Vucic, başkent Belgrad’da son günlerde Kosova’daki araç plakalarına ilişkin gelişmeleri ve yakın zamanda Fransa’nın başkenti Paris’e yapacağı ziyareti değerlendirdi.

Başkentte geçen yıl düzenlenen Stefan Nemanja Anıtı açılışına katıldığı sırada şahsına suikast planlandığını aktaran Vucic, “Şahsıma suikast planlandığına dair kanıtlar var. Yeni veriler de gelecek. Telefonlardan indirilen yeni veriler mevcut. Bana yönelik saldırı hakkında konuşuluyor.” dedi.

Vucic, suikastın kimler tarafından planlandığının da bilindiğine işaret ederek, “Açılış günü gayet sakin bir şekilde kalabalığın içinden geçtim. Çelik yelek de giymedim. Kendi ülkemde bunu hiçbir zaman giymeyeceğim. Halkımın arasından yürüdüm.” diye konuştu.

Mısır’da başlayan COP27 İklim Konferansı’na katılımını iptal ettiğini ancak cuma günü düzenlenecek Paris Barış Forumuna katılacağını söyleyen Vucic, Paris’te Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve AB Belgrad-Priştine Diyaloğu Özel Temsilcisi Miroslav Lajcak ile görüşeceğini belirtti.

Vucic, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya gelmeyi de planladığını ifade ederek, “Tabii ki Kosova meselesini görüşeceğim. Gerilimin düşmesi için neler yapabiliriz, değerlendirelim. Ancak Priştine’nin tepkisi tüm bu olanların planlı olduğunu ve çatışma istediklerini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Kosova’nın Sırp araçlarının plakalarının değiştirilmesinden vazgeçmediğini vurgulayan Vucic, Kosova’daki görevlerinden geri çekilen Kosovalı Sırpların yanında olduğunu yineledi.

Kosova-Sırbistan gerginliği

Kosova hükümeti, temmuz sonunda Sırbistan’a mütekabiliyet ilkesi doğrultusunda “Sırbistan kimlik kartlarıyla Kosova’ya giriş/çıkış yapanlara geçici beyan formları verilmesi” ve “Sırp makamlarınca Kosova’daki Sırplara verilen araç plakalarının ‘RKS’ (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi” ile ilgili kararların yürürlüğe gireceğini duyurmuştu.

Kosova’daki Sırplar, buna tepki göstererek ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapatmış ve ülkede gerilim artmıştı. Kosova hükümeti, daha sonra Sırbistan ile sınır kapılarına giden yollara konulan tüm barikatların kaldırılması şartıyla krize neden olan uygulamayı 1 Eylül’e erteleme kararı almıştı.

Kosova tarafı, son olarak “yasa dışı” olarak nitelendirdikleri araç plakalarının yeniden tescil sürecinin Nisan 2023’e ertelendiğini, bu araçların sahiplerine önce uyarıda bulunulacağını, ardından ceza verileceğini ve son olarak test plakalarının yerleştirileceğini duyurmuştu.

Araç sahiplerine yapılan uyarı tedbiri 1 Kasım’dan itibaren uygulanmaya başlanırken Kosovalı Sırplar, plaka uygulamasını kabul etmeyeceklerini yineledi.

Öte yandan Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.

AB’nin arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, ilişkilerin normalleşmesini ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.

Boşnak annelerin mektubuna Hırvat Cumhurbaşkanından tepki

Daha önce Srebrenitsa soykırımını inkar eden açıklamalarda bulunan Milanovic, Srebrenitsa annelerinin, Birleşmiş Milletlere (BM) Hırvat askerlerinin Bosna Hersek’teki Avrupa Birliği Barış Gücü Misyonuna (EUFOR) katılmasına engel olunmasına ilişkin gönderdikleri mektuba tepki gösterdi.

Milanovic, Srebrenitsa Anneleri Derneği’nin “onurlu” bir kuruluş olduğunu düşündüğünü belirterek “Artık onlar yaşları kemale ermiş kadınlar. O zamanlar anne olan ve oğulları asker olan kadınlar şimdi yaşlandı. Umuyorum ki onurlu tavırlarını Saraybosna’daki oyunlara alet etmediler.” diye konuştu.

Srebrenitsa’da katliam yapıldığını inkar etmediğini savunan Milanovic, “Yasal niteliklerin farklı olduğunu söylüyorum. Her şeyin açıkça konuşulduğu bir ülke olduğunu düşünüyorum. Bir şeyi inkar ettiğim yok ancak eminim ki soykırımı inkar eden 500 kişi daha bulursunuz.” dedi.

Milanovic, Hırvat askerlerinin EUFOR’a katılmasını istemeyen Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Hırvat üyesi Zeljko Komsic’i de hedef alarak “Hırvatistan, Bosna Hersek’teki askeri varlığı için karar verecektir. Daha fazla hakarete maruz kalmamak için de sembolik bir varlık gösterecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

Hırvat lider Milanovic, Srebrenitsa’daki soykırımı hedef alarak inkar söylemlerinde bulunmuştu.

Srebrenitsa katliamı

Bosna Hersek’teki savaş sırasında Birleşmiş Milletler’in (BM) güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995’te Ratko Miladiç’e bağlı Sırp birlikleri tarafından işgal edildi. İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edildi.

Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnaklardan 8 bin 372’si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, ülkedeki çeşitli toplu mezarlara gömüldü.

Soykırımda katledilenlerin bir kısmının cesedine ise bugüne kadar hala ulaşılamadı.