AB Konseyi, AB’ye üye 26 ülke liderinin Ukrayna konusundaki ortak açıklamasını paylaştı. Açıklamaya Macaristan ve lideri Victor Orban katılmadı.

Ortak açıklamada öncelikle Trump’a övgüde bulunularak, Avrupa Birliği üyelerinin, Amerikalı mevkidaşları Donald Trump’ın Ukrayna’daki savaşı sona erdirme, Ukrayna için adil ve kalıcı bir barış ve güvenlik sağlama yönündeki çabalarını memnuniyetle karşıladığı belirtildi.

Avrupa’nın menfaatleri korunsun

Açıklamada, “Ukrayna halkı geleceğine karar verme özgürlüğüne sahip olmalıdır. Ukrayna’da barışa giden yol Ukrayna olmadan belirlenemez.” ifadeleri yer aldı. Savaşın Avrupa ve uluslararası güvenlik açısından daha geniş kapsamlı etkilerinin bulunduğu vurgulanan açıklamada, “Diplomatik bir çözümün Ukrayna’nın ve Avrupa’nın hayati güvenlik çıkarlarını koruması gerektiği inancını paylaşıyoruz.” denildi.

Açıklamada, Avrupa Birliği’nin Ukrayna’ya desteğinin devamına ilişkin, “ABD ve diğer benzer düşünen ortaklarla koordinasyon içinde” Ukrayna’nın doğal meşru müdafaa hakkını kullanması nedeniyle bu ülkeye siyasi, mali, ekonomik, insani, askeri ve diplomatik destek sağlamaya devam edeceğine işaret edilerek, Rusya’ya yönelik yaptırımların da sürdürüleceği bildirildi.

Avrupa Birliği üyelerinin çıkarları

Açıklamada, Ukrayna’nın kendini savunabilir hale gelmesini, savaş sonrasında verilebilecek güvenlik garantilerinin “ayrılmaz bir parçası” olarak nitelenirken, AB’nin kendi üyelerinin çıkarlarını da göz önüne alarak, yetki ve kabiliyetleri temelinde güvenlik garantilerine daha fazla katkıda bulunmaya hazır olduğunun altı çizildi.

Açıklamada, Ukrayna’nın AB üyeliği yolunda destekleneceği iddia edilirken, üyeliğe alınacağına ilişkin bir ifade kullanılmadı.

Orban’dan öneri: Rusya ile görüşmelere başlayın

Avrupa Birliği üyesi Macaristan ve Rus yanlısı lideri Victor Orban ise bu açıklamaya katılmadığını duyurdu. Orban, sosyal medya mesajında, AB liderlerinin Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin arasında yapılacak tarihi zirveye günler kala açıklama “yayınlamaya çalıştığını” belirtti.

“Liberal-ana akım koro, en sevdikleri ‘Putin’in kuklası’ şarkısını yeni yorumuyla seslendirmeye başlamadan önce Macaristan adına açıklamayı neden desteklemeyeceğimi paylaşmaya karar verdim.” ifadelerini kullanan Orban, şöyle devam etti:

“Açıklama, AB liderlerinin davet edilmediği bir toplantı için koşullar belirlemeye çalışıyor. AB’nin kenarda kalması zaten yeterince üzücü. İşleri daha da kötüleştirebilecek tek şey, kürsüden talimat vermeye başlamamız. AB liderleri için tek mantıklı eylem, ABD-Rusya görüşmesi örneğine dayanarak bir AB-Rusya zirvesi başlatmaktır. Barışa bir şans verelim!”

Avrupa Birliği rahatsız

Yaklaşık 3,5 yıldır Ukrayna’yı savaşa süren ve savaşı varoluşsal tehdit olarak tanımlayan, şimdiye kadar toplam 160 milyar doların üzerinde, Rus kaynaklarından elde ettiği faizi kaynak olarak ayıran Avrupa Birliği, Alaska zirvesinde masa dışı bırakılmaktan rahatsızlık duyuyor.

Bu nedenle varılacak bir barış anlaşmasının gelecek Rusların Avrupa’ya saldırganlığını caydırıcı nitelikte olmamasından da endişe duyuyor.

Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları, dün büyük kısmını bu konuya ayırdıkları olağanüstü çevrimiçi toplantıda bir araya gelmişti. Toplantı sonrasında transatlantik birliğin önemine dikkat çekilerek, ABD’nin Ukrayna’daki çabalarına destek mesajı verilmişti.

İngiltere de koroya katılmıştı

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya, Polonya, Finlandiya liderleri, 10 Ağustos’taki ortak açıklamada barışa giden yola Ukrayna olmadan karar verilemeyeceğini bildirerek, zirveye Zelenskiy’nin de katılması çağrısında bulunmuştu.

Bunun üzerine Trump, Putin’in ardından Zelenskiy ile de görüşeceğini duyurmuş, ancak zirveye katılacağına dair bir şey söylememişti.

Avrupa Nato, Ukrayna ile toplantı yapacak 

Alaska’da masa dışı kalan Avrupa, Nato ve Ukrayna; Trump’la internetten çevrimiçi görüşme ayarladı. Almanya Başbakanı Merz’in davetiyle düzenlenen toplantıya, Trump, Zelenskiy, Rutte, AB yönetimi ve bazı Avrupalı liderlerin katılımı bekleniyor.