Hamas’ın internet sayfasından dün akşam saatlerinde yaptığı yazılı açıklamaya göre, Heniyye, Katar ve Mısır’a Gazze Şeridi’ndeki ateşkes anlaşması için sundukları önerileri kabul ettiğini iletti. Açıklamada, Heniyye’nin Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Mısır İstihbarat Başkanı Abbas Kamil ile telefon görüşmesi yaptığını ve kendilerine ateşkes anlaşması ile ilgili sundukları önerileri Hamas Hareketi’nin onayladığını duyurdu. Açıklamada, sunulan teklif ve önerilerin içeriği hakkında bilgi paylaşılmadı.

Mısır

“Al Qahera News”e konuşan isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey Mısırlı bir kaynak, İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının, esir takası ile gözaltındakiler, tutuklular ve insani ateşkes aşamalarından oluştuğunu belirtti. Mısırlı kaynak, Mısırlı müzakere heyetinin her iki taraftan da olumlu dönüşler aldığını ileri sürdü. Mısır’ın, gerilimi sona erdirmek ve iki taraf arasındaki ateşkes anlaşmasının başarısı için çabalarını sürdürdüğü aktarılan haberde, aynı kaynak, arabulucu Mısırlı güvenlik heyetinin, her iki taraftan da (Hamas ve İsrail) olumlu dönüşler aldığını ve ateşkes için temaslarını yoğunlaştırdığını kaydetti.

Filistin Kurtuluş Örgütü

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) İcra Komitesi Genel Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh, Suudi Arabistan merkezli Al Arabiya televizyon kanalına yaptığı açıklamada, “Hamas’ın Gazze’de ateşkesle ilgili maddeleri onaylamasını memnuniyetle karşılıyoruz. Bu çok ileri düzeyde bir adım ve topu İsrail sahasına attı.” dedi. Filistinli yetkili Şeyh, Gazze’deki yıkıcı savaşı durduracak anlaşma için ABD başta olmak üzere uluslararası ve bölgesel güçlerin İsrail hükümetine baskı yapması çağrısında bulundu.

Hamas’ın öneriyi kabul etmesinden memnuniyet duyduklarının ve bu yöndeki bir ateşkesi FKÖ olarak desteklediklerinin altını çizen Şeyh, Hamas’ın da öneriyi onayladığını detaylarıyla kendilerine resmi olarak ilettiğini bildirdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “savaşı durdurmak istemediğine” dikkati çeken Şeyh, “Gazze’ye yönelik savaşın Netanyahu’nun şahsı için kurtuluş ipi” olduğunu ifade etti. Şeyh, saldırıların sona ermesinden sonra Filistin yönetiminin üstleneceği role ilişkin ise şunları söyledi:

“Öncelik saldırıların durması ve İsrail’in Gazze Şeridi’ni derhal terk etmesi gerekiyor. Bundan sonra da uluslararası toplumun önünde, Filistin yönetiminin tüm Filistinlilerle mutabakat içinde Gazze’ye dönmesinden başka seçenek yok.”

ABD

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, günlük basın brifinginde, Gazze’deki olası ateşkes durumuna ilişkin son durumu değerlendirdi. Kirby, Hamas’ın Katar ve Mısır tarafından iletilen “İsrail’le ateşkes önerilerine” onay verdiğini duyurmasının ardından, İsrail ve ABD’nin Hamas’ın yanıtını değerlendirdiğini belirtti.

“Rehine anlaşması konusunda Hamas’ın bir yanıtı oldu. Şu anda bunu değerlendiriyoruz. Bunu bölgedeki ortaklarımızla da konuşuyoruz. (CIA) Direktörü Burns bölgede ve şu anda sahada bunun üzerine çalışıyor.” diyen Kirby, hassas bir noktada olunduğu için daha ileri bir yorum yapamayacağını söyledi.

Şu noktada herkesin İsrail’in vereceği yanıtı beklediğini ve kendilerinin bu sürecin önüne geçmek istemediğini vurgulayan Kirby, ısrarlı sorulara rağmen Hamas’ın onay verdiği ateşkes önerilerinin ve İsrail’le görüşmelerinin detaylarına girmedi. “Rehinelerin kurtarılmasını istiyoruz. 6 haftalık bir ateşkesin uygulanmasını istiyoruz. (Gazze’ye) İnsani yardımların artmasını istiyoruz.” ifadesini kullanan Kirby, bu süreçte Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılmasının hem Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest kalması hem de Gazze’deki Filistinliler için “en iyi sonuç” olacağını belirtti.

