Çin merkezli ‘Orta Koridor’ üzerinde dört devlet anlaştı

Çin merkezli ‘Orta Koridor’ üzerinde dört devlet anlaştı

Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Gürcistan dışişleri ve ulaştırma bakanları arasında Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Güzergahı’nı (Orta Koridor) geliştirmek için 2022-2027 dönemi yol haritası imzalandı. Türk Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Sınamaların da fırsatların da bilincindeyiz. Kaybedecek vaktimiz yok. Bugünkü toplantımız da bu anlayışın sonucu. Birlikte somut adımlarla ilerleyeceğiz.” dedi.

Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Gürcistan arasında uluslararası ulaşımın genişletilmesi ve işbirliğinin güçlendirilmesi için Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Güzergahı’nı (Orta Koridor) geliştirmek için 2022-2027 dönemi yol haritası imzalandı.

Kazakistan’ın Hazar Denizi kıyısındaki liman kenti Aktau’da Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Gürcistan Dışişleri ile Ulaştırma Bakanları’nın 2’nci Toplantısı yapıldı. Toplantıya Türkiye’den Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Kazakistan’dan Dışişleri Bakanı Muhtar Tileuberdi, Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanı Kayırbek Uskenbayev, Azerbaycan’dan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Dijital Kalkınma ve Ulaştırma Bakanı Raşad Nabiyev, Gürcistan’dan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Levan Davitaşvili, Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Hvtisiaşvili katıldı.

Kazakistan Dışişleri Bakanı Tileuberdi, burada yaptığı konuşmada, bugünkü toplantının yalnızca Hazar Denizi üzerinden geçen Doğu-Batı yönündeki uluslararası ulaşım koridorlarının geliştirilmesi bakımından değil, Hazar ve Karadeniz bölgesinde işbirliğini güçlendirmek için pratik adımların atılması için de önemli olduğunu söyledi.

Bu yıl Kazakistan’ın Azerbaycan, Türkiye, Gürcistan ile ilişkilerinde hareketli bir yıl olduğuna dikkati çeken Tileuberdi, böylece söz konusu ülkelerle siyasi diyalog, ticari ve ekonomi, kültür ve beşeri alanlarda yoğun işbirliği içerisinde olduklarını belirtti.

Tileuberdi, mevcut jeopolitik gerçeklik kapsamında bu işbirliğine uluslararası ulaşım koridorları alanının da eklendiğini ve haziranda Bakü’de yapılan üçlü toplantıda, Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Güzergahında (Orta Koridor) gümrük prosedürlerinin basitleştirilmesine yönelik ortak projelerin uygulanmasının önemli olduğunun altının çizildiğini hatırlattı.

Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Güzergahı’nı geliştirmede yol haritasının imzalanmasının önemli bir adım olduğunu vurgulayan Tileuberdi, bu belge ile yalnızca koordinasyon çalışması değil net projelerin uygulanmasının da amaçlandığını kaydetti.

Toplantıda, Gürcistan’ı aralarında görmekten memnuniyet duyduğunu dile getiren Tileuberdi, “Büyük ulaşım projelerinin çoğu Gürcistan topraklarından geçiyor ve Bakü-Tiflis-Ceyhan ile Bakü-Supsa petrol boru hatlarının yanı sıra Bakü-Tiflis-Kars demir yolunun kapasitelerinin geliştirilmesi konusunda iyimseriz.” dedi.

Kazak Bakan, gelecek yıldan itibaren Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı üzerinden petrol sevkiyatı başlatmayı planladıklarını belirterek “Ortak pragmatik çıkarlarımızı karşıladığı için bu konuda desteğinize güveniyoruz.” ifadesini kullandı.

Trans Hazar Koridoru Uluslararası Ulaşım Güzergahı’nın (Orta Koridor) geliştirilmesi için tarafların adımlarının değerlendirildiği toplantıda, 2022-2027 dönemi güzergahı geliştirme yol haritası imzalandı.

Böylece Orta Koridor’un kapasitesinin 2025’e kadar yılda 10 milyon tona çıkarılması hedefleniyor.

