ABD’den Güney Kıbrıs Rumlarına destek

Türkiye’nin NATO müttefiki ABD, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırma kararının yeniden uzattığını duyurdu. Türk Dışişleri Bakanlığı karara tepki gösterdi, ‘hassas dengelere zarar verir’ açıklaması yaptı. Kuzey Kıbrıs Dışişleri Bakanlığı da, bu desteğin Kıbrıs Adası ve Doğu Akdeniz’de olumsuz sonuçlar doğuracağını vurguladı.

Dışişleri Bakanlığı konuya ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, ABD’nin, Eylül 2020’de GKRY’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma yönünde aldığı, 2022’de kapsamını genişlettiği ve 2023’te uzattığı kararı, 1 Ekim 2024 itibarıyla bir yıllığına yeniden uzatacağını duyurduğu hatırlatıldı. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“ABD’nin, 2020 Eylül ayında GKRY’ne yönelik silah ambargosunu kaldırma yönünde aldığı, 2022 yılında kapsamını genişlettiği ve 2023 yılında uzattığı kararı, 1 Ekim 2024 tarihi itibarıyla bir yıllığına yeniden uzatacağı açıklanmıştır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığı tarafından bu konuyla ilgili yapılan açıklamada kayıtlı görüşlere iştirak ediyoruz.

Söz konusu vahim hata, Ada’daki silahlanmayı artıracak ve bölgedeki hassas dengelere zarar verecektir. GKRY’nin artan silahlanma faaliyetleri karşısında, KKTC’nin savunma ve caydırıcılık kabiliyetini artıracak her türlü önlemi alacağına inanıyoruz.”

Kuzey Kıbrıs Dışişleri Bakanlığı da tepki gösterdi

Bakanlık tarafından, “Amerika Birleşik Devletlerinin Güney Kıbrıs Rum Yönetimine uyguladığı silah kaldırma ambagosunu kaldırma kararını uzatması hk.” başlığı altında şu açıklama yayınlandı:

“Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 1987 yılından bu yana Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) uyguladığı silah satış kısıtlamalarını 2020 yılında kısmen, 2021 yılında ise tamamen kaldırmış; ardından ABD Dışişleri Bakanlığı 18 Ağustos 2023 tarihli açıklamasıyla, silah ambargosunun kaldırılması kararının, 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren 2024 yılına kadar bir yıl süreyle uzatıldığı duyurmuştu. Anılan silah ambargosu kaldırma kararının 30 Eylül 2025 tarihine kadar bir yıl daha uzatıldığı, 27 Eylül 2024 tarihinde Resmî Gazete’de açıklanmıştır.

Rum kesimine uygulanan silah ambargosunun kaldırılma kararının yılda bir kez “gözden geçiriliyormuş” gibi yapılması; Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Amerika Birleşik Devletleri arasında ikili savunma işbirliğine dayalı bir yol haritasının imzalanması ve ABD donanmasına ait savaş gemilerinin düzenli olarak Rum kesimindeki limanlara sözde “liman ziyaretleri” gerçekleştirmeleri tesadüfi gelişmeler değildir.

ABD Yönetiminin Rum yönetimine, silah ambargosunun kaldırılmasını da kapsayan “stratejik ortaklık” kisvesi altındaki desteği, Rum tarafınca, ülkemiz ve Anavatanımız aleyhine adeta bir silahlanma yarışına çevrilmiştir. ABD’nin, Doğu Akdeniz’deki dengeleri değiştirme potansiyeline sahip bu adımları Rum tarafınca da istismar edilmekte ve adada “güvenlik tehdidine maruz mağdur taraf” yalanını sürdürüp, uluslararası kamuoyunu yanıltmaya devam etmesini sağlamaktadır.

Hatırlanacağı üzere, Rum/Yunan yanlısı bazı Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi (TM) üyeleri, 1 Mayıs 2024 tarihinde, Rum tarafına uygulanan silah ambargosunun rahatlatılarak, silah ambargosunun kaldırılma kararının gözden geçirilme süresinin bir yıldan beş yıla uzatılması için “’End the Cyprus Embargo Act”’ isimli bir yasa tasarısı sunmuşlardır. Anılan yasa tasarısının onaylanması halinde, Amerika Birleşik Devletlerinin silah ve askeri teçhizat satışı dahil, stratejik ortaklık kapsamında Rum tarafına verdiği askeri destek derinleşecek ve kalıcı hale gelecektir.

ABD Yönetimi’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimine vermekte olduğu desteğin Kıbrıs Adası ve Doğu Akdeniz’de doğurabileceği olumsuz sonuçlar konusunda bir kez daha hatırlatma yapmakta fayda görmekteyiz. İlgili tüm tarafları sağduyu ile hareket etmeye ve özellikle ABD Yönetimini Kıbrıs Rum kesimini cesaretlendirmekten vazgeçmeye davet ediyoruz.”

ABD ile GKRY arasındaki anlaşma

Milli Savunma Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Tuğamiral Zeki Aktürk, 12 Eylül’de bakanlıkta düzenlediği basın bilgilendirme toplantısında, ABD ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında imzalanan askeri anlaşmaya ilişkin sorular üzerine şunları anlatmıştı:

“ABD ile GKRY arasında yapılan ‘Savunma İşbirliğine İlişkin Yol Haritası’ anlaşmasını şiddetle kınıyoruz. Dışişleri Bakanlığımızın da ifade ettiği gibi Kıbrıs Türk tarafının güvenliği hilafına atılan bu adımlar, ABD’nin Kıbrıs Adası’na yönelik tarafsız tutumuna zarar vermektedir. Bu kapsamda KKTC’yi yok sayan ve GKRY’yi adanın tek temsilcisi olarak gören yaklaşım gözden geçirilmelidir.

Ayrıca her fırsatta adada adil ve kalıcı barıştan söz eden ABD’nin bu tutumunu, sergileyeceği tarafsız yaklaşım ile de ortaya koymasını bekliyoruz. Adada sürdürülebilir bir çözüm için tek gerçekçi yol, egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü temelinde işbirliğine dayalı bir ilişkiyle mümkündür. Türkiye’nin geçmişte olduğu gibi bugün ve yarın da garanti ve ittifak anlaşmaları çerçevesinde her ne pahasına olursa olsun Kıbrıs Türklerinin güvenliğini, huzurunu ve refahını korumak için kararlılığı tamdır.”