Türkiye Cumhuriyeti adına Sırbistan’da temaslarda bulunan TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile bir araya geldi.

Vucic görüşmesi

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesinin (KEİPA) Dönem Başkanlığının Türkiye’ye devredildiği 60’ıncı Genel Kurul Toplantısı’na katılmak üzere Belgrad’a gelen Şentop, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic tarafından kabul edildi. Cumhurbaşkanlığı Sarayındaki görüşmede, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın selamlarını Vucic’e ileten Şentop, Vucic’i yeni meclis ve hükümetin kurulmasından dolayı tebrik etti.

Sırbistan ile hem hükümetler hem de parlamentolar düzeyindeki ilişkilerde yakalanan ivmenin artarak süreceğine olan inancını dile getiren Şentop, iki ülke ilişkilerindeki gelişmeyle birlikte karşılıklı diplomasi trafiğinde de ciddi bir yoğunluk yaşandığını belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 7 Eylül’de gerçekleştirdiği ziyarette 7 ayrı anlaşmanın imzalandığını anımsatan Şentop, bunlar arasında yer alan kimlikle seyahat anlaşmasının iki ülke kamuoyunda büyük ses getirdiğini söyledi. Şentop, “Anlaşmanın ülkemizdeki iç onay sürecini tamamladık. Sırbistan’da da onaylandıktan sonra yürürlüğe girecek.” dedi.

İkili siyasi ilişkilerin gelişmesiyle birlikte ekonomik ve ticari iş birliğinin de geliştiğini anlatan Şentop, Türk yatırımcılara desteğinden dolayı Vucic’e teşekkür etti.

Şentop, “Ekonomik ilişkilerimizin gelişmesiyle ikili ticaret hacmimiz geçen yıl 2 milyar dolara ulaştı. Bu yıl sonunda 2,5 milyar dolar olması bekleniyor. Orta vadeli hedefimiz olan 5 milyar dolara emin adımlarla ilerliyoruz.” diye konuştu.

Ana Brnabiç görüşmesi

Sırbistan’da temaslarını sürdüren Mustafa Şentop daha sonra, Sırbistan Başbakanı Ana Brnabiç ile bir araya geldi. Başbakanlık’taki görüşmede, görevine yeniden seçilmesinden dolayı Brnabiç’i tebrik eden Şentop, olumlu ivme yakalayan ikili ilişkilerin yeni hükümetle daha da güçleneceğine olan inancını dile getirdi.

Şentop, hem ikili düzeyde hem de çok taraflı platformlarda Türkiye ile Sırbistan arasındaki dayanışmanın artmasından duyulan memnuniyeti ifade ederek, “Ancak her zaman daha iyisi için çabalamaya ve bu ilişkileri geliştirerek daha üst seviyelere çıkarmak için çalışmaya devam etmemiz gerekiyor.” dedi.

Ekonomik ilişkilerde de umut verici bir tablo görmekten memnuniyet duyduklarını belirten Mustafa Şentop, Türk firmalarını Sırbistan’a yatırım yapmaya teşvik ettiklerini kaydetti. Şentop, Sırbistan’da son 10 yılda Türk yatırımlarının 1 milyondan 400 milyon dolara ulaştığını ve ikili ticaret hacminin de 2 milyar dolara çıktığını vurguladı.

Meclis Başkanı Şentop, Ekim ayı sonu itibarıyla Sırbistan’dan 320 bin turistin Türkiye’yi ziyaret ettiğini ve aynı dönemde 100 binden fazla Türk vatandaşının da Sırbistan’ı ziyaret ederek tarihi bir rekor kırıldığının altını çizerek, “Kimlikle seyahat anlaşması ve uçuşların artmasının bu rakamları daha da yukarı çekeceğine inanıyoruz.” diye konuştu.

Şentop, Sırbistan’a terörizmle mücadelede gösterdiği destekten dolayı da teşekkür etti. Özellikle FETÖ konusundaki desteğin Türkiye için çok önemli olduğunu anlatan Şentop, aynı şekilde PKK’lı teröristlerin iade talepleri konusundaki işbirliğinin de önemine işaret etti.

Sırbistan Başbakanı Ana Brnabiç, Ukrayna-Rusya savaşı konusunda Türkiye’nin girişimlerinin önemine işaret ederek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gösterdiği çabaya özel vurgu yaptı.

