Rishi Sunak, İngiliz parlamentosunda haftalık “Başbakana Sorular” oturumuna katıldı.

İskoç Ulusal Partisinin Meclis Grubu lideri Ian Blackford, oturumda, İngiltere’de Yüksek Mahkemenin, İskoçya’nın ikinci bağımsızlık referandumuna gitme talebini reddetmesine ilişkin, “Başbakan Sunak’ın, İskoç demokrasisini reddetmeye ne hakkı var?” sorusunu yöneltti.

Rishi Sunak, İskoç halkının, ekonomiyi, sağlık sistemini ve Rusya ile savaşta olan Ukrayna’yı destekleme gibi topluca karşılaşılan zorlukların çözümü için çalışılmasını talep ettiğini belirterek, “Şimdi politikacıların birlikte çalışma zamanı ve hükümetin yapacağı da bu.” diye konuştu.

Başbakanın ardından tekrar söz alan Blackford, “Başbakanın bağımsızlığa karşı çıkma hakkı var. İskoç halkını demokrasiden mahrum bırakmaya hakkı yok.” ifadelerini kullandı. Milletvekili Blackford, daha sonra Sunak’a, “Başbakan bu referandumu engellemeye devam ederse, en azından dürüst olacak ve İngiltere’nin ulusların gönüllü birliği olduğu fikrinin artık öldüğünü ve gömüldüğünü onaylayacak mı?” sorusunu yöneltti.

Oturumda söz alan eski İngiltere başbakanlarından Theresa May de İskoçya’nın bağımsızlık referandumu talebinin engellenmesine ilişkin, “Bu sabahki Yüksek Mahkeme kararı, İskoç milliyetçileri SNP’ye bir kez olsun İskoçya halkını ilk sıraya koyma ve bizi ayırma saplantısına son verme fırsatı veriyor.” diye konuştu.

Eski başbakanın konuşmasının ardından söz alan Rishi Sunak da May’e katılarak, mevzuyu çok iyi ifade ettiği görüşünü paylaştı.

Mahkeme’nin kararı

İngiltere’de Yüksek Mahkeme, bu sabah İngiliz parlamentosunun izni olmadan İskoçya’nın bağımsızlığını kazanması için ikinci bir referandum düzenleyemeyeceği yönünde karar verdi.

İskoçya Başbakanı: Böyle ortaklık olmaz

İskoçya Bölgesel Hükümeti Başbakanı Nicola Sturgeon, İngiltere’de Yüksek Mahkemenin, İngiliz parlamentosunun izni olmadan İskoçya’nın bağımsızlığını kazanması için ikinci bir referandumun düzenleyemeyeceği yönündeki kararının ardından açıklamalarda bulundu.

Yüksek Mahkemenin kararından duyduğu hayal kırıklığını dile getirerek konuşmasına başlayan Sturgeon, yine de bu karara saygı duyacağını belirtti. Öte yandan, mahkemenin kararının, İskoçya için “eşitliğin tek garantisinin bağımsızlık” olduğunu doğruladığını belirten Sturgeon, kararın, “İngiltere’nin ulusların gönüllü ortaklığı olma” iddiasını baltaladığını vurguladı. Sturgeon, “Açık konuşalım; bir ortağın farklı bir gelecek seçme, hatta kendisine soru sorma hakkından mahrum bırakıldığı sözde ortaklık, hiçbir şekilde gönüllü, hatta bir ortaklık olarak tanımlanamaz.” dedi.

Nicola Sturgeon, lideri olduğu İskoç Ulusal Partisinin (SNP) yeni yılda, bir sonraki İngiltere genel seçimlerinin nasıl “defakto bağımsızlık oylaması” olabileceğine karar vermek için özel bir toplantı düzenleyeceğini bildirdi. Sturgeon, SNP’nin İskoç demokrasisini savunmak için büyük bir kampanya başlatacağını ve partisini seferber edeceğini dile getirdi.

Yeni bir referanduma izin verilmesi için İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’la anlaşma yapmaya hazır olduğunu belirten Sturgeon, ancak, İngiliz hükümetinin mevcut pozisyonda değişiklik beklemediğini kaydetti.

Sturgeon, Twitter’dan yaptığı paylaşımda ise şu ifadeleri kullandı:

“İskoçya’nın Westminster’ın izni olmadan kendi geleceğini seçmesine izin vermeyen bir yasa, İngiltere’nin gönüllü bir ortaklık olduğu fikrinin bir efsane olduğunu ortaya koyuyor ve bağımsızlık referandumunu destekliyor. Bugünkü karar, İskoçya’nın bağımsızlık konusundaki sesinin duyulmasına giden bir yolu engelliyor ancak demokraside sesimiz susturulamaz ve susturulmayacak.”

2014 referandumunda İskoçlar bağımsızlık istememişti

İskoç Ulusal Partisi, 18 Eylül 2014’te yapılan referandumda, İskoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit’in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma ihtiyaç olduğunu savunuyor.

Brexit referandumunda, İngilizlerin aksine yüzde 62 ile karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor. Ancak yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz parlamentosundan izin alınması gerekiyor. Öte yandan Muhafazakar Partinin çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan böyle bir iznin çıkması imkansız görülüyor.

Bu nedenle, bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği değerlendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz parlamentosundan izin alınmasını zorunlu kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor.

Diğer bir yol ise merkezi hükümete rağmen referanduma gitmek ve olumlu sonuç çıkması halinde tek taraflı bağımsızlık ilan etmek. Ancak bunun, Katalonya’da olduğu gibi gerginliğe ve merkezi hükümetin sert tepkisine yol açabileceği belirtiliyor. Aynı zamanda bu durumun, Katalanlar gibi İskoçların da AB’nin desteğini kaybetmesine neden olabileceği ifade ediliyor.

İngiltere, İskoçya’nın bağımsızlık referandumu düzenleyemeyeceğine karar verdi!