John McEvoy / declassified.uk (25 ocak 2024)

Geçtiğimiz üç ay boyunca David Lammy, İsrail’in Gazze’de işlediği savaş suçlarını kınamayı ve hatta kabul etmeyi sürekli olarak reddetti.

Dışişleri Bakanı olacak kişi, 2000 yılında milletvekili olmasından bu yana İsrail yanlısı lobiden pek çok kez bağış kabul etmiştir. Declassified, bu bağışların değerinin 32,550 Sterlin olduğunu ortaya çıkardı.

Lammy, İşçi Partisi içinde İsrail’in çıkarlarını desteklemek için çalışan İsrail’in İşçi Dostları (LFI) grubunun bir destekçisidir.

‘Bu bir evet ya da hayır değil’

Hamas militanlarının İsrail’e saldırmasından bir gün sonra, 8 Ekim’de Lammy, İşçi Partisi’nin ön kanadı adına grubun eylemlerini “kışkırtılmamış” olarak kınayan bir bildiri imzaladı.

BBC tarafından 15 Ekim’de İsrail’in Gazze’nin kuzeyindeki 1.2 milyon sivilin güneye taşınması emrini destekleyip desteklemediği sorulduğunda Lammy şu açıklamayı yaptı: “Bu bir evet ya da hayır değil… Bir gün dışişleri bakanı ve baş diplomat olmayı umuyorum, bu yüzden bu bir evet ya da hayır değil.”

Lammy’ye daha sonra BM insan hakları komiserinin kuşatma uygulamasının uluslararası insancıl hukuk kapsamında yasak olduğunu söylemekte haklı olup olmadığı soruldu.

Lammy cevap verdi: “Bu benim için bir yargıya varma anı değil, burada bir avukat olarak değil, gölge dışişleri bakanı olarak bulunuyorum.”

Lammy, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin hukuka aykırılığı konusunda daha az isteksizdi. Mart 2022’de parlamentoya Vladimir Putin’in “savaş suçları” için “hesap vermesini” umduğunu söyledi.

Ayrıca Ukrayna’daki binaların “yerle bir edilmesini” ve “doğum hastanelerinin bombalanmasını” da açıkça kınadı.

Ekim ayı sonunda İsrail Gazze’deki Jabalia (Cibaliye) mülteci kampını bombalayarak 50’den fazla sivili öldürdü.

Lammy bir kez daha İsrail’in eylemlerine sahip çıkarak “bir mülteci kampını bombalamak yanlıştır, ancak askeri bir amaç söz konusuysa bunun yasal olarak haklı görülebileceği açıktır. Eylemlerini açıklamak İsrail’e düşer” dedi.

Lammy, 15 Kasım’da Gazze’de ateşkes çağrısında bulunan parlamento oylamasında çekimser kalmış ve önerge lehinde oy kullanan gölge bakanların istifa etmesi gerektiğini belirtmiştir.

İsrail ziyareti

Günler sonra İsrail’i ziyaret etti ve savaşa ateşkes değil ama “daha uzun bir ara” verilmesi çağrısında bulundu.

Lammy İsrail’de, daha önce Hamas’ın eylemlerinden “tüm Filistin ulusunun” sorumlu olduğu şeklinde soykırımcı bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile bir araya geldi.

Son haftalarda İşçi Partisi Gazze’ye yönelik savaşta “insani bir duraklama” çağrısından “sürekli ateşkes” çağrısına geçiş yaptı.

Lammy 8 Ocak’ta parlamentoda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Şimdi insani bir ateşkese ihtiyacımız var, kısa bir duraklama olarak değil ama masumların öldürülmesini durduracak ilk adım olarak.”

Ancak bunun politikada nasıl anlamlı bir değişim anlamına geldiğini görmek zor. İşçi Partisi liderliği, İsrail’i bombardıman kampanyası boyunca desteklemiştir.

Parti, İsrail’e karşı silah ambargosu, ekonomik yaptırımlar ya da Güney Afrika’nın Uluslararası Adalet Divanı’ndaki soykırım davasını desteklemek gibi herhangi bir yaptırım mekanizması taahhüt etmedi.

‘Protesto değil güç’

Lammy, Filistin konusundaki tutumunun protestocular tarafından sorgulanması üzerine, Gazze’deki savaşa bir çözüm bulunması için uygun aracın “protesto değil güç” olduğunu söyledi.