Çavuşoğlu: Sınamaların farkındayız

Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, “Türkiye-Kazakistan-Azerbaycan Ulaştırma ve Dışişleri Bakanları 3’lü Toplantısı”nın açılışında konuştu. Çavuşoğlu, toplantıda Gürcistan’ın da yer aldığına ve bu durumun bölgesel iş birliği vizyonlarını güçlendirdiğine işaret etti.

Son dönemde üç gelişmenin jeopolitiği geri getirdiğini belirten Çavuşoğlu, ilk olarak tedarik zincirlerindeki aksamanın sürdürülebilir ulaştırma bağlantılarının önemini gösterdiğini, artık arz güvenliğinin en önemli rekabet unsuru olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti:

“İkinci olarak Rusya-Ukrayna Savaşı, küresel gıda ve enerji krizine yol açtı. İstanbul Tahıl Anlaşması öncesinde küresel bir gıda krizi kapıdaydı. Üçüncü olarak ABD-Çin gerilimi derinleşiyor. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin ayrışmasını telafi edecek mekanizmalara ihtiyaç olduğu ortada.”

Çavuşoğlu, ortaya çıkan bu sınamaların fırsatları da beraberinde getirdiğine dikkati çekerek Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarmasının, sürdürülebilir arz güvenliği açısından yeni imkanlar sunduğunu belirtti.

“Zengezur’un önemini vurgulamıştık”

“Bu yıl içinde Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptık. Hazirandaki ilk toplantımızın bildirisinde, Zengezur’un önemini vurgulamıştık.” diyen Çavuşoğlu, bu bölgenin Orta Doğu ile Kafkasları, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlamak açısından stratejik öneme sahip olduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) bir uluslararası teşkilat olarak kurumsallaşmasının kendileri için yeni iş birliği zemini sağladığını vurgulayarak teşkilat bünyesinde ticari, kültürel, siyasi bütünleşmeyi daha da derinleştireceklerini ve bu kapsamda özellikle ortak alfabe konusundaki çalışmaların önem kazandığının altını çizdi.

Semerkant Zirvesi’nde, KKTC’nin TDT’ye gözlemci üye olmasının, teşkilatın Akdeniz’e erişimini güçlendirdiğine işaret eden Çavuşoğlu, zirvede imzaladıkları ulaştırma bağlantılarını güçlendiren anlaşmaların büyük önem taşıdığını söyledi.

‘Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olması bekleniyor’

Çavuşoğlu, kıtalar arası en büyük ticaret akışının Asya ile Avrupa arasında olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Edirne’den Katonkaragay’a kadar kuş uçuşu tam 5 bin kilometrelik bir hattı sadece bu masanın etrafındaki 4 ülkeyi katederek geçebilirsiniz. Orta Koridor’a uluslararası aktörler de ilgi gösteriyor. Japonya’nın bu hattı denediğini biliyoruz. ABD’nin Tiflis’te lojistik yatırımları desteklediğini memnuniyetle görüyoruz. Avusturya Federal Demiryolu (ÖBB) şirketi, Danimarka’dan Maersk ve Finlandiya’dan Nurminen gibi taşımacılar, Orta Koridor’u daha fazla kullanmaya başladı.

Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olması bekleniyor. Bu fırsattan yararlanmak için ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırmalıyız. Bu konuda atılacak adımları, ulaştırma bakanlarımız çalışıyor.”

Enerjide kaynak ve güzergah çeşitlendirilmesinin önemli bir ihtiyaç hali aldığını belirten Çavuşoğlu, Hazar gazının Avrupa’ya taşınmasında Azerbaycan’la işbirliği yaptıklarını, Bakü-Tiflis-Ceyhan ile Hazar Havzası’ndan 16 yıldır Azerbaycan, Kazak ve Türkmen petrolü taşındığını anlatarak şunları kaydetti:

“Hepinizle ülke olarak mükemmel ilişkilerimiz var. Şuşa Beyannamesi’yle Azerbaycan’la müttefik olduk. Kazakistan’la ilişkilerimizi bu yıl geliştirilmiş stratejik ortalık seviyesine çıkardık. Gürcistan’la stratejik ortağız. Aramızdaki yakın işbirliği, jeopolitiğin dönüşüyle ortaya çıkan krizleri fırsata çevirmemize imkan sağlıyor. İşbirliğimizi sonuç odaklı olarak ileri taşımalıyız.”