Türkiye

İsrail ve Hamas arasında devam eden ateşkes görüşmelerine ilişkin konuşan Numan Kurtulmuş, bu kapsamda Hamas’ın, Mısır’ın ve Katar’ın inisiyatifleri, Türkiye’nin de telkinleriyle ateşkes konusunda ortaya konulanları kabul ettiği ve ateşkesi imzalamak üzere hazır olduğuna yönelik bilgiyi aldığını anlattı. Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bundan dolayı fevkalade memnun olduğumuzu ifade etmek isterim. Ancak İsrail hükümetinin bu konuda acilen karşılık vermesi ve bütün insanlığın beklediği, bütün uluslararası camianın beklediği bir acil ateşkesin derhal sağlanmasını temin etmemiz gerekir. Bu çerçevede MIKTA ülkeleri parlamento başkanları olarak hem parlamentolar düzeyinde inisiyatif almak hem de hükümetlerimizi harekete geçirerek, İsrail hükümetine baskı yaparak bu barışın bir an evvel sağlanması, böylece 7 aydır bütün insanlığın ortak acısı olan Gazze’deki bu insani dramın sona ermesi, yıkımın sonlandırılması ve bu acil ateşkesin kalıcı bir barışa dönmesi için biz de uluslararası camianın bütün kurumlarını hayata geçirmemiz gerekir. Temennimiz odur ki İsrail hükümeti de inadından vazgeçerek bir an evvel bu barış görüşmesinde olumlu adım atar ve öncelikle acil ateşkesin sağlanması, hızlı bir şekilde insani yardımların da ulaştırılması mümkün olur.”

İsrail

İsrail Savaş Kabinesi’nin, Hamas’ın Katar ve Mısır tarafından iletilen “ateşkes önerilerine” onay verdiğini duyurmasına rağmen Gazze Şeridi’nde yerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı Refah’a saldırılara devam kararı aldığı bildirildi. İsrail Başbakanlık Basın Ofisinden yapılan açıklamada, oy birliğiyle alınan Refah’a saldırıların sürdürülmesi kararıyla “İsrailli esirlerin serbest kalması ve savaşın amaçlarına ulaşılmasının hedeflendiği” belirtildi.

Hamas’ın kabul ettiği önerinin Tel Aviv yönetiminin şartlarından “uzak olduğu” öne sürülürken, İsrail’in esir takası mutabakatını görüşmek için arabulucularla görüşmek üzere Kahire’ye bir heyet göndereceği ifade edildi.

Görgü tanıkları, İsrail savaş uçakları ve topçularının Refah şehrinin doğusunu yoğun bir şekilde bombaladığını, sınıra yakın bölgelerde askeri araç hareketliliğinin gözlendiğini aktardı.

İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, Gazze Şeridi’ndeki saldırılardan kaçan yaklaşık 1.5 milyon kişinin sığındığı güneydeki Refah kentinde 50’den fazla yere hava saldırısı düzenlediklerini açıkladı. Hagari, düzenlediği basın toplantısında İsrail’in Refah’a yönelik saldırıları hakkında açıklamada bulundu.

İsrail’in Gazze’deki saldırılarından kaçan yaklaşık 1.5 milyon Filistinlinin sığındığı Refah kentindeki 50’den fazla alana hava saldırısı düzenlediklerini belirten Hagari, saldırı yapılan yerlerin Hamas’a ait olduğunu öne sürdü. Hagari, saldırıların ordunun Refah’ın doğusunda kara saldırısına hazırlandığı bir dönemde gerçekleştiğini söyledi.

Hamas’ın “İsrail’le ateşkes önerilerine” verdiği onayla ilgili de konuşan Hagari, “Ordu, her bir cevabı büyük bir ciddiyetle inceliyor.” dedi. Hagari, ordunun, Hamas’la müzakereler ve İsrailli esirlerin en kısa zamanda evlerine dönmesi konusunda tüm imkan ve fırsatları değerlendirdiğini ve Gazze’de “operasyonlara” devam edeceklerini söyledi.

İşgal ordusu sabah yaptığı açıklamada, zorla yerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı Refah’ın doğusundaki bazı mahallelerin boşaltılmasını istemişti. İsrail Ordu Radyosunun haberine göre, Refah’ın doğusunda boşaltılması istenen bölgede yaklaşık 100 bin Filistinli ikamet ediyordu. İsrail ordusunun Refah’a karadan da saldırı başlatacağı endişesiyle bölgenin doğusunda zorunlu göç başladı.

İşgal ordusunun tahliye edilmesini talep ettiği bölge, Gazze’ye insani yardımların girişinde ana geçiş noktası olan ve Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerin tedavi ve çeşitli amaçlarla yurtdışına seyahat etmek için kullandıkları tek geçiş noktası olan Mısır sınırındaki Refah sınır kapısını da içeriyor.

