Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç’ın İngiltere’de ziyaret ettiği İngilizlerin Orta Doğu’dan Sorumlu Devlet Bakanı Lord Tarık Ahmed, görüşmeye ilişkin açıklama yaptı.

İngiliz Bakan, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, dün Londra’da Kılıç ile görüştüğünü belirtti. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Kılıç ile görüşmekten memnuniyetini vurgulayan Lord, “Gazze’deki çatışmaların derhal durdurulması ile bölgede şiddetin tırmanmasını ve daha fazla şiddeti önlemek için birlikte çalışmamız gerektiği konusunda mutabakata vardık.” ifadesini kullandı.

Erdoğan 12 yıl aradan sonra Irak’a gidiyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıllık bir aranın ardından Nisan ayının sonunda Irak’a resmi bir ziyarette bulunacak. Özellikle Körfez ülkeleri ve Yunanistan ile başlatılan yeni dönem görüşmelerinin bir parçası olacak.

Erdoğan son olarak başbakanlık döneminde Irak’a resmi bir ziyaret gerçekleştirmişti. Bu ziyaret, Türkiye ile Irak arasındaki ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler gibi isimler son dönemde Irak’ı ziyaret etmişler ve Erdoğan’ın ziyaretinin alt yapısını oluşturmuşlardı.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani de Mart ayında Türkiye’yi ziyaret etmişti.

Kalkınma Yolu Projesi ilerletilecek

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu yazılı açıklamasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın nisan ayının sonunda gerçekleştirmeyi planladığı Bağdat ziyareti sırasında Kalkınma Yolu Projesi’nde işbirliğini pekiştirecek hususların da ele alınacağını bildirdi.

Son bir yıllık süreçte Kalkınma Yolu konusunda önemli adımlar atıldığına işaret eden Uraloğlu, iki ülke bakanlıkları arasında işbirliklerini geliştirecek görüşmelerin gerçekleştiğini kaydetti.

Ankara’da, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının koordinasyonunda, Dışişleri ve Ticaret bakanlıklarının da temsilcilerinden oluşan heyet ile Başbakanlık, Ulaştırma ve Gümrük bakanlıklarının temsilcilerinden oluşan Irak heyetinin teknik görüşmeler gerçekleştirdiğini ifade eden Uraloğlu, “Irak ile düzenli olarak gerçekleştirmekte olduğumuz toplantılar neticesinde Türkiye ve Irak arasında Bakanlar Konseyi’ne benzer bir mekanizma kurma kararı aldık.” bilgisini paylaştı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, TÜRASAŞ AŞ ve TCDD Teknik AŞ yetkilileri ile Irak Cumhuriyeti Demiryolları heyeti arasında 18 Ağustos 2023’te teknik toplantılar yapıldığına dikkati çeken Uraloğlu, bu toplantıda Irak tarafının, inşa edilecek demir yolunun Avrupa standartlarına uygun hat olmasını, yolcu hizmetleri için saatte 300 kilometre hızın planladığını, karma işletmecilik yapılacağını ve demir yolunu işletmeye almak için 2028 yılını hedeflediğini belirtti.

Uraloğlu, Kalkınma Yolu Projesi’ne ilişkin görüşmeler gerçekleştirmek için Irak’ı ziyaret ettiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:

“Irak Ulaştırma Bakanı Sayın Rezzak Muheybes es-Sadavi ile görüşme gerçekleştirdik. Görüşmede, Türkiye’nin Bulgaristan, Macaristan ve Sırbistan Ulaştırma Bakanlarıyla kurduğu Bakanlar Konseyi’ne benzer bir mekanizmanın Türkiye ve Irak arasında kurulması için çalışmalara başlanması konusunda mutabık kaldık. Konseyde Türkiye ve Irak ile birlikte Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar’ın da yer almasını bekliyoruz.”

Söz konusu görüşmenin ardından, 1 Ekim 2023’te, genel müdürler düzeyindeki Bakanlık heyeti ile Irak Cumhuriyeti Demiryolları yetkililerinin bir araya geldiklerini, Türkiye ile Irak arasındaki Kalkınma Yolu Projesi’ne yönelik imzalanması öngörülen Mutabakat Zaptı metnine dair iki tarafın da önerileri üzerinde görüşüldüğünü dile getiren Uraloğlu, BAE ile Katar’ın da katılacağı bir toplantı gerçekleştirilmesinin faydalı olacağı üzerinde mutabık kalındığının altını çizdi.

