ABD’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırma kararını 1 Ekim itibarıyla uzatmasına Türkiye tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada karar kınandı. KKTC Dışişleri Bakanlığı da karara tepki gösterirken, BM askerleri KKTC tarafından yürütülen yol projesini engelledi, köyde gerginlik çıktı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, önceki gün yaptığı açıklamada Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu 2024 mali yılı için kaldırdıklarını açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, ABD’nin GKRY’ye uyguladığı silah ambargosunu bir yıllığına kaldırdıklarına ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın, 2024 mali yılında yeniden ihracat ve savunma malzemelerinin transferlerinin onaylanmasına izin vermek için GKRY’nin ilgili mevzuat kapsamında gerekli koşulları yerine getirdiğini tespit edip Kongre’ye tebliğ ettiğini belirten Miller, koşullara uygunluğun yıllık değerlendirildiğini aktardı.
Miller, bu tespit ve belgelendirmenin bir sonucu olarak, Bakan Blinken’ın, 2024 mali yılında GKRY için savunma ticareti kısıtlamalarını kaldırdığını bildirdi.
Sözcü, Washington’un uluslararası silah ticareti düzenlemelerinin, 1 Ekim 2023’ten itibaren geçerli olmak üzere yeni politikayı yansıtacak şekilde değiştirileceğini kaydetti.
Miller, bu tespitin bir değişikliği temsil etmediği, sadece “2023 mali yılının belirlemesinin yeniden belgelendirilmesi” olduğu iddiasında bulundu.
Türkiye’den tepki
Karar üzerine Türk Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin GKRY’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma kararını uzatmasına ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, “ABD’nin, 2020 Eylül ayında GKRY’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma yönünde karar almasının ve bu kararın kapsamını 2022 yılında genişletmesinin ardından, bu defa söz konusu kararı 1 Ekim 2023 itibarıyla bir yıllığına uzatmış olmasını kınıyoruz. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığının bu konuda vermiş olduğu haklı tepkiyi tümüyle destekliyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, ABD’nin son dönemde Kıbrıs Türk tarafının hilafına bölgede attığı çeşitli denge bozucu adımların, ülkenin Kıbrıs Adası’nda uzun yıllarca muhafaza ettiği tarafsız konumunu zedelediğine ve Kıbrıs meselesine “adil, kalıcı ve sürdürülebilir” bir çözüm bulunmasına engel teşkil ettiğine KKTC ile pek çok defa işaret edildiği hatırlatıldı.
Açıklamada, “ABD’yi, bölgedeki istikrar bakımından riskler barındıran söz konusu politikalarını gözden geçirmeye bir kez daha davet ediyoruz. Türkiye, garantör devlet sıfatıyla, tarihi ve hukuki sorumlulukları çerçevesinde Kıbrıs Türkü’nün varlığını, güvenliğini ve huzurunu her daim temin etmeyi sürdürecektir.” ifadeleri kullanıldı.
KKTC’den tepki
KKTC Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da, “ABD yönetiminin, tüm çabalarımıza rağmen Ada’daki hassas dengeleri bozma pahasına, Kıbrıs Rum tarafının silahlanmasını destekleyen tutumunun hız kazanarak devam etmesini kabul etmek mümkün değildir. Bu hamle, Rum tarafının birçok ülkeyle askeri işbirliğini artırdığı bir dönemde, ABD yönetiminin Ada ve bölge istikrarına verdiği önemle ilgili samimiyetini bir kez daha sorgulamamıza neden olmuştur.” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, ABD savaş gemilerinin çeşitli sebeplerle GKRY limanlarına yaptıkları ziyaretlerin, KKTC tarafından endişeyle karşılandığı belirtilerek liman ziyaretlerinin süreklilik kazanmasının Kıbrıs’ta huzur ve istikrarın muhafazası bakımından kaygı verici ve GKRY’nin bölgedeki askeri tahriklerini teşvik eder nitelikte olduğu vurgulandı.
ABD’yi, Rumlar ile işbirliği kisvesi altında savunma alanında kışkırtıcı adımlardan kaçınmaya, Ada ve bölgedeki hassas dengeleri gözetmeye çağıran açıklamada, “Bu eylemler karşısında, Kıbrıs Türk halkının güvenliğini sağlamak amacıyla atılması gereken tüm adımları, her zaman olduğu gibi Anavatan Türkiye ile birlikte atmaya devam edeceğimizi yineleriz.” ifadesine yer verildi.