TBMM Başkanı Şentop da, “Türkiye olarak Cumhurbaşkanımızın liderliğinde baştan beri bu ateşin sönmesi için gayret gösteriyoruz. Bir an önce ateşkesin sağlanması için kararlılıkla çalışmaya devam ediyoruz” sözleriyle Türkiye’nin barış için çalışmaya devam edeceği mesajını verdi.

Vladimir Orliç görüşmesi

Sırbistan’da görüşmelerine devam eden Meclis Başkanı Mustafa Şentop ile Sırbistan Ulusal Meclis Başkanı Vladimir Orliç heyetler arası görüşme gerçekleştirdi. Meclis Başkanı Şentop ve Orliç, görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Mustafa Şentop, KEİPA Dönem Başkanı olarak 60. Genel Kurul Toplantısı’na ev sahipliği ve misafirperverlikleri için Orliç’e teşekkür etti, ağustos ayında devraldığı Meclis Başkanlığı görevi için de tebriklerini ve başarı dileklerini iletti.

Sırbistan Ulusal Meclisi ile TBMM arasındaki mevcut iyi ilişkileri daha da geliştirmek için yakın bir şekilde çalışabileceklerine inandığını belirten Şentop, Vladimir Orliç’i Türkiye’ye davet etti. Şentop, sadece Meclis Başkanları düzeyinde değil, ihtisas komisyonları, dostluk grupları ve ortak üyesi bulunulan parlamenter asambleler nezdindeki heyetler arasında da yakın işbirliğini ileri taşıma temennisini ifade etti.

Mustafa Şentop, bu çerçevede, yakın zamanda gerçekleştirilmesi planlanan Güney Doğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesinin Genel Kurul toplantısında asamble sekretaryasının kalıcı olarak İstanbul’a alınması konusundaki önerisini dile getirerek destek istedi.

İkili ilişkilerde yaşanan olumlu gelişmelerin ticaret, yatırım ve turizm rakamlarında yukarı yönlü gelişmeleri beraberinde getirmesinden duyulan memnuniyeti aktaran Şentop, “Eylül ayında imzaladığımız ve yürürlüğe girmesi için Sırbistan’daki iç onay sürecinin tamamlanmasını beklediğimiz Kimlikle Seyahat Anlaşması’nın bu rakamları daha da yukarı çekeceğine inanıyoruz.” dedi.

İkili ilişkilerin yanı sıra Balkanlar’daki huzurun önemine işaret eden TBMM Başkanı Şentop, şunları kaydetti:

“Biz, Avrupa’nın güvenlik ve istikrarının temelinde Balkanlar’da güven, istikrar ve barış olduğu kanaatindeyiz. Balkanlar’daki barış, istikrar ve güvenin temelinde de Türkiye ve Sırbistan vardır. Bu sebeple iki parlamento olarak hem ilişkilerimizi geliştireceğiz hem de bölgemizin barışına ve istikrarına katkıda bulunmak için elimizden gelen gayreti göstereceğiz. Bu konudaki kararlılığımızı başkanla karşılıklı olarak ifade ettik.”

Orliç: “İki liderin arzusunu gerçekleştirmemiz lazım”

Sırbistan Ulusal Meclis Başkanı Vladimir Orliç ise Şentop ile parlamentolar arası ilişkileri nasıl geliştirebileceklerini görüştüklerini söyledi. “Türkiye ile bütün ilişkilerimiz en üst seviyede. Her şey Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic arasındaki dostane ilişkiye bağlı.” diyen Orliç, iki ülke arasındaki iyi ilişkilerin önemine değindi.

Bu tür ziyaretlerin, iki ülke arasındaki proje ve ilişkilerin sonuçlarını gösterdiğini ifade eden Şentop, Türkiye’den Sırbistan’a büyük bir yatırım olduğunu, Türk şirketlerinin yatırımları sayesinde 10 binlerce insana istihdam sağlandığını vurguladı.

Vladimir Orliç de “Bir önceki seneye göre ticaret hacmimizin yüzde 40 üzerine çıktık. Beklentimiz 2,5 milyar dolardır. İki liderin arzusunu, yani bunun iki katı olan 5 milyar dolara yakın bir ticaret hacmini gerçekleştirmemiz lazım.” ifadelerini kullandı.

Türkiye ile dış ticaret hacminin önümüzdeki yıl 2,5 milyon avroyu geçeceğini vurgulayan Orliç, Sırbistan için özellikle altyapı projelerinin önemli olduğunu ve en son Ekim’de yenilenen Novi Pazar-Tutin yolunun açılışının yapıldığını söyledi.

