Tunus’ta 161 sandalyeli parlamentonun yeni üyelerini belirlemek için 17 Aralık Cumartesi günü erken genel seçim düzenlendi.

Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Faruk Buasker, yaklaşık 9 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede sandıkların kapanmasının ardından yaptığı açıklamada, seçimlere katılımın yüzde 8,8 civarında olduğunu duyurdu. Buasker, “seçim sistemindeki değişiklik, mali destek eksikliği ve seçimlerin ilk kez saf ve temiz geçmesi” gibi nedenlerin düşük katılımın gerekçesi olduğunu savundu.

Buasker’in açıklamasının ardından, aralarında Cumhurbaşkanı Kays Said’i destekleyen siyasi oluşumların da bulunduğu birçok parti ve grup, “erken cumhurbaşkanlığı seçimi” yapılmasını talep etti.

“Cumhurbaşkanı Said meşruiyetini kaybetti”

Tunus İşçi Partisinden yapılan yazılı açıklamada, erken genel seçimlerden çıkan sonuçların, Cumhurbaşkanı Said ve 25 Temmuz 2021 olağanüstü kararlarının meşruiyetini ortadan kaldırdığı belirtildi. Halkın 2011 Yasemin Devrimi’ni 17 Aralık’ta sandığa gitmeyerek kendi yöntemleriyle kutladığına işaret edilen açıklamada, “Katılımın çok düşük olması yalnızca parlamentonun meşruiyetini değil aynı zamanda 25 Temmuz darbe rejiminin de tüm meşruiyetini ortadan kaldırıyor. 25 Temmuz’un ardından halkın çilesi daha da arttı.” ifadelerine yer verildi.

Cumhuriyetçi Parti Genel Sekreteri İsam eş-Şabi de basın mensuplarına yaptığı açıklamada, bu seçimin Said’in sonunu getirdiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Said için “yolun sonunun göründüğünü” belirten Şabi, “Parlamento seçimlerine katılım oranı bir felaket. Yüzde 8 ile ülkeyi nasıl yöneteceksin? Ülkenin enerjini boşa harcayan bu saçma kararların tek sorumlusu Said’den başkası değil.” dedi.

“Said, sisteminin başarısız olduğunu kabul etmeli”

Liberal görüşlü Afak Partisi, yazılı açıklamasında, Cumhurbaşkanı Said’i “seçmenin iradesine saygı duymaya ve oluşturmaya çalıştığı siyasi sistemin başarısızlığını kabul etmeye” davet etti. Halkının iradesinin seçimleri boykot etme yönünde gerçekleştiğine vurgu yapılan açıklamada, “Tunus halkı, hiçbir yetkisi olmayan sahte bir parlamentoyu oylamayı reddetti. Cumhurbaşkanı gerçek bir reform yaparak erken cumhurbaşkanlığı seçimlerine gitmeli.” ifadelerine yer verildi.

Özgür Anayasa Partisi Genel Başkanı Abir Musi ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Artık cumhurbaşkanlığı makamı boş” yorumunda bulundu. Cumhurbaşkanlığı için erken seçime gidilmesini isteyen Musi, Necla Buden Ramazan başkanlığındaki hükümetin de istifa etmesi ve seçimlere kadar geçici hükümet olarak görevini sürdürmesi gerektiğini savundu.

 “Cumhurbaşkanı Said görevi bıraksın”

Muhaliflerin çatı oluşumu Ulusal Kurtuluş Cephesi, seçimlere katılım oranının açıklanmasının ardından basın toplantısı düzenledi. Halkın Said’den güvenoyunu çektiği değerlendirmesinde bulunan Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Necip eş-Şabi, halk tarafından yeni bir cumhurbaşkanı seçilinceye kadar Said’den görevini, geçiş sürecini bağımsızlığı ve doğruluğuyla tanınmış bir yargıca bırakmasını istediklerini söyledi.

