Çavuşoğlu: Türkiye-ABD Stratejik Mekanizmasını kurumsallaştıracağız

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması II. Bakanlar Toplantısı kapsamında, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile başkent Washington’da bir araya geldi.

Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantısının ardından yayımlanan ortak açıklamada, Türkiye ve ABD’nin ikili pozitif gündemdeki ivmenin korunması ve ilerlemenin değerlendirilmesi için Stratejik Mekanizma kapsamındaki temaslarını sürdürmeye karar verdikleri bildirildi.

Ortak açıklamada, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’ın Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma II. Bakanlar Toplantısı kapsamında ABD’nin başkentinde bir araya geldikleri kaydedildi.

Stratejik Mekanizma çerçevesinde, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal’ın ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Büyükelçi Victoria Nuland’la bir araya geldiği hatırlatılan açıklamada, tarafların geniş bir yelpazedeki ikili işbirliği hakkında kapsamlı bir diyalog gerçekleştirdiği ve NATO müttefikleri olarak ortaklığın önemini vurguladıkları aktarıldı.

Açıklamada, Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken’ın, ortaklıklarını ve dışişleri bakanlıkları üst düzey yetkilileri başkanlığında 17 Ocak 2023’te Washington​​​​​​​’da kurumlar arası katılımla gerçekleştirilen görüşmeleri temel aldıkları belirtilerek, “Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, somut ve sonuç odaklı ikili pozitif gündeme bağlılıklarını yinelemişlerdir. Bakanlar, Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonu dahil olmak üzere, Türkiye-ABD savunma ortaklığının güçlendirilmesini ele almışlardır.” ifadeleri kullanıldı.

Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken’ın, Rusya’nın kabul edilemez savaşı karşısında Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne açık desteklerinin altını çizdikleri, savaşı sona erdirecek bir çözüm bulunmasına yönelik desteklerini teyit ettikleri bildirilen açıklamada, “ABD, Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi’nin hayata geçirilmesindeki arabulucu rolü nedeniyle Türkiye’ye teşekkür etmiş ve iki taraf hayat kurtarıcı nitelikteki söz konusu mekanizmanın küresel tahıl talebini karşılamaya yetecek kapasitede işletilmesi ihtiyacı üzerinde durmuştur.” değerlendirilmesinde bulunuldu.

Açıklamada, iki bakanın, Güney Kafkasya’da barışın ilerletilmesine yönelik eşgüdüm ve işbirliğinin artırılmasında mutabık kaldıkları ifade edildi.

Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken’ın, mevcut tehdit ve sınamalar karşısında NATO kapsamındaki eşgüdümün ve dayanışmanın artırılmasının yollarını ele aldıkları, müttefikler olarak müşterek savunmanın yanı sıra NATO’nun açık kapı politikasına yönelik süregelen bağlılıklarını yineledikleri vurgulanan açıklamada, Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında, Finlandiya ve İsveç’in NATO ittifakına katılım başvurularının ilerletilmesi amacıyla imzalanan üçlü mutabakatın uygulanmasını görüştükleri aktarıldı.

Açıklamada, iki bakanın Doğu Akdeniz’deki durumu ele aldıkları ve istikrar ile iletişim kanallarının muhafazasının önemi üzerinde mutabık kaldıkları ifade edilerek, şunlar kaydedildi:

“Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, terörizmin her tür ve tezahürüyle mücadele gerekliliğini teyit etmiştir. Bu bağlamda Türkiye ve ABD, kolluk kuvvetleri ve bilgi paylaşımına dayanan mevcut işbirliği temelinde, Stratejik Mekanizma bünyesinde terörizmle mücadele istişareleri düzenlenmesini planlamaktadır. Bakan Blinken, 13 Kasım 2022’de İstanbul’da yaşanan terör saldırısını bir kez daha kınamış ve ABD’nin, Türkiye’yle terörle mücadelesinde omuz omuza durduğunu teyit etmiştir. Taraflar, başta PKK ve DEAŞ olmak üzere, terör örgütleriyle mücadele çabalarında yakın eşgüdüm ve işbirliğinin korunmasını öngörmüştür.”

Tarafların, Suriye krizinin tüm veçhelerini ele aldıkları ve Türkiye ile ABD’nin, 2254 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (BMGK) kararı doğrultusunda Suriyelilerin öncülüğündeki bir siyasi sürece bağlılıklarını tekrarladıkları belirtilen açıklamada, tarafların Suriye’ye yönelik sınır ötesi insani yardım mekanizmasının süresini uzatan son BM Güvenlik Konseyi kararını memnuniyetle karşıladığı, her iki tarafın ayrıca, artan ekonomik ve güvenlik işbirliği yoluyla bölgesel istikrar ve bağlantılar tesis edilmesi ihtiyacı da dahil olmak üzere, Ortadoğu ve Afrika’ya ilişkin daha geniş kapsamlı konuları da görüştükleri belirtildi.