Basın toplantısı

Bakan Çavuşoğlu, toplantı sonrasında düzenlenen basın toplantısında ise, ev sahipliğinden dolayı Kazak mevkidaşı Muhtar Tileuberdi’ye teşekkür ederek Gürcistan’ı aralarında görmekten memnun olduklarını söyledi.

Kazakistan’daki Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarının Kazak vatandaşlar için hayırlı olmasını dileyen Çavuşoğlu, Türkiye-Kazakistan ilişkilerini “geliştirilmiş stratejik ortaklık” seviyesine çıkardıklarını, iki ülke devlet başkanlarının bu yıl iki devlet ziyareti düzenlediklerini ve 20 anlaşma imzaladıklarını kaydetti.

Çavuşoğlu, Azerbaycan ile ilişkilerin müttefiklik seviyesinde olduğunu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu yıl Azerbaycan’ı iki kez, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in de Türkiye’yi üç kez ziyaret ettiğini hatırlattı.

Gürcistan ile stratejik ortak olduklarını ve Gürcü mevkidaşıyla düzenli temas halinde olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, en kısa zamanda yüksek düzeyli stratejik iş birliği konseyi zirvesini Gürcistan’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti marjında gerçekleştirmek istediklerini söyledi.

Bakan Çavuşoğlu, küresel ve bölgesel gelişmelerin ortaya çıkardığı sınamaları yönetmek, fırsatları lehlerine çevirmek gerektiğini belirterek “Haziran ayında başlattığımız üçlü mekanizmanın temel amacı da budur. Pandemi ve Rusya-Ukrayna Savaşı, dünya pazarlarına sürekli erişimin önemini gözler önüne serdi. Bunun için güçlü bir ulaştırma altyapısı şart.” diye konuştu.

Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor’un öneminin her geçen gün artığını vurgulayan Çavuşoğlu, Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olmasının beklendiğini, uluslararası aktörlerin de Orta Koridor’a artan bir ilgi gösterdiğini ifade etti.

Çavuşoğlu, Asya ve Avrupa arasında artık ticari ve ekonomik etkileşimi sağlayan bir konuma sahip olduklarını, ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırarak potansiyellerini hayata geçirebileceklerini söyledi.

Toplantı öncesinde, ulaştırma bakanlarının, Orta Koridor’un altyapısını güçlendirmek amacıyla somut iş birliği unsurları içeren, 2022-2027 Yol Haritası’nı hazırladıklarını ifade eden Çavuşoğlu, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, TANAP boru hattı gibi projelerin stratejik nitelikte olduklarını, Türkiye’nin Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü gibi yatırımlarının da stratejik bir vizyonun ürünü olduğunu vurguladı.

Bakan Çavuşoğlu, Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarmasının yeni imkanlar sunduğunu, Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havalimanlarının açılışını yaptıklarını belirterek şunları kaydetti:

“Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Semerkant Zirvesi’nde aramızdaki ulaştırma bağlantılarının ve ticari iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla birçok adım attık. KKTC’nin TDT’ye gözlemci üye olmasıyla teşkilatımız Akdeniz’e erişimini güçlendirdi. TDT bünyesinde benzer adımların devamı gelecek.

Sadece ticaret ve ulaştırma alanlarında değil, kültürel ve siyasi konularda da iş birliğimizi daha da derinleştireceğiz. Bu bağlamda, ortak alfabe için yaptığımız çalışmalar ve ortak mirasımızın korumasına yönelik adımlara özel önem veriyoruz.

Sınamaların da fırsatların da bilincindeyiz. Kaybedecek vaktimiz yok. Bugünkü toplantımız da bu anlayışın sonucu. Birlikte somut adımlarla ilerleyeceğiz.”

Paylaş :

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *