Burkina Faso Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada hükümetin, Bakanlar Kurulunda, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) Nijer’e olası bir askeri müdahalesi karşısında, bu ülkeye asker konuşlandırmaya imkan veren tasarıyı kabul ettiğini duyurdu. Tasarının yasalaşması için meclisten de geçmesi gerekiyor.

Nijer’de darbe, ECOWAS’tan tehdit

Nijer’deki askeri yönetime şiddetle karşı çıkan ECOWAS, ilk olarak 10 Ağustos’ta ülkede anayasal düzen bir hafta içinde yeniden tesis edilmezse Nijer’e askeri müdahalede bulunacağını duyurmuştu. Bir haftanın bitiminde, ECOWAS ülkelerinin genelkurmay başkanlarının 17 Ağustos’ta Gana’nın başkenti Akra’da düzenledikleri toplantıda, Nijer’e askeri müdahalenin tarihinin belli olduğu bildirilmişti. ECOWAS, askerlerin emir gelir gelmez müdahaleye hazır olduğunu ilan etmiş ancak bu olası operasyonun hangi tarihte başlayacağı bilgisini paylaşmamıştı.

Burkina Faso ve Mali’den destek

Askeri yönetimlerin görevde olduğu Burkina Faso ve Mali, daha önce yayımladıkları ortak bildiriyle de ECOWAS’ın Nijer’deki darbenin seyrini değiştirmek üzere başlatmayı planladığı askeri operasyona karşı Nijer’in yanında olduklarını ifade etmişti. Bildiride Nijer’e karşı herhangi bir askeri müdahalenin Burkina Faso ve Mali’ye karşı savaş açmak olduğu uyarısında bulunulmuştu.

İki ülke, askeri müdahale ihtimaline karşı Nijer’e “Super Tucano” tipi savaş uçağı göndermişti. Nijer de olası bir operasyon durumunda Burkina Faso ve Mali’ye topraklarına girme izni vermişti.

Nijer’de Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurlarınca alıkonulmuş ve o akşam asker yönetime el koyduğunu duyurmuştu.

Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Abdurrahmane Tchiani, 28 Temmuz’da Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (CNSP) isimli geçiş hükümetinin başına geçmişti.

CNSP, 7 Ağustos’ta Lamine Zeine’yi başbakan olarak atamış, 10 Ağustos’ta da asker ve sivillerden oluşan 21 üyeli kabineyi açıklamıştı.

Burkina Faso’daki iki darbe

Burkina Faso’da bir grup asker, 24 Ocak 2022’de yönetime el koyduğunu açıklamış ve devlet televizyonunda darbe bildirisi okunmuştu. Kendilerine “Muhafaza ve Yenilenme İçin Vatansever Hareket (MPSR)” adını veren grubun liderinin Yarbay Damiba olduğu duyurulmuştu. Asker tarafından alıkonulan Cumhurbaşkanı Roch Christian Kabore daha sonra istifa etmişti.

2022 Mart ayında geçici hükümet kurulmuş, devrik lider Christian Roch Kabore hükümetinde Savunma Bakanlığı yapmış Barthelemy Simpore’nin yeniden bu göreve getirilmesi dikkati çekmişti. Burkina Faso’da darbe sonrası geçiş sürecinin 36 ay olacağı bildirilmiş ve demokratik seçimlerin bu sürenin sonunda yapılması kararlaştırılmıştı. Cunta lideri Yarbay Paul-Henri Damiba, 2 Mart’ta geçiş sürecinin cumhurbaşkanı olarak atanmış, 3 Mart’ta da Ouedraogo Başbakanlık görevine getirilmişti.

30 Eylül gecesi ise ikinci darbe yaşandı. Burkina Faso’da ordunun başka bir kanadı, ülkedeki güvenlik durumunu gerekçe göstererek iktidara el koyması ile ülkenin yeni lideri yüzbaşı İbrahim Traore oldu. Devlet televizyonu RTB’den askerler tarafından okunan bildiride, Geçiş Dönemi Devlet Başkanı yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba hükümetinin feshedildiği ve ülkenin yeni liderinin yüzbaşı İbrahim Traore olduğu duyuruldu.

Bildiride, bir sonraki emre kadar, anayasanın askıya alındığı, ülke sınırlarının kapatıldığı, hükümetin feshedildiği, ülke genelinde saat 21.00 ile 05.00 arasında sokağa çıkma yasağı ilan edildiği, tüm siyasi faaliyetlerin ve sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinin askıya alındığını belirtildi. Darbeyle görevden alınan yarbay Damiba ve hükümet üyelerinin nerede olduğuyla ilgili açıklama yapılmadı.

Başkent Vagadugu’da 04.30’dan itibaren silah ve patlama sesleri duyulmuş, Baba Sy Askeri Kampının civarında askeri hareketlilik yaşanmış ve devlet televizyonu RTB’nin yayını kesilmişti. Vagadugu’da askeri hareketlilik sonrasında sokağa dökülen halk darbe yapan askerlere destek sloganı atarak, yarbay Damiba’ya istifa çağrısı yapmıştı.

Üçüncü darbe iddiası