Orliç, Türkiye’nin desteğiyle ülkede son derece anlamlı projelerin yürütüldüğünü belirterek, en önemlilerinden birisinin Saraybosna-Belgrad Otoyol Projesi olduğunu aktardı. Son olarak, Orliç, Türkiye ile iyi ilişkileri geliştirmeye devam edeceklerini kaydetti.

‘Sırbistan’la iyi ilişkiler Boşnakların da rahat etmesini sağlayacak’

Sırbistan’daki resmi temasları kapsamında Türkiye’nin Belgrad Büyükelçiliği’nde Sırbistan’ın Sancak bölgesi toplum temsilcilerini kabul eden Şentop, Sancak kökenli vatandaşları, Türkiye ile Sırbistan arasında sağlam bir dostluk köprüsü olarak gördüklerini söyledi. Sancak’ın istikrarının ve ekonomik kalkınmasının önemini vurgulayan Şentop, bölgenin kalkınması için ulaştırma altyapısının güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti.

Şentop, Sırbistan ile ilişkilerin gelişmesinin, Sancak Boşnaklarının da daha rahat etmelerini sağlayacağını savunarak, Sırbistan’la ilişkilerin olumlu yönde ilerlemesinin, Bosna Hersek ve Balkanların barış ve istikrarı açısından da önem taşıdığını söyledi.

Ivica Dacic ile görüşme

Sırbistan temaslarını sürdüren TBMM Başkanı Şentop, Sırbistan Dışişleri Bakanı Ivica Dacic ile de bir görüşme gerçekleştirdi.

Basın toplantısı

Sırbistan temaslarının ardından Türkiye’nin Belgrad Büyükelçiliğinde gündemi değerlendiren TBMM Başkanı Şentop, burada gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Başörtüsüne yönelik teklif

Şentop, başörtüsüne yönelik anayasa değişikliğiyle ilgili teklifin imzaya açıldığını anımsatarak, başörtüsü konusuyla ilgili toplumun büyük kesiminin mağduriyet yaşadığını ve onlarca yıl büyük travmalar yaşayan insanların bulunduğunu vurguladı.

“Biz toplumsal uzlaşmayla bunun çözüldüğü kanaatindeydik fakat bir kanun teklifi verildi” diyen Şentop, “Kanunla bu sorunun kalıcı bir şekilde çözülebilmesi mümkün değil. Daha önce denenmiş ama çözülememiş. Bir hakkı kanuna bağladığınızda o zaman bunun kanunla yasaklanmasını da mümkün hale getirirsiniz. Kanunla serbest bırakıyorsanız, bir başkası da kanunla bunu yasak hale getirebilir. Kanunla bunu serbest hale getirmek, kanunla yasaklanmasının yolunu açmak demektir.” değerlendirmesinde bulundu.

Temel haklar ve özgürlüklerin ancak anayasayla verilebileceğini belirten Şentop, “Kanunla sınırlanabilir ama kanunla temel hak verilmez, anayasa ile verilir. Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya attığı şey, derin ve uzun tarihi tecrübenin sonucu ortaya çıkmış bir şeydir. Eğer bu konuda hukuki bir düzenleme yapılacaksa kanunla olmaz, anayasa ile olur.” dedi. Şentop, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Dolayısıyla bir anayasa değişikliği çalışması için hazırlık yapıldı. Bu, normal olarak kanun teklifi şeklinde Meclise verildiğinde, imza sayısı var; en az 200 milletvekilinin imzası gerekiyor, kanunlar gibi tek imza ile verilmiyor. Bundan sonra Anayasa Komisyonunda, arkasından da belli bir takvim dahilinde Meclis Genel Kurulunda görüşülecek. İki defa görüşülmesi lazım. Eğer 360’ın üzerinde, 400’ün altında oy alırsa o zaman referanduma sunulma mecburiyeti var. 400’ün üzerinde oy alırsa referanduma sunulma mecburiyeti yok. Bu konuda gerçekten kalıcı bir çözüm isteniyorsa, yapılması gereken anayasa değişiklidir. Bu konu teminat altına alınır, bir daha da değiştirilemeyecek hale getirilmiş olur.”

Şentop, başörtüsüne yönelik anayasa değişikliğiyle teklifi çalışmasıyla ilgili dün Cumhurbaşkanlığında gerçekleştirilen toplantıya katılmasının bazı milletvekillerince eleştirildiğini söyledi.

