Bosna: Temsilcinin kararları Sırplara da uygulansın

Christian Schmidt’in Bosna’da seçim akşamı “dayattığı” seçim yasasındaki değişikliklerin, Bosna’daki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nde (RS) de uygulanmasını talep eden Boşnak yetkililer, sorunun, bu değişikliklerin Sırplara uygulanmaması olarak gösterdi. Bu arada Bosnalı Sırp muhalifler, Milorad Dodik’in seçimleri hileyle kazandığını belirterek eylem yaptılar.

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Sefik Dzaferovic ve Demokratik Eylem Partisi (SDA) Genel Başkanı Bakir İzetbegovic, Alman Yüksek Temsilci Schmidt’in, 2 Ekim’de yapılan genel seçimlerin akşamında sandıkların kapanmasının ardından “işlevsellik paketi” adında sadece Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) entitesini kapsayacak şekilde “dayattığı” seçim yasasına ilişkin açıklamalarda bulundu.

Dzaferovic, Bosna’daki iki entiteden biri olan FBIH Halklar Meclisine ilişkin alınan kararın gelecek dönemde sorun olabileceğine işaret ederek, “Schmidt’in kararına göre, entite ile devlet düzeyindeki başkan aynı milletten olamayacak. Sorun olan kısım ise bunun aynısını diğer entite RS için yapmamış olması.” dedi. RS’te her kademedeki başkanın Sırp olduğuna dikkati çeken Dzaferovic, “Söz konusu Bosna Hersek ve kurucu halklar ise o zaman çözüm de tüm ülke genelinde uygulansın.” diye konuştu.

İzetbegovic de pazar günkü seçimde SDA’nın son 20 yıldaki en iyi sonucu elde ettiğini belirterek, Schmidt’in RS için ayrımcılık yaptığını vurguladı. RS’deki Boşnak ve Hırvatların siyasi gücünü kaybettiğini söyleyen İzetbegovic, “Schmidt’i ayrımcı çözümleri ortadan kaldırmaya davet ediyoruz. Bir benzer karar RS için de yapılsın.” dedi.

Schmidt ise katıldığı bir televizyon programında benzer kararları RS için de alabileceğinin sinyallerini verdi.

Schmidt’in seçim akşamı aldığı kararlar neyi kapsıyor?

“İşlevsellik paketi” olarak adlandırılan kararlara göre, Bosna Hersek Federasyonu Halklar Meclisindeki kurucu halkların (Boşnak, Hırvat, Sırp) delege sayısı 17’den 23’e çıkartılırken, Federasyon’daki 10 kantonda çoğunlukla Hırvatların yaşadığı bölgelerden temsil sayısı artmış olacak.

Halklar Meclisindeki sandalye sayısını 58’den 80’e çıkarılması öngörülen Schmidt’in kararının, ülkedeki Hırvat milliyetçisi parti olan Hırvat Demokrat Birliğinin (HDZ) lehine olduğu ifade ediliyor. HDZ’nin temsil hakkının güçlenmesinin önünü açan bu kararla gelecek dönemde Hırvatların birçok konuda söz sahibi olabileceği iddia ediliyor.

Bosna Hersek’te OHR ve Yüksek Temsilci

Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) ihtiyaç durumunda yasa çıkartabilecek yetkiye sahip.

OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik, ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.

Birleşmiş Milletlere (BM) her yıl Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan Yüksek Temsilci, “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkartabiliyor.

Bosna Hersek’te Dodik karşıtı protestolar devam ediyor

Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’ndeki (RS) muhalefet partileri, 2 Ekim’de yapılan RS Başkanlığı seçimlerine itiraz etmek için bu akşam da Banja Luka’da binlerce kişinin katılımıyla toplandı.

Mladen Stjanovic Parkı’nda toplanan kalabalık, Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği (SNSD) Başkanı Milorad Dodik’in bir hafta önce yapılan seçimleri hileyle kazandığını, Demokratik İlerleme Partisi (PDP) adayı Jelena Trivic’in ise seçimi zaferle tamamladığını yineledi.

PDP Genel Başkanı Branislav Borenovic, seçimde usulsüzlük yapıldığını belirterek, halkın oy kullanma hakkının kötüye kullanıldığını söyledi.

Trivic de perşembe akşamı gerçekleşen protestoların ardından bu akşam da gelen herkese teşekkür ederek, “Israrcı olmaya devam edelim. Geleceğimiz için sonuna kadar gitmeliyiz.” dedi.

RS Polisi, protestolarda yaklaşık 2 bin kişinin toplandığı bilgisini paylaştı.

Seçim akşamı Dodik ve Trivic arasında seçimi “biz kazandık” yarışı yaşanmıştı.

İki parti kanadı da kendi adaylarının seçimi kazandığına dair açıklamalar yaparken, Dodik de Trivic de zafer konuşması yapmıştı.

Merkez Seçim Komisyonunun yayımladığı resmi olmayan sonuçlara göre, Dodik’in seçimi önde tamamlayarak yeni RS Başkanı olduğu açıklanmıştı.

Tüm bu yaşananlar üzerine RS’deki muhalefet partileri perşembe akşamı toplanarak, talepleri yerine getirilene kadar protestolarına devam edeceklerini kaydetmişti.