Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, NATO’nun 75’inci kuruluş yıl dönümüne gelen zirvede, ittifak coğrafyasına yönelik meydan okumalar ve riskler karşısında teşkilatın, caydırıcılık ve savunma alanındaki gayretleri ile Ukrayna’daki durum ve bu ülkeye yönelik destek hakkında görüş alışverişinde bulunulacak.

İttifak’a yönelik temel tehditlerden terörizmle mücadele konusunda atılan adımlar da zirve gündeminde yer alacak.

NATO’nun Asya-Pasifik bölgesindeki ortakları Avustralya, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda’nın liderleri, Ukrayna Devlet Başkanı ve Avrupa Birliği temsilcileri de ilgili oturumlara katılım sağlayacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, zirve kapsamında katılımcı bazı devlet ve hükümet başkanlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirmesi öngörülüyor.

75. yıl toplantısı

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in başkanlığında gerçekleşecek zirveye, devlet ve hükümet başkanları düzeyinde katılım sağlanacak.

Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ana gündem maddesi olacağı zirvede, ittifakın kolektif savunma ve caydırıcı gücü ile özellikle Çin’e karşı ortaklıkların güçlendirilmesine odaklanılacak.

Bu çerçevede, zirveye 32 üyenin yanı sıra Ukrayna, Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore liderleri de iştirak edecek.

Ana gündem yine Ukrayna

Finlandiya ve İsveç’in de katılımının ardından ilk kez 32 üyesiyle bir araya gelecek ittifakın zirvede ana gündem maddesi, Ukrayna’ya destek olacak.

Üye ülkeler zirve kapsamında yürüttüğü müzakereler sonrasında, Ukrayna için önemli bir destek paketi açıklayacak.

2022’den bu yana Ukrayna’ya destek olmak için NATO üyeleri ülkeye her yıl yaklaşık 40 milyar avro destek sağlıyor. Zirve kapsamında, üyelerin Ukrayna’ya 40 milyar avroyu yıllık baz olarak kabul etmesi, daha sonra desteğin sürdürülmesi konusunda anlaşması bekleniyor.

Ukrayna’ya destek çerçevesinde zirvede aynı zamanda ilave bazı üyelerin Kiev ile ikili askeri anlaşmalara imza atabileceği düşünülüyor.

Zirvede aynı zamanda NATO, Ukrayna’ya uluslararası güvenlik desteğinin koordinasyonunu üstlenmesini sağlayan bir komuta merkezinin kurulacağını duyuracak.

Yüzlerce personeli olması öngörülen ve üç yıldızlı bir general tarafından başkanlığı yürütülecek komuta merkezinin karargahı ise Almanya’da olacak.

Kolektif savunma ve caydırıcılık kabiliyeti

Rusya’nın 2014’te Kırım’ı yasa dışı ilhakının ardından kolektif savunma ve caydırıcılık kabiliyetini güçlendirmeye odaklanan NATO, Washington Zirvesi’nde de bu konuya özel önem atfedecek.

Müttefiklere kara, hava, deniz, uzay ve siberuzayda kolektif savunma taahhüt eden NATO, zirvede endüstriyel işbirliği ve üretimi artırmayı taahhüt edecek.

Üye ülkeler aynı zamanda balistik füze savunma sistemini güçlendirmek için Polonya’da yeni bir üssün kurulmasına onay verecek.

Artan Çin tehdidine karşı ortaklık

Tehdit olarak ilk kez Çin’in 2019’da Londra’da düzenlediği liderler toplantısında radarına alan NATO, Washington Zirvesi’nde de bu konuyu ele alacak.

NATO Genel Sekreteri, özellikle Asya-Pasifik’teki ortaklarla işbirliğini derinleştirmek için Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore liderlerini zirveye davet etti.

İran, Çin ve Kuzey Kore’nin Rusya’yı desteklediğini söyleyen Stoltenberg, “otoriter aktörlere” karşı “dostlarla” daha yakın işbirliğinin önemini vurguladı.

Bu çerçevede, zirvede Asya-Pasifik’teki NATO ortaklarıyla ilişkilerin genişletilmesi bekleniyor.

Savaş makinesi olarak adlandırılan NATO’nun 75. yılı

NATO’nun bu yıl Washington’da bir zirve düzenlemesi sembolik bir anlam taşıyor. 1949’da 12 ülkenin Washington’da “Kuzey Atlantik Anlaşması”nı imzalamasıyla kurulan ittifak, bu yıl 75. yaşını kutluyor. Batının savaş makinesi olarak adlandırılan ittifak, birçok kesimden tepki görüyor.

NATO en son ABD’de 2012’de zirve düzenlemişti. Zirvede NATO’nun atacağı adımların yanı sıra, Biden’ın kritik toplantılarda sergileyeceği performans ve göreve devam edip etmeyeceği konuları, zirvede de gündem olacak.

9 Mayıs’taki ziyaret ertelenmişti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 Mayıs’ta Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) yapmayı planladığı ziyaret ertelenmiş, değişiklik Türkiye’nin talebi üzerine gerçekleştirilmişti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli konuya ilişkin “Sayın Cumhurbaşkanımızın 9 Mayıs günü ABD’ye yapması planlanan ziyaret, programların uyuşmaması nedeniyle, her iki taraf için uygun olacak ileri bir tarihe ertelenmiştir. Türkiye ve ABD arasında üst düzey diyalog devam edecektir.” açıklamasını yaptı.

Önceki ziyaret 

Erdoğan’ın son ziyareti 16 Eylül’de gerçekleşmiş, BM Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği ABD’de 5 gün kalmıştı. Türkevi’nde yapılan görüşmelerde, birçok devlet başkanı ağırlanmıştı.