BM Barış Gücü askerlerinin KKTC, Pile-Yiğitler Yolu Projesi’ne müdahalesi
KKTC’nin BM kontrolündeki Yeşil Hat üzerinde yer alan Pile köyüne kolay ulaşımı sağlamak üzere uygulamaya konulan yol projesi, sabah saatlerinden itibaren BM Barış Gücü askerlerince engellenmeye çalışıldı.
BM Barış Gücü askerleri, Pile-Yiğitler Yolu Projesi’ni engellemek üzere sabah saatlerinden itibaren projenin başlanacağı alana beton bloklar yerleştirdi. Türk tarafının yetkililerini ve yol yapım araçlarını engellemek isteyen BM Barış Gücü askerleri, ayrıca araçlarını KKTC topraklarına park etti. KKTC güvenlik güçleri ise BM’ye ait araçları bölgeden dozer yardımıyla kaldırdı.
Pile-Yiğitler yolu yapımı sırasında BM Barış Gücü askerleri ile çıkan arbedede, 8 KKTC polis memurunun yaralandığı açıklandı.
Sorun aniden çözüldü
KKTC güvenlik güçlerinin, BM Barış Gücü askerlerini KKTC topraklarından Yeşil Hat’ta geri itmesi sonucu yaşanan gerginlik son buldu. KKTC’li yetkililer, Barış Gücü askerlerinin bölgeden ayrıldığını ve yol yapım çalışmalarına başlandığını bildirdi.
Yetkililer, yol yapım çalışmalarının güvenliğinin polis tarafından sağlanacağını, yolun geçeceği güzergaha BM personeli ve araçlarının girişine izin verilmeyeceğini belirtti.
Bakan Arıklı: Yol yapım çalışmaları devam ediyor
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı da Pile köyüne yönelik yol yapım çalışmalarına devam edildiğini bildirdi. Arıklı, yaptığı yazılı açıklamada, tamamen insani amaçlarla yapılan yol çalışmasının, BM Barış Gücü’nün tavrı nedeniyle geçici olarak durduğunu belirterek, “Pile’ye yol yapım çalışmaları devam ediyor. Ara bölgedeki Pile köyünde yaşayan vatandaşlarımızın daha güvenli, sorunsuz ve İngiliz Egemen Bölgelerine muhtaç kalmadan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne erişebilmeleri için Yiğitler-Pile Yolu Projesi’ni başlattık. Tüm engellemelere rağmen yol çalışması devam ediyor.” ifadelerini kullandı.
Pile köyünde 500 kadar Kıbrıslı Türk’ün yaşadığını vurgulayan Arıklı, bölgede yaşayanların birçok nedenden dolayı günlük olarak KKTC tarafına geçmek zorunlulukları bulunduğunu aktardı. Arıklı, şunları kaydetti:
“İnsanlarımızın kuzeye daha güvenli ve sorunsuz bir şekilde ulaşmasını sağlamak devlet olarak bizim görevimiz. Pile sakinlerinin bize ilettikleri yoğun talepler üzerine hareket edilmiştir.”
Arıklı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’nın Yiğitler-Pile Yolu Projesi’nin 1997-1998 yılında Karayolları Dairesi tarafından gündeme geldiğine ve devamlı BM tarafından engellendiğine dikkati çekerek, projenin tamamlanmasıyla birlikte sadece Türklerin değil Pile’de yaşayan Rumların da Türk tarafına geçmek için kilometrelerce yol kat etmek zorunda kalmayacaklarının altını çizdi.
Türkiye, BM askerlerinin müdahalesini kınadı
Türk Dışişleri Bakanlığı, BM Barış Gücü’nün KKTC topraklarında Pile-Yiğitler yolunun yapımına müdahalesine ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, “Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerlerince, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin egemenlik alanındaki topraklarda inşa edilen Pile-Yiğitler yolunu engellemek amacıyla dün gerçekleştirilen fiziki müdahaleyi kabul edilmez buluyor ve şiddetle kınıyoruz.” ifadelerine yer verildi.
