Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi‘nde Haiti’deki güvenlik durumunun görüşüldüğü oturumda, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Haiti Özel Temsilcisi Maria Isabel Salvador, üye devletleri bilgilendirdi.

Maria Isabel Salvador, “Haiti’nin artan çete şiddetiyle mücadele etmek ve polis gücünü kuvvetlendirmek için acil yardıma ihtiyacı var. Ülkede daha önce görülmemiş düzeydeki istikrarsızlıkla mücadele gecikirse, bölgeye sıçrayabilir.” uyarısında bulundu.

Daha önce Haiti’de nispeten güvenli bölgelerin bulunduğu başkent Port-au-Prince ve çevresinde çete şiddetinin “alarm verici düzeyde” arttığına dikkati çeken Salvador, çetelerin hakim geldiği bölgelerde cinsel şiddetin de bulunduğunun altını çizdi.

Salvador, Haiti Ulusal Polisi verilerine göre, geçen senenin ilk çeyreğine göre suç olaylarının iki kat arttığını belirterek, “Başkentte silahlı çetelerin artan hakimiyet çabaları, polisin de az ya da hiç olmadığı bazı yerlerde, bölge sakinlerinin sorunu kendilerinin çözmeye çalıştığı görülüyor. Bu dinamikler sosyal dokunun zedelenmesine ve bölge için öngörülemez sonuçlara yol açabilir.” uyarısını yaptı.

Haiti hükümetinin polis gücüne yatırım yapmaya devam ettiğini belirten Salvador, buna rağmen polis gücünün ciddi anlamda personel eksikliğiyle karşı karşıya kaldığına ve mevcut suç ve şiddetle baş edecek güce sahip olmadığına dikkati çekti.

Salvador, ülkedeki siyasi çıkmaza da acilen bir çözüm bulunması gerektiğini kaydederek, çete şiddetinin aynı zamanda ülkedeki insan hakları ihlallerini de çok ciddi oranda artırdığını ifade etti.

Çocukların da öldürme, kaçırma ve tecavüz gibi ciddi suçlara maruz kaldığını bildiren Salvador, “Son üç ayda sınıflarında oturan çocuklar mermilerle vuruldu ve okula girip çıkarken kaçırıldı.” açıklamasında bulundu.

Salvador, çocukların şiddet nedeniyle okula gidemediğini de belirterek, “Haiti’nin BM Güvenlik Konseyi’nin onayıyla uluslararası özel güçlerin konuşlandırılmasına acil ihtiyacı var. ” dedi.

Haiti Ulusal Polisi’nin desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Salvador, şunları kaydetti:

“Haiti’nin artan çete şiddetiyle mücadele etmek ve polis gücünü kuvvetlendirmek için acil yardıma ihtiyacı var. Ülkede daha önce görülmemiş düzeydeki istikrarsızla mücadele gecikirse, bölgeye sıçrayabilir. BM Güvenlik Konseyi’nin kararlı desteği Haiti’de güvenlik, hukuk, istikrar ve barışı sağlamak için elzem.”

Salvador, hızlı harekete geçmenin önemine işaret ederek, “Bu korkunç döngüyü gecikmeden kırmamız gerekiyor. Haiti halkı bekleyebilecek durumda değil. Şimdi harekete geçmemiz gerekiyor.” çağrısını yaptı.

Haiti Dışişleri Bakanı: Terör ülke genelinde yayılıyor

Haiti Dışişleri Bakanı Jean Victor Geneus, halkının tarif edilemeyecek acılarla karşı karşıya kaldığını vurgulayarak, halkın güvenlik ve hareket serbestisini yitirdiklerini kaydetti.

“Haiti halkı silahlı çeteler ve destekçileri tarafından rehine alınmış durumda.” diyen Geneus, Haiti hükümetinin ülkeye uluslararası özel güç konuşlandırılmasını güçlü bir şekilde desteklediğinin altını çizdi.

Geneus, “Alarma geçmek için geçerli gerekçeler var. Terör ülke genelinde yayılıyor” diyerek, yerinden edilen kişilerin göç ettiğini ve durumun bölge ülkelerini de etkilediğini söyledi. Geneus, “Haiti tehlike altında ve acilen BM ailesinin yardımına ihtiyacı var.” diye konuştu.

Ekim ayında da talep yinelenmişti

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ekim 2022’de Güvenlik Konseyi üyeleri de dahil olmak üzere uluslararası toplumu Haiti hükümetinin uluslararası özel gücün derhal konuşlandırılması talebini acil olarak değerlendirmeye çağırmıştı.

Haiti’deki şiddet olayları

Ülkede silahlı grupların çatışması nedeniyle Nisan 2022’den bu yana 500’den fazla kişi yaşamını yitirirken 3 bini aşkın kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Haiti’deki toplumsal huzursuzluk, Temmuz 2021’deki Devlet Başkanı Jovenel Moise evinde uğradığı suikastte öldürülmüş, aynı yıl ağustosta 2 bin 200’den fazla kişinin ölümüne ve on binlerce evin yıkılmasına yol açan 7,2 büyüklüğündeki deprem, enflasyon, kolera vakaları, adam kaçırma ve şiddetin artmasıyla son yıllarda önemli ölçüde derinleşti.

Enflasyonun son yılların en yüksek seviyesine ulaştığı ülkede nüfusun yüzde 40’ı gıda yardımlarına bağımlıyken kronik hale gelen çete çatışmaları da yüzlerce kişinin ölümüne ve binlercesinin yerinden edilmesine yol açtı.

BM raporunda, başkent Port-au-Prince’deki güvenlik sorunlarının savaştaki bir ülkenin seviyesine ulaştığı belirtilmiş, ülkede, 14-19 Nisan tarihlerinde 18’i kadın ve çocuklardan oluşan 70 kişinin çete savaşlarının neden olduğu olaylarda hayatını kaybettiği ifade edilmişti.

Silahlı çete üyelerinin bölgelerini genişletmek için birbiriyle mücadele ettiği aktarılan raporda, çetelerin birbiriyle ve polisle aralarındaki çatışmaların çok sayıda sivilin ölümüne neden olduğu vurgulanmış, Haitililerin ülkedeki mevcut durum nedeniyle son 10 yıldaki en kötü insani krizlerden biriyle karşı karşıya oldukları belirtilmişti.

Başkent Port-au-Prince’in yaklaşık yüzde 80’ini çetelerin kontrol ettiği ve irili ufaklı 200’e yakın çetenin başkentte müdahale olmaksızın faaliyet gösterdiği biliniyor.

Moise suikastının ardından yönetimi devralan Başbakan Ariel Henry ve BM, Haiti polisine destek için uluslararası yardım çağrısında bulunmuş ancak hiçbir ülke bu çağrıya yanıt vermemişti. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada’dan Haiti’deki şiddet olaylarına müdahale etmesini istemiş ancak bu talep Kanada Başbakanı Justin Trudeau tarafından reddedilmişti.

Haiti’de gözaltına alınan çete üyeleri linç edildi

Silahlı çetelerin yoğun şekilde faaliyet gösterdiği Karayipler ülkesi Haiti’de çete üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alınan 13 kişi çevredekiler tarafından dövülerek öldürüldü.

Independent’in haberine göre, dün Başkent Port-au-Prince’de gerçekleşen olayda, polisin gözaltına aldığı 13 kişinin arabalarını aradığı sırada çevredeki bir güruhun şüphelilere saldırdığı belirtildi.

Şüphelilerin petrole batırılmış lastiklerle dövüldüğü ardından da ateşe verildiği bildirildi.