Seçim sürecinde demokratik aktörlerin peş peşe gelen seçim vaatlerini, Ekonomim gazetesindeki köşesinde değerlendiren Şeref Oğuz, “Türkiye, 14 Mayıs’ta seçime gidiyor. Adaylar, seçim propaganda çalışmalarını hızlandırdı. Gün geçmiyor ki seçmene yeni bir vaat getirilmesin… Öyle ki şimdiye dek iktidar ve muhalefetin vaatlerinin maddi karşılığı, 1 trilyon lirayı aşmış durumda… Üstelik her geçen gün vaat çıtası daha da yükseltiliyor.” dedi ve şöyle devam etti:

Aslında Cumhur İttifakı ile Millet İttifakının seçim vaatlerinde ortak noktalar fazlasıyla örtüşüyor. Misal, en büyük bela olan enflasyon konusunda her iki taraf, “tek hane” konusunda ağız birliğine varmış durumda. Sorun şu ki bunun 2024 yerel seçim öncesi nasıl başarılacağı belli değil.

İHRACATTA HEDEF ARTIRAN ARTIRANA

Hatırlıyorum 10 yıl önce ihracatın 500 milyar $’a çıkarılacağı hedefi vardı ama fena çuvalladık, 250 milyar $’a sıkıştık. Vaatlere bakıyorum, Erdoğan yıllık 400 milyar $ derken Kılıçdaroğlu; 600 milyar $’lık bir hedef veriyor. Peki, ama nasıl? Elbette seçim vaatleri dilinde; “nasıl?” sorusuna cevap yok.

Ekonomik büyüme verisi zaten katalog hedef olan %5 iken her iki taraf, buna yarım puan ilave etmiş ve %5,5’ta ağız birliğine varmış. İstihdam da benzer yakınsama gösteriyor, 5 yılda 5-6 milyon civarı… İşsizlik konusunda Erdoğan %7 derken, Kılıçdaroğlu %5 diyor. Peki, ama nasıl? Cevap yok henüz.

İKİ SORU İKİ CEVAP

Hedefler gerçekçi mi?

Genelde böylesi seçim vaatleri, kazanan iktidarın gayretiyle belirleniyor olsa da %20’lik kısmı gerçekleşebiliyor. Gerisine ya iktidar süresi yetmiyor ya da yeterli finansman bulunamıyor.

Vaatler seçmen davranışında etkili mi?

Aslında kısıtlı bir etki söz konusu… Daha ziyade asgari ücret şu kadar olacak, EYT veya taban fiyat gibi somut vaatler işe yarıyor. Gerisine kimsenin fazlaca önem verdiği yok.

NOT

DİLİNİ KORKAK ALIŞTIRMA, YAĞMASAN BİLE GÜRLE

Seçim ekonomisinin dili, seçmenin oy verme davranışını etkilemek üzerine kurgulanır. Bu da olabildiğince fazlaca vaat ile sağlanır. Millet ve Cumhur ittifakları, birbirinden etkilenerek vaat çıtasını tırmandırabiliyor.

Bu tabloda Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun bazı temel parametreler üzerinden karşılaştırmalı vaatlerini sıralıyor. Kim kazanır bilinmez ama kazananın bu vaatleri ne derecede gerçekleştirebileceği daha da bilinmez…