KKTC Dışişleri Bakanlığının konu hakkındaki açıklamasının ve KKTC makamlarının haklı tepkisinin tümüyle desteklendiği kaydedilen açıklamada, Pile köyündeki KKTC vatandaşlarının kendi vatan topraklarına doğrudan ulaşımını kolaylaştırmayı amaçlayan “insani bir proje” olan Pile-Yiğitler yoluna ilişkin BM tarafından sergilenen tutum ve ardından BM’nin açıklamalarının “Barış Gücü’nün Ada’da ortaya koymakla mükellef olduğu tarafsız tutumla bağdaşmadığı” vurgulandı.
BM Barış Gücü’nün bir yandan “suhuletle” başlayan yol yapım projesi bağlamında gerginliğin tırmanmasında büyük rol oynadığı, diğer yandan sahada yaşanan hadiselerde kendini mağdur gibi takdim ettiğinin ifade edildiği açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Esasen, BM Barış Gücü’nden beklenen, Ada’da yaşanan insani ihtiyaçların çözümüne katkı vermesidir. Buna rağmen BM’nin, yıllardır GKRY’nin Ara Bölge’deki oldu bittilerine göz yumarken Kıbrıs Türklerinin haklı insani ihtiyaçlarının karşılanmasını engellemesi izah edilecek bir tutum değildir. Bu durum, BM’nin Ada’daki iki tarafa eşit yaklaşmak ve anlaşmazlıklara çözüm bulmak gibi temel görev ve işlevlerini yerine getirmediğini açıkça ortaya koymaktadır.”
Açıklamada, BM’nin ve BM Barış Gücü’nün yaşanan olayların ardından, KKTC makamlarının ve halkının güvenini tamamıyla yitirmemek için gelecek dönemde yoğun çaba harcaması gerektiği belirtilirken “Garantör bir Devlet olarak, BM Barış Gücü’nü, Kıbrıs’ta yaklaşık 60 yıldır sürdürmekte olduğu göreve gölge düşürecek eylem ve söylemlerden kaçınmaya, Kıbrıs’taki iki tarafa eşit muamelede bulunmaya ve KKTC’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermeye davet ediyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
Avustralya’da Kıbrıs-Rum asıllı milletvekili Theophanous, partisinin alt grubundan süresiz uzaklaştırıldı
Öte yandan, İngiliz Milletler Topluluğu üyesi Avustralya’da, Kıbrıs-Rum asıllı ALP üyesi milletvekili Theophanous, parlamentoda Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’taki varlığını “işgal” olarak nitelendirmesiyle başlayan tartışmaların ardından, Türk lobilerinin baskısıyla partisinin alt grubundan süresiz uzaklaştırıldı.
Kıbrıs-Rum kökenli milletvekili Theophanous, 2 Ağustos’ta Victoria Parlamentosunda yaptığı konuşmada, Türkiye’yi Kıbrıs’ta katliamlar gerçekleştirmekle suçladı ve Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’taki varlığını “işgal” olarak nitelendirdi.
Bu konuşma parti içinde tartışmalara neden olurken Türk toplumu tarafından da büyük tepkiyle karşılandı.
OzzyTurks adlı medya kuruluşunun gündeme taşıdığı ve birçok Türkiye dostu siyasetçinin sosyal medya hesabından paylaştığı haberin ardından Avustralya Türk Çıkarlarını Müdafaa Birliği (ATAA), konuya ilişkin toplumun tepkisini Eyalet Başbakanı Daniel Andrews’a iletti.
ATAA ve OzzyTurks, Theophanous’un, Dünya Parlamentolar Arası Helenler Grubu’na ait açıklamayı birebir eyalet parlamentosuna taşımasının “yabancı bir hükümetin çıkarlarını savunma amaçlı yasa dışı bir girişim” olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini sordu.
Bunun üzerine parti içinde bağlı olduğu grup, Theophanous’u gruptan süresiz uzaklaştırdı.
Türk lobisinin zaferi olarak yorumlanan olayın parti içindeki yankıları sürüyor.
Yaşanan gelişmelerin, Türkiye ve Türk karşıtı girişimleri hareketlendirmesi bekleniyor.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *