Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Çinli şirketin yatırımına ilişkin imzalar Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile BYD Yönetim Kurulu Başkanı Wang Chuanfu tarafından atıldı.

Anlaşma çerçevesinde, BYD’nin Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırımla yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretim tesisi ile sürdürülebilir mobilite teknolojilerine yönelik AR-GE merkezi kurması öngörülüyor. 2026 sonunda üretime başlaması hedeflenen tesiste, 5 bin kişiye kadar doğrudan istihdam sağlanması planlanıyor. Bölgede yeni enerji araçlarına yönelik artan taleple birlikte Avrupa’daki tüketicilere de ulaşılması hedefleniyor.

Bakan Kacır: Uzun süredir devam eden görüşme ve istişarelerin ürünü

Açıklamada, görüşlerine yer verilen Bakan Kacır, anlaşmadan duyulan memnuniyeti dile getirdi.

Kacır, “Elektrikli araç ve batarya teknolojilerinde lider küresel marka BYD’nin ülkemize yatırım kararı almasından memnuniyet duyuyoruz. Bu yatırım kararı, aralık ayında Çin’e yaptığımız ve BYD’nin 110 bin mühendisiyle günde 32 patent ürettiğine bizzat tanık olduğumuz ziyaretten bu yana uzun süredir devam eden görüşme ve istişarelerin ürünüdür. Yeni teknolojileri ve AR-GE’yi Türkiye’ye getirme çabalarımız, ülkemizin yalnızca uluslararası yatırımlar için bir merkez değil, aynı zamanda bir inovasyon ve ileri yeşil teknoloji merkezi olma potansiyelini de vurgulamaktadır. Yeni nesil araçların yüksek yerli katma değerle üretimine yönelik bu yatırım, otomotiv sektörümüze güç katacak.” ifadelerini kullandı.

Avrupa’nın en büyük üçüncü otomobil üreticisi olan Türkiye’de, 35 milyar doların üzerinde yıllık tutarla ihracatın lider sektörü olan otomotiv sektöründe yeni nesil ve çevre dostu elektrikli araçlara yönelik dönüşümü öncelikli hedef olarak gördüklerini vurgulayan Kacır, şöyle devam etti:

“Bu kapsamda milli markamız Togg, ülkemiz için öncü bir adım olmuştur. Ülkemizde üretim yapmakta olan diğer markaların da elektrikli araçlara yönelik yatırımları Bakanlığımızca desteklenmektedir. Elektrikli araçların yaygınlaşmasını destekleyici önemli unsurlardan biri olan şarj istasyonlarının tüm şehirlerimizde hızla yaygınlaşmasını sağladık. Türkiye, yeni yatırımlarla otomotiv sektöründe dönüşümün lider ülkesi olacak.”

Kacır, Türk otomotiv sanayisi için tarihi bir güne şahitlik ettiklerine dikkati çekerek, otomotiv sektöründe 8’i küresel marka olmak üzere 13 markanın üretim yaptığını bildirdi. 2002’de yaklaşık 300 bin olan araç üretiminin geçen yıl 1 milyon 400 bini aştığı bilgisini veren Kacır, şunları kaydetti:

“Mevcut üreticilerimizin kapasite artışlarını her daim destekledik. Bunun yanında, ülkemize yeni marka yatırımları çekmek için de gayretlerimizi artırdık. BYD’nin yatırım kararı, Sayın Cumhurbaşkanı’mızın liderliğinde sürdürdüğümüz yatırımcı dostu politikaların ve yatırımlara sunduğumuz desteklerin sonucudur. Türkiye, yatırımcılar için Gümrük Birliği yoluyla Avrupa pazarına ve 23 ülkeyle imzalamış olduğu serbest ticaret anlaşmalarıyla pek çok ihracat pazarına erişim kapısıdır. Türkiye’ye güvenen ve yatırım yapanlar kazanmaya devam edecektir.”

‘Türkiye’ye yeni küresel yatırımlar kazandıracağız’

Bakan Kacır, milyar dolarlık yatırımın sinyalini yaklaşık bir yıl önce vermişti. Kacır, 27 Temmuz 2023’te katıldığı bir yayında, “Bu ülkeye değer katacak her markaya veya firmaya Türkiye’nin kapısı açıktır. Türkiye’de üretim yapmayı arzu eden Avrupa markaları da var, Uzak Asya markaları da var. Onlarla yoğun şekilde görüşüyoruz. İnşallah hem o Manisa’daki araziyi bir yatırımla buluşturmak hem de başka yatırımları ülkemize çekmek için çaba gösteriyoruz. Önümüzdeki dönemde Türkiye’ye yeni küresel yatırımlar kazandıracağız.” ifadelerini kullanmıştı.

Aralık 2023’te Çin’de üretim yapan firmaları ziyaret eden Kacır, görüşmelerinin yatırıma dönüşeceğinin ipucunu vererek, şu değerlendirmeyi yapmıştı:

“2022 yılında dünyada 23 milyon elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araç satışı gerçekleşti. Bunun yüzde 60’ı yani 14 milyondan fazlası Çin’de gerçekleşti. Bu Çin’deki otomotiv firmalarının özellikle yenilikçi teknolojiler alanında dünyanın önüne geçmesine imkan tanıdı. Böylelikle çok sayıda Çin firması sadece Çin pazarına değil, artık küresel pazarlara da geliştirdikleri ürettikleri elektrikli araçları ihraç edebilir hale geldi. Önümüzdeki dönemde muhtemel ki pek çok ülkede otomobil pazarında yeni oyuncuların ortaya çıktığına şahitlik edeceğiz.”

