar, önemli küresel ve bölgesel gelişmeler hakkında kapsamlı diyalog gerçekleştirecek.

Hakan Fidan’ın Washington’a gerçekleştireceği ziyarette, ABD Senatosunun bazı üyeleriyle temaslarda bulunması ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile görüşmesi bekleniyor. Hakan Fidan, bazı düşünce kuruluşlarının etkinliklerine katılacak.

Aktarılan bilgilere göre, Bakan Fidan’ın ABD makamlarıyla yapacağı görüşmelerde, FETÖ ve PKK/YPG terör örgütüyle mücadelede Türkiye’nin beklentilerini muhataplarına ileteceği, savunma sanayisi alanında atılması gereken adımlar, F-16 programına ilişkin sürecin sağlıklı şekilde ilerletilmesi, F-35 programında ilgili prosedürlerin tamamlanması, Türkiye’nin ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) yaptırımlarından çıkarılma talebi ve ortak savunma sanayisi projelerinde ilerleme sağlanması için kısıtlamaların kaldırılması gibi konular da ziyaretin gündeminde yer alıyor.

NATO Vilnius Zirvesi’nde alınan kararlar gereği, müttefikler arasındaki savunma sanayisi kısıtlamalarının tüm ülkeler arasında kaldırılması gerektiğini vurgulayan diplomatik kaynaklar, NATO’nun güney sınırlarının güvenliği açısından bu hususun önem teşkil ettiğine dikkati çekti.

Diplomatik kaynaklara göre, son 2 yıldır 30 milyar doları aşan ticaret hacmi ile ekonomik ilişkilerin ilerletilmesine yönelik somut adımların görüşüleceği ziyarette, 100 milyar dolar ticaret hacmi hedefi doğrultusunda çalışmalar sürdürülecek.

Ziyarette, Türkiye-ABD enerji işbirliğinin güçlü şekilde devam etmesi de ele alınacak. Türkiye, halihazırda ABD’nin en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alıcısı konumunda bulunuyor.

Görüşmelerde, siyonist rejimin Gazze’de uyguladığı katliamın durması, Gazze’de acil ve tam ateşkesin sağlanması gerektiği ve uluslararası parametrelere uygun biçimde iki devletli çözüm için harekete geçilmesi dile getirilecek.

Ukrayna-Rusya Savaşı’nda ateşkes sağlanarak müzakerelere dönülmesi konusunun ele alınacağı görüşmelerde, Karadeniz Tahıl Girişimi’nin canlandırılması ile Karadeniz’de seyrüsefer güvenliğinin sağlanması da gündemde olacak.

Görüşmelerde, Yunanistan ile pozitif seyreden ilişkiler, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış süreci, Suriye, Yemen, İran ve Libya gibi bölgesel konular da kapsamlı şekilde ele alınacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Biden’ın, Ekim 2021’de Roma’da G20 Liderler Zirvesi kapsamında yaptıkları görüşmede Türkiye-ABD Stratejik Mekanizmanın kurulması kararlaştırılmıştı.

MİT Başkanı Kalın da ABD’de

Hakan Fidan’dan önce, MİT Başkanı İbrahim Kalın, temaslarda bulunmak üzere Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) gitti.

İbrahim Kalın, ziyaretinde Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı William Burns ile bir araya gelecek. İstihbarat yetkilileriyle görüşecek olan Kalın, Beyaz Saray’da, Kongre’de ve Dışişleri Bakanlığında da temaslarda bulunacak.