Bosna Hersek’te koalisyon anlaşması imzalandı

In Güncel, Öne çıkanlar
16 Aralık 2022
iktibas-

Bosna Hersek’te 2 Ekim’de yapılan genel seçimin ardından devlet düzeyinde kurulacak hükûmetin önünü açan koalisyon anlaşması başkent Saraybosna’da imzalandı.

Hırvat Demokratik Birliği (HDZ), Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği (SNSD) ve Saraybosna merkezli muhalefet partilerinden oluşan “Sekizli” ittifak arasında imzalanan anlaşma sonrasında Bosna Hersek’te en kısa sürede hükûmetin kurulacağı ifade edildi.

HDZ Bosna Hersek Genel Başkanı Dragan Covic, Bosna Hersek Bakanlar Konseyinin oluşumu için çalışacaklarını ifade ederek “Avrupa Birliği’ne (AB) aday ülke statüsü aldığımız zaman önemli bir gelişme olacağına söz vermiştik. Bunu başardık.” dedi.

SNSD lideri ve Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik de ülkede ilk kez bu kadar hızlı bir anlaşma sağlandığını söyleyerek “Bir an önce hükûmetin kurulup ciddi konuları ele alması lazım. İlk kez herkes ileriye gitmemiz gerektiğine hemfikir oldu.” diye konuştu.

“Sekizli” ittifak adına açıklamada bulunan Sosyal Demokrat Parti (SDP) Genel Başkanı Nermin Niksic ise farklılıkları benimseyip işbirliği içerisinde çalışmaya karar verdiklerini kaydetti.

Bu arada, daha önce yapılan koalisyon görüşmelerinde, HDZ’den Borjana Kristo’nun Bosna Hersek Bakanlar Konseyi Başkanı, Nermin Niksic’in ise Bosna Hersek Federasyonu Başbakanı olması yönünde uzlaşı sağlandığı duyurulmuştu.

Son seçimlerin akabinde Bosna Hersek’te hükûmet 14 ay sonra kurulabilmişti.

Bosna Hersek’in karmaşık siyasi yapısı

Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan OHR ihtiyaç durumunda yasa çıkartabilecek yetkiye sahip.

OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik aynı zamanda ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini koordine ediyor.

Birleşmiş Milletler’e her yıl Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan Yüksek Temsilci, “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkartabiliyor.

Dayton’a göre, Bosna Hersek nüfusunun büyük çoğunluğunu Hırvat ve Boşnakların oluşturduğu FBIH ile Sırp nüfusun yoğun olduğu RS entitelerinden ve özel statüye sahip Brcko Bölgesi’nden oluşuyor. FBIH entitesi de her birinin kendi hükümeti ve meclisi bulunan 10 kantondan meydana geliyor.

Devletin en üst makamı olarak da Boşnak, Sırp ve Hırvat üç üyeden oluşan Devlet Başkanlığı Konseyi belirlendi. Dört yıllığına halk tarafından seçilen konsey üyeleri, dönüşümlü olarak sekiz aylığına “konsey başkanlığı” yapıyor. Konseyin Hırvat ve Boşnak üyeleri, FBIH’de yaşayanlar, Sırp üye ise RS’de yaşayanlar tarafından seçiliyor.

Boşnak Sefik Dzaferovic de Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin başkanlığını yapıyor.