“Meclis Başkanının tarafsız olması gerektiği” şeklinde kendisine eleştiri yapıldığını kaydeden Şentop, anayasada “Meclis Başkanının tarafsızlığı” diye bir ifade olmadığını ancak Anayasanın 94’üncü maddesinde, “TBMM Başkanı ve Başkanvekillerinin üyesi oldukları siyasi partinin ve parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki toplantılara katılamazlar” şeklinde bir ifade bulunduğunu belirtti.

“Bir arkadaşımız konuşuyor, kendi kafasından uydurduğu bir tarafsızlık tarifi uyduruyor. Benim de o tarife uymamı istiyor.” ifadelerini kullanan Şentop, “Böyle bir saçmalık olabilir mi? O bıraksın, gelsin benim tarifime uysun veya anayasadaki tarife baksın. Sayın Cumhurbaşkanı ile defalarca görüşmelerim var. Bir Meclis Başkanı ile bir Cumhurbaşkanının neyi görüşüp, neyi görüşebileceğine Meclisteki bir milletvekili arkadaşımızın karar vermesi mümkün değil. Saçma.” diye konuştu.

Şentop, “Anayasada çok açık. Bu sınırlama sadece Meclis Başkanı için değil Meclis Başkanvekilleri için de geçerli. Benim vekilim olan arkadaşımızın grup toplantısı dahil en son yapılan kendi parti toplantılarına katıldığını televizyondan görüyoruz.” dedi.

Mecliste yaşanan yumruklu kavga

TBMM Başkanı Şentop, Genel Kurul’da görüşmeleri devam eden 2023 yılı bütçesi görüşmeleri sırasında yaşanan tartışmaları da değerlendirdi.

Bütçe görüşmelerinin her parlamentoda biraz gergin geçtiğini ancak bunun, belli bir dozajı aşmaması gerektiğini belirten Şentop, kendi yönettiği bir birleşimde bir milletvekiline, çok açık bir şekilde küfür ve sövme hususu nedeniyle ceza verildiğini anımsattı.

Genel kuruldaki bir tartışma sırasında da İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs’ün yaralandığını hatırlatan Şentop, “Bir milletvekili arkadaşımızın başka bir milletvekiline fiili saldırısı hiçbir şekilde kabul edilemez. O arkadaşımız da dahil hiç kimsenin bunu tasvip ettiğini, doğru bulduğunu düşünmüyorum. Çok büyük bir yanlıştır. Meclis içinde yaşanmaması gereken bir hadisedir. İnşallah benzeri hadise bir daha yaşanmaz.” ifadelerini kullandı.

Şentop, bütün milletvekillerinin görüşlerini ve fikirlerini, istedikleri şekilde sözleriyle ifade etme imkanları olduğunu, Türkiye’de milletvekili seçilmiş bir kişinin, rahatsızlığını, sevincini, fikrini sözleriyle ifade edebilecek kapasitede olduğuna inandığını söyledi.

“Genel başkanlar dahil olmak üzere ilk günden itibaren Mecliste tansiyonu yükseltecek, gerilimi arttıracak, milletvekillerine veya farklı siyasi partilere hakaret, provokasyon, tahrik içeren yaklaşımlardan da kaçınılmalıdır.” diyen Şentop, “Tansiyonu yükseltiyorsunuz daha sonra bir kıvılcım bu tür sonuçlara yol açabiliyor. Meclis, sözlerin, oyların geçerli olduğu bir yer, masalara vurmanın, bağırıp çağırmanın, koro halinde slogan atmanın bir yeri değil.” dedi.

6 yaşında çocuğa istismar iddiası

Şentop, 6 yaşında çocuğun cinsel istismara uğradığı iddialarıyla ilgili bugün TBMM Genel Kurulunda “araştırma komisyonu” kurulmasının gündeme gelmesiyle ilgili görüşlerinin sorulması üzerine, “Çok doğru bir karar olduğu kanaatindeyim.” cevabını verdi.

Konuyla ilgili gazete haberlerinden sonra savcılık soruşturmasıyla da olayın vahametinin görüldüğüne dikkati çeken Şentop, yargılama sürecinin devam edeceğini, herkesin hak ettiği cezayı alması gerektiğini belirtti.

Çocukların, ülkenin göz bebeği olduğunu vurgulayan Şentop, “Çocuklarımızı istismardan koruma konusunda her türlü tedbirin alınması lazım. Aile Bakanlığı da konuya müdahil oldu, biz de takip edeceğiz. Kim olursa olsun, hangi kesimden, hangi düşünceden olursa olsun suç işleyen insanın bunun karşılığını görmesi lazım.” dedi.