Ortak açıklamada, şunlar kaydedildi: “Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, Türkiye-ABD ikili ticari ilişkilerinde devam eden büyümeyi takdirle karşılamıştır. Ekonomik işbirliği ve mevcut ikili mekanizmalar yoluyla bölgesel ve küresel ekonomik fırsatların değerlendirilmesinin önemini yinelemişlerdir. Taraflar, enerji güvenliğini güçlendirmek ve temiz enerjiye dayalı bir geleceğe geçiş amacıyla İklim ve Enerji Diyaloğu tesisini desteklemiştir.

Türkiye ve ABD, ikili pozitif gündemdeki ivmenin korunması ve ilerlemenin değerlendirilmesi için Stratejik Mekanizma kapsamındaki temasları sürdürmeye karar vermiştir. Her iki taraf, Stratejik Mekanizma kapsamında, en üst düzey dahil olmak üzere, artan ikili görüşmeleri memnuniyetle karşılamaktadır.”

Ned Price: ABD, Türkiye’ye minnettardır

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, “Türkiye ile oldukça yapıcı bir ilişkimiz var. Türkiye’ye, günümüzün en acil sorunlarının birçoğunun ele alınmasında oynadığı rol için minnettarız.” dedi.

Günlük basın toplantısında Price, ABD Başkanı Joe Biden’ın Türkiye’ye F-16 satışını desteklediğini ve mevcutların modernize edilmesi gerektiğine inandığını aktararak bu konuda Kongredeki muhataplarıyla çalışmaya devam edeceklerini belirtti.

NATO üyesi olarak Türkiye’nin ittifaka önemli katkılar sunduğunu ifade eden Price, “Türkiye ile oldukça yapıcı bir ilişkimiz var. Türkiye’ye, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik acımasız saldırıları dahil günümüzün en acil sorunlarının birçoğunun ele alınmasında oynadığı rol için minnettarız.” diye konuştu.

Türkiye’nin yapıcı rolü olmasa Tahıl Koridoru Anlaşması’nın imzalanamayacağını söylemenin abartı olmayacağını söyleyen Price, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türk hükümetinin Ukrayna’daki savaş bağlamında münhasır pozisyonunu kullanarak attığı adımlar için Türkiye’ye minnettar olduklarının altını çizdi.

Price, diğer taraftan Türkiye’nin kendi güvenliğine yönelik tehditlerle karşı karşıya olduğunun farkında olduklarını dile getirerek “Türkiye, kendi topraklarında, diğer tüm NATO müttefiklerinden daha fazla terör saldırısına maruz kaldı.” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin “yapıcı bir NATO üyesi” olduğuna işaret eden Price, DEAŞ’la mücadele dahil terör ile mücadelede Türkiye’nin rolüne vurgu yaptı.

Price ayrıca Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasındaki diyaloğun da yapıcı bir şekilde ilerlemesini teşvik etmeye devam edeceklerini kaydetti.

Beyaz Saray sözcüsü: Türkiye’yi muteber bir müttefik olarak görüyoruz

Beyaz Saray sözcüsü Karine Jean-Pierre, Türkiye’yi muteber bir müttefik olarak gördüklerini söyledi.

Günlük basın toplantısında konuşan Jean-Pierre, Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılımıyla ilgili tutumu hakkındaki bir soru üzerine, Türkiye hükümetinin bu konuda bir açıklama yapmasının doğru olacağını söyledi.

“Türkiye’yi muteber bir müttefik olarak görüyoruz.” diyen Jean-Pierre, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya olabilecek en kısa sürede katılımlarını desteklediklerini, daha önce de iki ülke yönetimiyle bu kapsamda görüşmeler gerçekleştirdiklerini hatırlattı.

Çavuşoğlu, ABD’deki Türk vatandaşlarıyla buluştu

Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması Bakanlar Toplantısının ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu,  Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği konutunda Türk vatandaşlarıyla bir araya geldi.

Burada Türk vatandaşlarına hitap eden Çavuşoğlu, Türkiye’nin çabalarıyla Rusya ve Ukrayna savaşının başında müzakerelerde önemli bir mesafe katedildiğini ancak savaşın uzadığını, şartların değiştiğini ve müzakere edilecek farklı boyutların ortaya çıktığını söyledi.