Seçim sonuçlarının Said için de “büyük bir hayal kırıklığı” olduğunu belirten Şabi, “Bugün Said, meşruiyetini kaybetmiştir ve artık Tunus’un cumhurbaşkanı değildir. Tunus halkı bugün, Said’in ülkede pek çok felakete neden olan yönetim performansından hoşnut olmadığını göstermiştir.” dedi. Şabi, ülkedeki sendikalara, partilere, sivil toplum kuruluşlarına ve akademisyenlere Said’e karşı birlik olma çağrısı yaptı.

Kays Said’e destek veren cephe

Cumhurbaşkanı Kays Said’in 25 Temmuz 2021 kararlarının ardından kurulan ve bu kararlara destek veren Ulusal Gençlik Hareketi Siyasi Büro Başkanı Abdurrezak el-Halul da yerel basına yaptığı değerlendirmede, “Parlamento seçimlerindeki düşük katılım bizi erken cumhurbaşkanlığı seçimlerine yönlendiriyor.” dedi. Seçime katılım oranının Cumhurbaşkanı Said’in meşruiyetine halel getirmeyeceğini belirten Halul, “Parlamento seçimi Cumhurbaşkanı Said’in popülaritesini etkilemiyor. Düşük katılımın sebebi, seçimlere yeterli mali yardımın yapılamaması, siyasi partilerin iştirak etmemesi ve yeni seçim sistemi.” ifadelerini kullandı.

Seçimlere katılan ve Said’in kararlarına destek veren Halk Hareketi lideri Muhammed el-Mesilini de seçime katılım oranının kimseyi mutlu etmediğini vurguladı. Yerel basına değerlendirmede bulunan Mesilini, “Seçime katılımın düşük olmasını haklı gösterecek bir sebep yok. Bu oranı savunmak krizi daha da derinleştirmekten başka bir işe yaramayacak. Seçmenlerin her seçimde iyice isteksiz davranması ve yabancılaşmasında Bağımsız Yüksek Seçim Kurulunun da etkisi var. Bunda Cumhurbaşkanı Said’in kimseye danışmadan aldığı kararların etkisi de büyük.” diye konuştu.

Tunus’ta Kays Said’in yönetime el koyma süreci

Tunus’ta Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz 2021’de Meclisin çalışmalarını askıya alarak milletvekili dokunulmazlıklarını kaldırmış, 22 Eylül 2021’de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını tamamen kendine bağlamıştı.

Said, 13 Aralık 2021’de açıkladığı “siyasi krizden çıkışın yol haritası” ile ülkede 25 Temmuz 2022’de Anayasa değişikliği referandumuna, 17 Aralık 2022’de de erken genel seçime gidileceğini ve o zamana kadar Meclisin kapalı kalacağını bildirmişti.

Ülkede 25 Temmuz’da seçmenlerin yüzde 30,5’inin katılımıyla düzenlenen referandumda, yüzde 94,6 “evet” oyuyla yeni Anayasa kabul edilmişti. Cumhurbaşkanı Said, 15 Eylül’de de erken genel seçimlerde uygulanacak yeni seçim yasasını duyurmuştu.

Bunun ardından Nahda Hareketi, Tunus’un Kalbi Partisi, Demokratik Akım Partisi, Özgür Anayasa Partisi, Afak Tunus Partisi gibi Tunus’ta önemli siyasi partiler ile muhaliflerin çatı oluşumu Ulusal Kurtuluş Cephesi, peş peşe yaptıkları açıklamalarla seçimleri boykot edeceklerini bildirmişti.

Tunus’ta seçimlere katılım yüzde 10’un altında kaldı

Tunus’ta yeni anayasanın ardından yeni seçimler

Tunus’ta ‘halk oyuna sunulan’ yeni Anayasa taslağı yüzde 94,6 oyla kabul edildi

Tunus’ta yaşanan 11 yıllık ‘Yasemin devrim’ süreci