Uraloğlu, 11 Ekim 2023’te de Türkiye, Irak, BAE ve Katar’ın demir yolu idarelerinin genel müdürler düzeyindeki temsilcilerin Ankara’da bir araya geldiklerini bildirerek, “Toplantıda, Kalkınma Yolu Projesi’ne yönelik Bakanlar Konseyi mekanizmasının kurulmasına vesile olacak Dörtlü Bakanlar Anlaşması metnine temel teşkil edecek hususları müzakere ettik. Görüşmede bir taslak metin hazırladık ve bu metni diğer üç ülke ile paylaşılmak üzere Dışişleri Bakanlığımıza ilettik.” ifadelerini kullandı.

Sınır geçiş noktası Ovaköy-Fişhabur

Proje kapsamında, 12 Ekim 2023’te, Türkiye-Irak arasında doğrudan demir ve kara yolu bağlantı noktasının belirlenmesi amacıyla iki ülkenin temsilcilerinin bir araya geldiğini belirten Uraloğlu, 17-18 Ocak tarihlerinde de Irak Cumhuriyeti Demiryolları temsilcileri ve projenin müşavir firması PEG’in mühendislerinin ile detayları görüşme için Ankara’da toplantı gerçekleştirdiklerini kaydetti.

Uraloğlu, Ovaköy-Fişhabur’daki kara ve demir yolu sınır geçiş noktasının yeri konusunda mutabık kalındığını, alınan karar gereğince heyetlerin sınır geçişi noktasının kesin konumuna dair toplantı gerçekleştirdiklerini ve toplantıda alınan kararlar doğrultusunda tutanak imzalandığını bildirdi.

Bakan Uraloğlu, söz konusu toplantının çok verimli geçtiğine işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

“Oldukça verimli sonuçlanan görüşmeler neticesinde, Kalkınma Yolu Projesi’nde en kısa sürede azami ilerleme kaydedilmesi için atılacak adımlar ele alındı. Toplantıda Türkiye’nin ulaştırma altyapılarının inşası ve işletilmesi hususlarında bilgi ve tecrübesinin paylaşılması amacıyla düzenlenebilecek eğitimler de değerlendirildi. Görüşmede Türkiye ve Irak’ın, Kalkınma Yolu Projesi kapsamında yakın işbirliği ve temsilde sürekliliği sağlamak adına karşılıklı olarak Bağdat ve Ankara’da açacakları ofislere ilişkin detaylar görüşüldü. Tüm bu işbirliklerini hızlandırmak ve derinleştirmek adına demir yolu, kara yolu, denizcilik gibi farklı ulaştırma modları ile gümrük ve ticaret konularında da ihtiyaca özel çalışma grupları kurulması kararı da ele alındı. Görüşmeler neticesinde Kalkınma Yolu ile ilgili çalışmalara hız vermek için mutabık kalınan hususları imza altına aldık.”

Kalkınma Yolu Projesi

Çin’den Londra’ya uzanan yol projeleri kapsamında Irak’ın Basra körfezinden Türkiye sınırına kadar inşa edilmesi planlanan yol projesi için Bakan Uraloğlu, Şubat ayında yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı:

“Kalkınma Yolu Projesi kapsamında Şanlıurfa-Ovaköy arasına 320 kilometre uzunluğunda yeni bir otoyol inşa edeceğiz. Bu proje ile Hindistan, Doğu Asya ve Basra Körfezi ülkelerinden Irak’ın güneyinde inşa edilmekte olan FAV Limanı’na gelecek yüklerin 1200 kilometrelik çift yönlü otoyol ve demiryolu inşa ederek, Türkiye’ye ulaşmasını planlıyoruz. Irak’tan başlayıp Ovaköy’den Türkiye’ye gelen bu yeni uluslararası koridor sayesinde Güney Asya ve Orta Doğu’yu, Avrupa, Kafkasya ve Kuzey Afrika’ya yeni bir güzergâh üzerinden de bağlayacağız. Kuzey-güney koridorunda bölgemiz için hayati bir bağlantı da tesis etmiş olacak bu sayede. Bugün, Ümit Burnu’ndan 45 gün ve Kızıldeniz’den 35 günde yapılan nakliyenin, Kalkınma Yolu Projesi’ni bitirdiğimizde sadece 25 günlük bir süre içerisinde yapılabileceğini biz hesapladık ve çalışmalarımızı buna göre yürütüyoruz. Çok önemli bir proje ve hayata geçmesi için işleri çok sıkı bir şekilde Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla takip ediyoruz. Bu yeni otoyolumuz ve Kalkınma Yolu Projesi faaliyete geçtiğinde, bölgedeki tarım, sanayi ve ticaret faaliyetlerini arttırarak, Şanlıurfa ekonomisinin büyümesine ve istihdamın artmasına önemli bir katkı sağlayacak, vatandaşımıza iş ve aş imkânı olacaktır inşallah.”