Şarku’l Avsat Kahire muhabiri Cemal Cevher’in haberi

Ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde, bu yaklaşımı destekleyen çok sayıda politikacı ve aktivistin katılımıyla Cumartesi akşamı yapılan toplantıda, 1951 anayasası temelinde Bingazi’nin Sirenayka bölgesi ve güneydeki Fizan’da ‘federal hükümet’ ilan edilmesi talep edildi.

Pek çok Libyalı, ülkedeki üç bölge arasındaki ‘görevden çekilme’ çağrısını ülkede siyasi kargaşaya yol açacağını ve halk kitleleri arasındaki tarihi toplumsal sözleşmenin feshi olabileceğini söyledi.

Libyalı yazar ve romancı Salim Hindavi de bu görüşü destekleyenler arasında yer alıyor.

Libya’daki siyasi bölünmüşlük atmosferi ve Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasındaki ‘anayasal süreç’ aksaklığı, birçok parlamenter ve akademisyeni, üç tarihi bölge uyarınca federal sisteme dönüşün önünü açan 1951 anayasasının kabul edilmesi çağrısı yapmaya itti.

11 yıl önce merhum lider Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana, Libya da ne federal sisteme, ne de başkanlık sistemine dönüş çağrılarına yanıt vermedi.

Doğudaki Sirenayka bölgesini temsil eden 30 milletvekilinin, bu ayın başında Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’e ‘federal sisteme dönmek amacıyla 1951 tarihli ‘değiştirilmemiş’ anayasanın görüşülmek üzere meclise sunulması’ için talepte bulunmasından sonra bu çağrılara yine çok temkinli bir şekilde tepki verildi.

30 milletvekilinin imzasını taşıyan talep dilekçesinde, 1951 anayasasına uyulması, konunun canlı yayınlanacak özel bir oturumda tartışılması ve üç tarihi bölgeye göre federal sisteme geri dönüşün değerlendirilmesi çağrısında bulundukları ifade edildi.

Libyalı siyasi analist Hüseyin el-Maslati, mevcut krizin çözümüne katkıda bulunan herhangi bir siyasi hareketi desteklediğini söyleyerek, “Biz bunu durgun siyasi sulara atılan bir taş olarak görüyoruz” dedi. Maslati yaptığı açıklamada şöyle konuştu:

“Sirenayka ve Fizan’da derin toplumsal siyasi diyaloglar içeren herhangi bir öneri veya girişimi, ilgili tüm olasılıkları araştırmak için önceden ele almak akıllıca değil mi? Kriz sadece Ulusal Birlik hükümetinde ve onlar görevden ayrılana kadar mı var? Peki meclisin görevlendirdiği Fethi Başağa hükümetinin akıbeti ne olacak? Peki ya iki yasama organı, Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi, önerilen görevden ayrılma onları da içerecek mi?”

Sirenayka Bölgesi Bileşenleri toplantısında, Libya ordusu genel komutanlığı ve ulusal güçlerin Sirenayka ve Fizan bölgelerinde federal hükümet ilan etmesi talep edildi.

Toplantı sonunda yapılan açıklamada, “Bunu uygulamaya koymak için tüm yerel, bölgesel ve uluslararası siyasi partilerle iletişim kurmak üzere bir koordinasyon komitesinin kurulacağı toplantıya tüm hak arayanları çağırıyoruz” denildi.

Açıklamaya göre, toplantıda ekonomik ve yaşam koşullarının bozulması, yüksek işsizlik ve yoksulluk oranları, rüşvet, adam kayırmacılık ve yolsuzluğun yayılması, hukuk, gözetim, şeffaflık ve hesap verebilirliğin yokluğunun yanı sıra ülkenin tüm alanlarda bölünme, kaos ve hizmet seviyesinin düşmesine tanık olduğu mevcut durumun ciddiyeti gözden geçirildi.

Libyalı Cuma Farjani, “Libya devletini bölme ve parçalama süreci, değiştirilmemiş 51. anayasaya dönüş adı altında gizlice ve örtülü bir şekilde gerçekleşmektedir. Görevi bırakma çağrıları bölünme anlamına gelir” dedi.

Ulusal Birlik hükümeti, 2021 Mart ayı ortalarında, şiddetle karışık on yıllık bir kaostan sonra düzgün bir iktidar devrini tamamlamak için ülkenin batı ve doğusunda birbiriyle çatışan iki yönetimden görevlerini devraldı. Ancak sonrasında eleştirilerden kaçamadı.