Belirtilen bir haftalık sürenin dolmasının ardından ECOWAS tehdidini yerine getirememiş, 10 Ağustos’ta yeni bir toplantı tertip etmişti.

Nijerya’nın başkenti Abuja’da Nijer’deki darbe gündemiyle düzenlenen ECOWAS Zirvesi dün yapıldı. Zirvede alınan karar göre, ECOWAS, Nijer’de “anayasal düzenin tesisi için” üye ülkelerin savunma bakanlarına, ihtiyat kuvvetlerini hazır hale getirme ve konuşlandırma talimatı verdi. ECOWAS, Nijer gündemiyle düzenlediği zirvede, üye ülkelerin askerlerinin konuşlanmaya hazır hale getirilmesi kararı almasına rağmen sorunu hala müzakere yoluyla çözme konusundaki isteğini de yineledi.

Zirveye başkanlık eden ECOWAS Dönem Başkanı Bola Tinubu, “Yaklaşımımızın temelini diplomatik müzakereler ve diyalog oluşturuyor.” ifadesini kullanırken henüz bu yolların tükenmediğini işaret etti. Tinubu, müzakere yolunun hala açık olduğu mesajını verirken güç kullanımının da son çare olarak hala masada durduğunun altını çizdi.

İhtiyati kuvvetin bileşenleri

2003’te Fildişi Sahili ve Liberya, 2012’de Gine Bissau ve 2013’te Mali’ye barış gücü olarak giren ve istikrarı sağlamaya çalışan ECOWAS’ın ihtiyat kuvvetleri, kriz zamanlarında üye ülkelerin gönderdiği askerlerden oluşuyor.

ECOWAS kuvvetlerinin herhangi bir ülkeye müdahalede bulunabilmesi için ortak karar alması ya da Afrika Birliğince görevlendirilmesi gerekiyor.

Hazır kuvveti bulunmayan ECOWAS, yaklaşık 2 bin 750 kişilik “görev kuvveti” ve 3 bin 750 kişilik “ana kuvveti” üye ülkelerden toplayabiliyor.

Sivil, polis ve askerlerden oluşan İhtiyat Kuvvetlerinin Mali, Nijerya ve Gana’da eğitim merkezleri bulunuyor.

İhtiyati kuvvet için zaman belirtilmedi!

ECOWAS Zirvesi sonunda yayımlanan bildiride de hem müzakere hem askeri müdahale seçeneğinin varlığına işaret edilerek krizin barışçıl çözümü için tüm seçeneklerin masada olduğu anımsatıldı. Bildiride Nijer’de “anayasal düzenin tesisi için” üye ülkelerin savunma bakanlarına, ihtiyat kuvvetlerini hazır hale getirme ve konuşlandırma talimatı verildiği kaydedildi. İhtiyat Kuvvetlerinin nerede, ne zaman konuşlandırılacağına ilişkin ise bilgi paylaşılmadı.

Bildiride, 30 Temmuz’da yapılan ilk zirvede alınan yaptırım kararlarının aynen uygulanacağı vurgulandı ve Nijer’deki krizin barışçıl yollarla çözülmesini doğrudan ya da dolaylı şekilde baltalayan ülkelere, bu durumun bazı sonuçlar doğuracağı uyarısında bulunuldu.

Afrika Birliği’ne de ECOWAS tarafından alınan tüm kararları onaylaması çağrısı yapıldı. Birleşmiş Milletler (BM) de dahil tüm müttefik kurum ve ülkeler de ECOWAS’ın Nijer’de anayasal düzenin yeniden tesis edilmesindeki çabalarını desteklemeye davet edildi.

ECOWAS’ın askeri müdahale tehdidi

ECOWAS, Nijer’de 26 Temmuz’da askerin yönetime el koyması sonrası 30 Temmuz’da ilk kez toplanmış ve cuntaya, Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum’un serbest bırakılması ve yeniden görevine dönmesi için 7 günlük süre vermişti. ECOWAS’ın askeri cuntaya verdiği bir haftalık süre 6 Ağustos gece yarısı itibarıyla dolmuştu.

Bu sürede taleplerinin karşılanmaması durumunda askeri müdahale dahil her seçeneği değerlendireceklerini bildiren ECOWAS, beklenenin aksine askeri operasyon başlatmamış ya da başlatamamıştı.

Askeri müdahale ihtimali, Batı Afrika’daki diğer cunta hükumetlerinin de tepkisini çekmişti.

Yönetimde askerlerin olduğu Burkina Faso ve Mali, yayımladıkları ortak bildiride, Nijer’e askeri müdahalenin kendilerine savaş açmak anlamına geldiği konusunda ECOWAS’ı uyarmış, Gine de cuntaya destek açıklamasında bulunmuştu.