İmza töreni

Çinli elektrikli araç üreticisi BYD Yönetim Kurulu’nu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabulünün ardından yeni nesil araç yatırımı imza törenine katıldı. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’ndeki kabul basına kapalı yapıldı.

Kabulün ardından Çinli elektrikli araç üreticisi BYD ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında BYD’nin Türkiye’de yatırım yapmasına yönelik anlaşması imzalandı. Anlaşmayı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile BYD Yönetim Kurulu Başkanı Wang Chuanfu imzaladı.

Kacır’dan, BYD için ‘küresel şampiyon’ ifadesi

Çinli elektrikli araç üreticisi BYD firmasıyla gerçekleştirilen yatırım anlaşmasına ilişkin de bilgi veren Kacır, Türkiye’nin yüksek teknoloji alanında merkez olmasını önemli bir hedef olarak gördüklerini belirtti.

Çok büyük küresel markaların arasında milli bir marka ortaya çıkarmanın kolay iş olmadığını ifade eden Kacır, Türkiye’nin otomobili TOGG’un doğuştan akıllı ve elektrikli araç olarak tasarlanmasının, milli bir marka ortaya çıkarabilme imkanı sağladığını anlattı. Küresel bir şampiyonun Türkiye’ye gelerek, adım atmasını arzu ettiklerini vurgulayan Kacır, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Geçtiğimiz yıl aralık ayında Shenzhen’e ziyaretimde, bu alanda lider BYD markasının başkan ve ekibiyle bir araya gelmiştik ve onları Türkiye’de yatırıma davet etmiştik. Türkiye nitelikli insan kaynağıyla önemli bir yatırım adresidir. Türkiye, sahip olduğu coğrafi konumla ve bu coğrafi konum ve altyapı yatırımları sayesinde aynı zamanda Gümrük Birliği ve 23 farklı ülkeyle imzalamış olduğumuz serbest ticaret anlaşmaları sayesinde yatırımcılara sunduğu ihracat fırsatlarıyla aslında yatırımcılar için en doğru adrestir. Türkiye’nin bu fırsatlarını yatırımcı dostu yaklaşımlarla bütünleştirerek ülkeye küresel yatırım çekme hedefi doğrultusunda gayretlerimizi sürdürdük ve nihayetinde Sayın Cumhurbaşkanımızın huzurunda BYD başkanıyla bir anlaşma imzaladık. Türkiye’de başlangıçta yıllık 150 bin araç üretim kapasitesi hedeflenen ama araç üretiminin yanında AR-GE merkezi kurulmasını da amaçlayan bir yatırım planını gerçekleştirmek için hep birlikte gayret edeceğiz. İnşallah bu yatırım gerçekleştiğinde yaklaşık 5 bine erişen bir doğrudan istihdam ortaya çıkmış olacak ve bunun birkaç misli de dolaylı istihdam Türkiye’de gerçekleştirilmiş olacak. Bunun yanında inşallah Türkiye, dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi BYD’nin en önemli üretim üstlerinden biri olacak ve burada üretilen araçlar ve teknolojiler büyük ölçüde Avrupa pazarlarına ve diğer ihracat pazarlarına sunuluyor olacak.”

Bakan Kacır, geçen yıl 3 milyon 100 bine yakın araç üreten, elektrikli araç ve yeşil teknolojilerde küresel lider olan bir markanın Türkiye’yi tercih etmiş olmasının, kendileri için çok anlamlı olduğunu belirterek, hem otomotiv alanında hem diğer sektörlerde yeni markaların yatırım için Türkiye’yi tercih etmeye devam edeceğini kaydetti.

Çinli otomobillere ek vergi zammı geldi

Türkiye’de Çin otomobillerine %40 ek gümrük vergisi uygulanmaya başlandı. Bu vergiden etkilenen Çinli markaların başında gelen Chery, satış fiyatlarına ortalama 100 bin TL zam yaptı.

Ekonomim gazetesinden Aysel Yücel’in aktardığına göre, sektör yetkililerinin “Türkiye’ye yatırıma zorlama” amaçlı olarak nitelediği Çin menşeli otomobillere yönelik yüzde 40 ek gümrük vergisi uygulaması, dün itibariyle yürürlüğe girdi.

Uygulamanın başlamasıyla, Çin’den ithal edilen otomobillerin fiyatlarına da zam yapıldı. Otomotiv veri ve analiz şirketi Cardata’nın CEO’su Hüsamettin Yalçın’ın EKONOMİ gazetesine verdiği bilgiye göre, Türkiye’de en çok satan Çinli marka olan Chery, dün itibarıyla satış fiyatlarına ortalama 100 bin TL zam yaptı.

Bir diğer Çinli marka MG’nin internet sitesinde “fiyatlarımız güncelleniyor” ibaresine yer verilirken, Türkiye’de fabrika kurma kararını açıklayan BYD’nin ise dün itibariyle eski satış fiyatlarını koruması dikkat çekti. Woyah, Maxus, DFSK, Skywell ve Leap Motor gibi diğer Çinli otomobil markalarının da fiyatlarını önümüzdeki günlerde güncellemesi bekleniyor.