Türk-Amerikan heyetleri arasındaki görüşmeyi değerlendiren Çavuşoğlu, Türkiye ile ABD arasında özellikle enerji alanında önemli işbirliği fırsatları olduğunu ifade etti. Heyetler arasında birçok konuyu görüştüklerini aktaran Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya savaşını da ele aldıklarını belirtti.

Çavuşoğlu, savaşı durdurmanın sadece Türkiye’nin elinde olmadığını ancak Türkiye’nin başından beri barışa aracılık etmeye çalıştığını söyledi. Türkiye’nin bir taraftan arabuluculuk çabalarını devam ettirirken diğer taraftan Karadeniz Tahıl Anlaşmasının sorunsuz işlemesi, taraflar arasında esir takasının devam etmesi, Zaporijya nükleer santrali konusunda herhangi bir risk oluşmaması ve ABD ile Rusya’nın nükleer silah kullanmaması için görüşmeler yapmaya devam ettiğini anlatan Çavuşoğlu, “(Rusya-Ukrayna arasında arabuluculuk konusunda) Başlangıçta epeyce mesafe katetmiştik. Hatta tarafların en azından bir ateşkes için yakınlaştığı malumlarınız. Kendileri de açıklamışlardı ama şimdi savaş uzadı, şartlar değişti, daha karmaşık hale geldi. Farklı boyutlar var. Müzakere edilecek çok daha farklı alanlar gelişti maalesef.” dedi.

Türkiye’nin Suriye’deki Beşar Esed rejimi ile görüşmesine de değinen Çavuşoğlu, “Türkiye olarak bölgemizde barış istiyoruz. Son zamanlarda Suriye’deki rejimle de siyasi çözümün, daha doğrusu elde edemediğimiz siyasi sürecin canlandırılması ve neticeye ulaşması için bir süreç başlattık Suriyelilerin sadece Türkiye’dekiler değil, evlerine dönmelerini istiyoruz.” ifadesini kullandı.

Türkiye’nin öte yandan Türk dünyası ile de ilişkilerini güçlendirdiğini anlatan Bakan Çavuşoğlu, Türk Devletleri Konseyini Türk Devletleri Teşkilatına dönüştürdüklerini ve Semerkand’daki zirve ile de teşkilatın hukuki alt yapısını güçlendirdiklerini söyledi. Çavuşoğlu, teşkilatın tüm kurumlarını aynı çatı altında topladıklarını belirtirken, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) de gözlemci olarak teşkilata katıldığını hatırlattı.

KKTC’nin anayasal adıyla gözlemci olmasının ada için önemli olduğuna değinen Bakan Çavuşoğlu, “Teşkilatın Akdeniz’de bağlarını güçlendirmek bakımından da bu çok önemli. Şimdi herkes dikkatini buraya vermeye başladı. Türk Devletleri Teşkilatına Gözlemci olmak isteyen çok ülke var. Bunun da koşullarını kriterlerini belirledik.” dedi.

Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna savaşından dolayı kuzey enerji koridorunun alternatif olarak ortadan kalkması ile birlikte doğu-batı orta koridorun gerek enerji gerekse ulaştırma, lojistik ve ticaret bakımından öneminin arttığını ve Türkiye’nin de bunu değerlendirdiğini kaydetti.

Türkiye’nin Azerbaycan, Kazakistan ve Gürcistan ile doğu-batı orta koridor konusunda üçlü ve dörtlü mekanizmanlar kurduğunu ifade eden Çavuşoğlu, “Umarım Ermenistan da bu sürece dahil olur. Yani barış yolunda samimi adımlar atar. Son zamanlarda müzakerelere yönelik maalesef geri adımlar gördük. Bugün (ABD Dışişleri Bakanı) Blinken, (Ermenistan Başbakanı Nikol) Paşinyan’ın samimi olduğunu söyledi ama bunu sözle değil eylemle de görmek istiyoruz.” ifadelerini kullandı.

Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecini hatırlatan Çavuşoğlu, “Şunu söyleyebilirim, rahatlıkla kardeş, can Azerbaycan adına da söyleyebilirim. Türkiye ve Azerbaycan normalleşme konusunda samimi.” değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, ayrıca Türkiye’nin dünyadaki çatışma ve krizlerin yüzde 60’ının bulunduğu bir bölgede yer aldığını ve sadece kendi bölgesinde değil aynı zamanda Latin Amerika ve Afrika gibi başka bölgelerde de krizlerin çözümüne katkı sağlamaya çalıştığını söyledi.