124 gün sürecek 3 aşamalı ateşkes teklifi

Katar ve Mısır tarafından iletilen, Hamas’ın onay verdiği ateşkes teklifinin, toplamda 124 gün süreceği ve 3 aşamadan oluştuğu öne sürüldü. İsmini vermek istemeyen Filistinli bir yetkili AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hamas’ın onayladığı ateşkes teklifiyle ilgili bilgi verdi.

Teklifin, 40, 42 ve 42 gün olmak üzere 3 aşamadan oluştuğunu söyleyen yetkiliye göre, ilk aşama “ilk günden itibaren iki taraf arasındaki karşılıklı saldırıların geçici olarak durdurulmasını ve İsrail askerlerinin, Gazze’nin doğu bölgelerine ve nüfusu yoğun bölgelerden uzakta İsrail sınırına yakın bir bölgeye çekilmesini içerecek.

İlk aşamanın 7’inci gününde tüm İsrailli kadın esirlerin serbest bırakılmasının ardından, İsrail askerleri, sahil boyunca uzanan Er-Reşid Caddesi ile doğuda onun paralelindeki Salahaddin Caddesi’nden çekilecek ve böylece, insani yardımların kuzeye girişleri kolaylaşacak, yerinden edilenlerin evlerine dönüşüne izin verilecek ve Gazze’nin tamamında halkın hareket özgürlüğü garanti edilecek.

İlk aşamada ayrıca, İsrail’in askeri ve keşif uçuşları günde 8 saat, İsrailli esirlerin serbest bırakıldığı günlerde ise 10 saat süreyle durdurulacak.

Birinci aşamanın 22’inci gününde ilk aşama için belirlenen (kadın, çocuk ve 50 yaş üstü esirler) İsrailli esirlerin üçte ikisinin serbest bırakılmasının ardından İsrail askerleri, Gazze merkezi ile özellikle (kuzey ile güneyi birbirinden ayıran) Netzarim Koridoru ve Kuveyt Kavşağından doğu sınırına yakın bir bölgeye çekilecek.

Bu aşamada ayrıca 50’si yakıt olmak üzere günlük 500 yardım tırı Gazze’ye girecek ve bunlardan 250’si kuzeye gönderilecek, Gazze genelinde hastaneler, sağlık merkezleri ve fırınlar yeniden faaliyete geçirilecek.

Hamas’ın, aralarında hala hayatta olan kadınlar, 19 yaş altı çocuklar ve 50 yaş üstü yaşlıların da bulunduğu 33 İsrailli tutukluyu serbest bırakmasına karşılık İsrail tarafı, Hamas’ın belirleyeceği liste doğrultusunda her bir İsrailli için çocuk, kadın ve yaşlılardan 20 Filistinliyi serbest bırakacak.

İlk aşamada ayrıca, 7 Ekim’de alıkonulduklarında fiili olarak askerlik görevini yürüten ve halen hayatta olan her bir İsrailli kadın askere karşılık 20’si müebbet hapis mahkumu 40 Filistinli tutuklu serbest bırakılacak.

Filistinli tutuklular, Hamas’ın sunacağı listelere göre serbest bırakılırken, İsrail’in 200’den fazla ismi reddetme hakkı olacak.

Önerinin 42 gün sürecek ikinci aşamasında ise sürdürülebilir sükunet için gerekli düzenlemeler üzerinde anlaşılacak ve tüm esirlerin takas edilmesinden önce bunun yürürlüğe gireceği ilan edilecek.

İkinci aşamada ayrıca, üzerinde anlaşmaya varılan sayıda Filistinli mahkuma karşılık hala hayatta olan İsrailli sivil erkekler ile askerler serbest bırakılacak, İsrail askerleri Gazze’den tamamen çekilecek, savaş nedeniyle tahrip edilen evlerin, sivil tesislerin ve altyapının kapsamlı bir şekilde yeniden inşası için gerekli düzenlemeler başlatılacak.

Üçüncü aşamada ise her iki tarafın elinde bulunan hayatını kaybetmiş tüm esirlerin naaşları takas edilecek ve Gazze’nin 5 yıllık imar planı uygulamaya koyulacak.

Hamas Hareketi Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Katar ve Mısır’a, Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasına ilişkin önerilerini onayladığını bildirmişti.

Hamas’ın Katar ve Mısır tarafından iletilen “ateşkes önerilerine” onay verdiğini duyurmasının ardından İsrail Savaş Kabinesi, Refah’ta saldırılara devam kararı almıştı.