Ancak, İşçi Partisi soykırımı sona erdirmek için hiçbir güç kullanmıyor gibi görünüyor ve protesto kullanımı hakkında çok az şey söylenebilir.

İşçi Partisi’nin gölge sağlık bakanı Wes Streeting’e göre Güney Afrika davası bir “dikkat dağıtma”.

Lammy birkaç kez İsrail’in “kendini savunma hakkı” hakkında tweet atmış ancak Gazze’ye yönelik ve bugüne kadar 25,000’den fazla Filistinlinin ölümüne neden olan kitlesel bombardımanını hiçbir zaman açıkça eleştirmemiştir.

İsrail lobisi

Lammy, İngiltere’de İsrail yanlısı bir lobi grubu olan ve finansman kaynaklarını açıklamayan Labour Friends of Israel’in (LFI) parlamenter destekçilerindendir.

Lammy, Kasım 2023’te LFI’nin yıllık yemeğinde İsrail’in Londra Büyükelçisi Tzipi Hotovely ile birlikte konuşma yapmıştır. Hotovely, İsrail’in Gazze’ye karşı yürüttüğü savaşın ateşli bir savunucusu olmuş ve kısa bir süre önce Gazze’deki tüm okulları, camileri ve ikinci evleri bombalamaktan başka bir çözüm olmadığını öne sürmüştü.

Lammy yemekte yaptığı konuşmada, Harvard’daki eğitimi boyunca kendisine destek olan üç kişiye teşekkür etti. “Siz olmasaydınız, bugün bulunduğum yere asla gelemezdim” dedi.

Bu kişilerden biri olan Jonathan Lewis kendisini uzun süredir “İsrail için çalışan bir aktivist ve savunucu” olarak tanımlıyor. Lewis, ekonomisini desteklemek ve Boykot, El Koyma ve Yaptırım kampanyasının etkilerine karşı koymak amacıyla İsrail’e yatırım yapılmasını teşvik eden bir kuruluş olan Israel Bonds’un uluslararası yönetim kurulunda yer alıyor. Lewis, “Karşılaştığımız en büyük güçlüklerden biri BDS hareketiyken, buna en iyi yanıtın yatırım yaparak verilebileceğini, bunun da elden çıkarmanın tam tersi olduğunu” savundu.

Lammy ayrıca LFI’ın Ekim ayında İşçi Partisi konferansında düzenlediği yıllık etkinlikte de bir konuşma yaptı. “Burada İsrail’in İşçi Dostları olarak bulunuyoruz ancak şunu söylemeliyim ki İsrail halkının yanında durmak için İşçi Partili, Liberal Demokrat ya da Muhafazakar olmanızın fark etmediği bir ülkede yaşamaktan gurur duyuyorum” dedi.

‘Önemli bir an’

Declassified’ın öğrendiğine göre, Lammy, Temmuz 2022’de, esas olarak İşçi Partisi tarafından düzenlenen ancak LFI’ın yardımıyla İsrail’i ziyaret etti. Ziyaret, Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve B’tselem gibi insan hakları örgütlerinin İsrail’in Filistinlilere karşı apartheid uygulamasını kınamasının ardından gerçekleşti.

LFI Direktörü Michael Rubin, Lammy’nin “Gölge Dışişleri Bakanı olarak İsrail’e yaptığı ilk ziyaretin, İşçi Partisi’nin Yahudi devletiyle olan derin ve tarihi dostluk bağlarının yeniden tesis edilmesinde önemli bir an olduğunu” belirtti.

Lammy, 2014-15 yıllarında Londra Belediye Başkanı olmak için yürüttüğü kampanya sırasında İsrail yanlısı lobici Trevor Chinn’den 30.000 Sterlin bağış kabul etmişti. Lammy daha önce de Chinn’e LFI ve İsrail Dışişleri Bakanlığı tarafından finanse edilen 90 sterlinlik bir İsrail gezisinde eşlik etmişti.

İsrail yanlısı lobiden fon almanın yanı sıra, İşçi Partisi yönetiminin “Gazze’ye yaklaşımı konusunda ABD hükümetinin önde gelen isimlerine danıştığı ve ABD’nin tutumundan etkilendiği” bildiriliyor.

Declassified’ın daha önce bildirdiği gibi, İşçi Partisi, ABD ile yakın ve itaatkâr ilişkilerini sürdürmeye çalışıyor ve Washington’a “Jeremy Corbyn’in partisinin dış politikada yerleşik konsensüse meydan okuduğu kısa dönemin” sona erdiğinin sinyalini veriyor.